شهرام رفیع زاده - ایران وایر
خانواده «محمدعلی رجایی»، دومین رییس جمهوری ایران که هشتم شهریور سال 60 در انفجار دفتر نخست وزیری به همراه «محمدجواد باهنر» کشته شد، از سال 88 وقتی در حمایت از «میرحسین موسوی» به انتقاد از حاکمیت پرداختند، تقریبا از عرصه سیاست رسمی ایران حذف شدند.
«محمود احمدی نژاد» و حامیانش در جریان انتخابات سال 84 و تا پایان دولت نهم تلاش گسترده ای در شبیه سازی خود با محمدعلی رجایی داشتند تا جایی که صدای خانواده رجایی، به ویژه همسرش، «عاتقه صدیقی» را در آورد. تلاش رییس جمهوری وقت چنان ابعادی یافت که یک سال پیش از برگزاری انتخابات 22 خرداد 88، خانم صدیقی طی گفت و گویی با روزنامه «اعتماد» در 30 خرداد 87 به چنین شبیه سازی اعتراض کرد: «در کلام شهيد رجايی هيچ گاه به اين شکل صحبت از امام زمان و هاله نور نبود. شهيد رجايی واقعيت ها را براساس ايمان و عمل صالح دنبال می کرد اما امروز گاه براساس وهم و خيال امور تعقيب می شوند.شهيد رجايی در سازمان ملل از واقعيات شکنجه ها و ظلم و ستم استعمار می گفت اما امروز از هاله نور می گويند و اين که در کل سخن رانی، يک نفر هم پلک نزد. خب، اين خيالات کجا، آن رفتار شهيد رجايی کجا؟»
محمدعلی و کمال رجایی
«کمال الدین رجایی»، پسر محمدعلی رجایی نیز در آبان 87 به مجله «شهروند امروز» گفت: «الان عدهای راه افتادهاند دنبال رجایی و عكس رجایی تا او را مصادره كنند ولی اگر رجایی امروز بود، او را تحمل نمیكردند.»
کمال الدین رجایی اکنون حدود 47 سال دارد. او در آن مصاحبه به اعتراض گفته بود: «امروز یک رجایی قلابی درست كردهاند كه به جوانان بگویند دنبال رجایی نباش و ما هر چه از رجایی بگوییم، میگویند دروغ است. اگر ما از رجایی واقعی صحبت كنیم، جنگ و دعوا میشود. رجایی را با لباس چهار جیب در عكسها به نسل جدید معرفی میكنند. مگر تمام شخصیت رجایی همین بود؟»
او با تاکید براین که مایل نیست یک «آقا زاده» باشد، گفته بود به همین خاطر در كوچه و خیابان، خود را به فامیلی مادرش(صدیقی) معرفی میكند و با پشتوانه نام پدر وارد هیچ سازمان دولتی نشده و هیچ پست دولتی نگرفته است.
«جمیله رجایی»، فرزند ارشد محمدعلی رجایی و عاتقه صدیقی است که در زمان کشته شدن پدرش در انفجار دفتر نخست وزیری، 17 سال داشت. او که متولد 1343 است، گفته کلاس پنجم دبستان بوده که پدرش به زندان رفته و پشت نیمکتهای کلاس سوم راهنمایی نشسته بوده که پدرش آزاد شده است.
این دختر پس از آن، طی دو سالِ نخست انقلاب، نمایندگی پدر را در مجلس، وزارت آموزش و پرورش، نخست وزیری و 28 روز ریاست جمهوری او را نیز تجربه کرده است. او مدرک تحصیلی فوق لیسانس برنامه ریزی درسی دارد و حاصل ازدواجش با «محمدحسن ملکاحمدی»، سه فرزند است.
دختر دیگر رجایی، «حمیده» است که سال 1345 متولد شد و لیسانس زیست شناسی دارد.
کمال الدین رجایی هم متولد 1347 است که با «نگین چدری» ازدواج کرده و دارای یک فرزند هستند
فرزندان محمدعلی رجایی در عرصه رسمی سیاست جز اظهار نظرهای گاه به گاه، حضور فعالی ندارند. آن ها می گویند پدرشان تاکید داشت هم چون عامه جامعه زندگی کنند، ظاهر و باطن خانه و پوشششان مثل بقیه مردم باشد و هرگز از قِبَلِ پست پدر، منفعتی نصیب خانواده نشود.
