یورونیوز - در حالی که خبرهایی هرچند تائید نشده از احتمال موافقت کشورهای اروپایی با آمریکا برای تحت فشار قرار دادن جمهوری اسلامی ایران به منظور توقف برنامه موشک‌های بالستیک شنیده می‌شود، مؤسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک (IISS) با انتشار گزارشی (+ لینک) ضمن بررسی توان موشکی ایران، احتمال توانایی حمل کلاهک هسته‌ای با استفاده از موشک‌های ایرانی را بررسی کرده است.
ایران یکی از بزرگترین و متنوع ترین زرادخانه‌های موشک های بالستیک در خاورمیانه را دارد. قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد٬ از ایران خواسته است تا از توسعه موشک‌های بالستیکی که توانایی حمل کلاهک هسته‌ای دارند٬ خودداری کند. ایران می‌گوید برنامه‌ای برای ساخت چنین موشک‌هایی ندارد. دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا به از ایران به علت آزمایش‌های موشکی و توسعه برنامه موشکی این کشور، به شدت انتقاد می‌کند و آن را یکی از دلایل تمایل خروج آمریکا از برجام می‌داند. رییس جمهور فرانسه امانوئل ماکرون و دیگر متحدان اروپایی متعهد به برجام، بر لزوم شروع دوره‌ای جدید از مذاکرات حول محور برنامه موشکی ایران تاکید می‌کنند. اما تهران با انجام مذاکرات جدید مخالف است و می‌گوید امور دفاعی ایران قابل مذاکره نیست.
در چنین جوی شاید مروری بر توان موشکی ایران روشن‌کننده موضع مختلف کشورهای درگیر در این بحث باشد. مؤسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک (IISS) یک موسسه پژوهشی در بریتانیا در حوزه روابط بین‌الملل است. اخیرا مایکل المان و مارک فیتزپاتریک، دو تحلیل‌گر این موسسه تحقیق جامعی درباره توان موشکی ایران انجام داده اند.
به کانال خبرنامه گویا در تلگرام بپیوندید
ادعای رایج درباره توسعه برنامه موشکی ایران مبنی بر توقف کامل این برنامه است چرا که بعضی معتقدند که تمام این سیستم‌ها در آینده می‌توانند حامل کلاهک هسته‌ای باشند. بر اساس استاندارد تبیین شده توسط رژیم کنترل تکنولوژی موشکی (MTCR) تنها موشک‌هایی با برد ۳۰۰ کیلومتریی یا بیشتر وظرفیت بارگیری ۵۰۰ کیلوگرم، توانایی حمل کلاهک هسته‌ای را دارند. رژیم کنترل تکنولوژی موشکی در سال ۱۹۸۷ توسط گروه کشورهای صنعتی موسوم به «جی هفت» پایه‌گذاری شد. هدف این رژیم به عنوان یک نظام سیاسی غیررسمی، محدودسازی اشاعه موشک و فناوری‌های موشکی است. البته باید توجه داشت که این ملاک سنجش توانایی موشکی تنها یک استاندارد است و برای اعضای عضو این رژیم الزام آور نیست.
چند نوع از موشک‌های ایران دارای برد بیش از ۳۰۰ کیلومتر هستند؟
هشت گونه از سیزده نوع موشکی که توسط متخصصان ایرانی طراحی و ساخته شده است دارای بردی بیش از ۳۰۰ کیلومتر هستند. بنابراین به نظر می‌رسد که توانایی حمل کلاهک هسته‌ای را دارند. پنج نوع باقی‌مانده همگی از خانواده موشک‌های بالیستیک «فاتح ۱۱۰» هستند که قطعا اگر پرتاب شوند، می‌توانند کشنده باشند اما به وضوح برای حمل کلاهک هسته‌ای طراحی نشده‌اند.
البته باید توجه داشت که «داشتن قابلیت» به معنای «داشتن قصد حمل کلاهک هسته‌ای» نیست. شورای امنیت سازمان ملل متحد در تیر ماه سال ۱۳۹۴ در قطعنامه جدیدی که برای اضافه شدن درتوافقنامه هسته‌ای ایران تدوین شد، کلمه «قصد» را به متن قطعنامه قبلی مبنی بر ممنوعیت توسعه موشک‌های بالستیکی که توانایی حمل سلاح های هسته ای را دارند، اضافه نمود. این قطعنامه از ایران می‌خواهد از توسعه موشک‌های بالستیکی که به «قصد» حمل سلاح‌های هسته‌ای «طراحی» شده‌اند پرهیز کند.
اما معنای «قصد طراحی» در این متن مشخص نشده است. قضاوت درباره «داشتن قصد» تا حد زیادی ذهنی است. رویکرد صحیح‌تر برای قضاوت «قصد طراحی» ارزیابی قابلیت‌های فنی و مطالعه نسل‌های مختلف موشک‌ها است.
مذاکرات موشکی؟
با توجه به نقش مرکزی موشک‌های بالستیک دراستراتژی نظامی ایران به عنوان عامل بازدارنده و دفاعی، غیرقابل تصور است که تهران به صورت داوطلبانه توسعه و طراحی موشک‌ها را کنار بگذارد. اگر ایالات متحده و متحدان اروپایی آن می‌خواهند بر سر توسعه برنامه موشکی ایران مذاکره کنند، باید الویت را به محدود کردن سیستم‌های میان‌بردی بدهند که به طور واضح برای حمل کلاهک هسته‌ای طراحی شده‌اند. آمریکا و متحدانش باید آماده قبول کردن پرتابگرهای فضایی ایران وهمین طور برنامه موشکی بالستیک برد کوتاه که مشخصا برای حمل کلاهک هسته‌ای طراحی نشده، باشند.