جمیله رجایی در سال های گذشته، دراستخدام آموزش و پررش بوده است و کمال الدین رجایی نیز در جنوب تهران مغازه دارد.
پسر رجایی در یکی از معدود اظهاراتش، از تصویر ساختگی پدر خود انتقاد کرده و گفته است: «وقتی بابا میخواست به آقای (محسن) "نوربخش" مسووليتی بدهد، اين نگرانی را داشت كه خانه ايشان در خيابان "قلهك" است. ولی علت نگرانی او، اعتراض و توقع مردم بود وگرنه خانه خود ما در خيابان "عينالدوله" بود. ما بچه جنوب شهر نبوديم ولی پدر شرايط روز را میسنجيد. بابای من قبل از نخستوزيری، آستين كوتاه میپوشيد اما به توصيه مشاورانش و برای رعايت شرايط آن زمان بود كه لباس آستين كوتاه نمیپوشيد. ما سادهزيست به اين معنا كه امروز ترويج میشود، نبوديم. 10 ساله كه بودم، پدرم میخواست برای من موتور بخرد و مادرم بهدليل خطرناك بودن، مخالفت كرد. خانواده ما زندگی در خيابان عينالدوله را تجربه كرده و پس از اين تجربه بود كه سادهزيستی را انتخاب كرده بود. خانه ما از ابتدا در "نازی آباد" نبود. ما در باغ "جواهری"، در خيابان "ايران" زندگی میكرديم؛ محلهای كه البته اصالت و وجاهت مذهبی داشت. سادهزيستی آقای رجايی، انتخابی آگاهانه بود. اين طور نبود كه ايشان ذات زندگیشان همين باشد و راه ديگری جز سادهزيستی نداشته باشد.»
فرزند محمدعلی رجایی می گوید که بعد از کشته شدن پدرش در انفجار دفتر نخست وزیری، دو دختر و يک پسر از او باقی ماندند:«خواستگاری های سياسی ]از همان زمان [شروع شد اما مادر ما سعی كرد كه بعد از فوت شوهر، اين دو دختر را به آقازادهها ندهد و خانواده را حفظ كند.» عاتقه صدیقی، همسر محمدعلی رجایی برخلاف فرزندانش، تا سال 88 در عرصه سیاست رسمی ایران، دست کم با اظهارات و سخن رانی هایش، فعال بود. در آستانه انتخابات ریاست جمهوری سال 88 بر شدت انتقادات او افزوده شد تا آن جا که طی سخنانی در جمع فرهنگیان اصفهان، علاوه بر احمدی نژاد، به صراحت به حامیان بلندپایه او نیز اعتراض کرد و گفت: «قصد دارند به تدريج کشور را به سمت تربيت نيروهايی با انديشه طالبانی سوق دهند که اين حرکت بسيار خطرناک است.»
عاتقه صدیقی هم چنین به صراحت نسبت به حاکمیت «انجمن حجتیه» در کشور هشدار داده و با اشاره به فعالیت های در خفای طرفداران «اندیشه طالبانی»، گفته بود: «کسانی که در زمان مبارزه، آن قدر آیت الله خمینی را همراهی نكردند اما حالا به نام آیت الله خمینی در مقدس ترين شهر كشور و با پول بيت المال موسسه می زنند و شاگرد برای افكارشان تربيت می كنند.»
اشاره همسر محمدعلی رجایی به «موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی» در قم بود که با مدیریت «محمدتقی مصباح یزدی» و همفکرانش اداره می شود.
عاتقه صدیقی که سابقه نمایندگی مجلس شورای اسلامی را نیز در کارنامه سیاسی خود دارد، در جریان انتخابات ریاست جمهوری سال 88، طی بیانیه ای، ضمن اعلام حمایت از میرحسین موسوی، نسبت به دخالت نظامیان در انتخابات هشدار داد و اعلام کرد: «پیش از این نیز در انتخابات سال 84 ریاست جمهوری نگرانی خود را اعلام کرده بودم. اکنون که شاهد قانون شکنیهای کلان و دخالت بخشی از فرماندهان نظامی در سیاست، نامحرم تلقی کردن مردم، غیر شفاف شدن اطلاعات و امنیتی کردن بسیاری از حوزههای سیاسی و فرهنگی و اقتصادی کشور هستیم، به گونه ای مضاعف این احساس نگرانی و خطر را یادآور میشوم.»
همسر محمدعلی رجایی هم چنین در جریان همان انتخابات و درحالی که در آستانه 67 سالگی بود، به شهرهای مختلف سفر و در حمایت از میرحسین موسوی سخن رانی کرد. او در پایان هفته نخست خرداد ماه همان سال، طی سخنانی در قم که خبرگزاری «مهر» آن را منتشر کرد، گفت چهار سال دوره ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد سرشار از «مصیبت» بود: «درد ما امروز مقدس نماهای متحجر هستند.»
عاتقه صدیقی در این سخن رانی با اشاره به حمایت های آیت الله خمینی از میرحسین موسوی، گفت:«جریانی قیم مآب به دنبال آقایی بر مردم هستند و باهمین هدف می خواهند مردم را عقب مانده نگه دارند.»
همسر محمدعلی رجایی به طور ضمنی از علی خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی هم انتقاد کرده است. او در جریان سخن رانی های انتخاباتی سال88، تاکید کرده بود:«اداره کشور بر اساس قیم مآبی، خود محوری و شیوه های قرون وسطی باعث می شود عزت نفس و حرمت انسان ها از بین برود.»
هشدار هم داده بود:«اگر امروز اتفاق چهار سال پیش تکرار شود، باید منتظر شرایط بدتری در کشور باشیم.»
در رویدادهای پس از انتخابات سال 88 نیز همسر و خانواده محمدعلی رجایی هم چنان حمایت و نزدیکی خود را با اصلاح طلبان و به ویژه میرحسین موسوی،«مهدی کروبی» و «محمد خاتمی» حفظ کردند.
عاتقه صدیقی در مرداد 28 شهریور 88 با اعتراض به سرکوب گسترده مردم و برگزاری دادگاه های گروهی برای معترضان، به خبرگزاری «ایلنا» گفت: «اين سوال براي همه پيش مي آيد كه چرا علی رغم اين كه تمام امكانات كشور مانند نماز جمعه، صداوسيما و... كه سال ها است در اختيار آقايان است، افكار عمومی ناگهان اين گونه به صورت وسيع معترض میشوند. اين دادگاهها مردم را ناراضی می كنند و تكيه گاه مردمی نظام هم تضعيف می شود.»
او در همان مصاحبه گفت مسایل اخیر، نقاب از چهره خيلیها انداخت:«جريانی كه هم اكنون قدرت را به دست گرفته، در زمان آیت الله خمینی هم حضور داشت اما نمیتوانست سخنش را به طور كاملا علنی بيان كند.»
عاتقه صدیقی گفت که یکی از همین سران جناح حاکم يك بار به دانشجويان گفته بود شما درس بخوانيد و ما فقها كشور را اداره میكنيم.
به دنبال مرگ آیت الله «حسینعلی منتظری» و حملاتی که در قم و شیراز به دفاتر مراجع تقلید منتقد در سال 88 رخ داد، همسر محمدعلی رجایی واکنش نشان داد و گفت: «مصيبت خيلی بزرگ تر از چيزی است كه ما فكر میكنيم. عدهای میخواهند برای رسيدن به اهدافشان، از خط قرمزها عبور و شكستن حرمت بزرگان را تبديل به امری عادی كنند. لذا به خانواده و ياران ديرين آیت الله خمینی، مراجع تقليد و... توهين میكنند.»
همسر و فرزندان محمدعلی رجایی پس از اعتراضات سال 88 و درفاصله سال 89 تا 96، کم تر به اظهار نظر پرداخته اند و به نظر می رسد از صحنه سیاست رسمی جمهوری اسلامی کاملا کناره گرفته اند.