Saturday, Apr 7, 2018

صفحه نخست » جمهوری اسلامی ایران، دشمن مشترک اسرائیل و عربستان سعودی

Hassan_Rohani.jpgکیهان لندن ـ احمد رأفت ـ محمد بن سلمان، ولیعهد و مرد پرقدرت سعودی، پس از سفری طولانی به آمریکا که بسیار آن را موفقیت‌آمیز خواند، یکشنبه ۸ آوریل ۲۰۱۸ در پاریس، دو روز میهمان امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه خواهد بود. محمد بن سلمان که در راس هیاتی بلندپایه برای دو روز به فرانسه سفر می‌کند، در دیدار با امانوئل ماکرون به ویژه در مورد نقش جمهوری اسلامی ایران در سوریه و یمن صحبت خواهد کرد.

محمد بن سلمان در جریان دیدار اخیرش از آمریکا، در گفتگوهایی که با رسانه‌های مهم این کشور داشت، برای اولین بار به صورت تلویحی موجودیت اسرائیل را پذیرفت. ولیعهد سعودی در گفتگو با نشریه آمریکایی «آتلانتیک» صحبت از حق اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها برای زندگی در کشورهایشان کرد. محمد بن سلمان در همین رابطه افزود «یهودیان دارای حق کشوری برای خود هستند»، اگرچه به رسمیت شناختن اسرائیل از سوی پادشاهی سعودی را موکول به دستیابی به «توافقی برای صلح» بین اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها کرد.

به کانال خبرنامه گویا در تلگرام بپیوندید

این اولین بار است که یک مقام سعودی نه تنها اسرائیل را تلویحا به رسمیت می‌شناسد بلکه صحبت از منافع مشترک با اسرائیل می‌کند. ولیعهد سعودی معتقد است «اسرائیل به اندازه سرزمین خود اقتصاد بسیار محکم و رو به رشدی دارد» و اگر صلح بین اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها تحقق پیدا کند کشورهای شورای همکاری خلیج فارس و اسرائیل می‌توانند «در زمینه‌های متعددی همکاری داشته باشند». در حال حاضر تنها دو کشور عربی، مصر و اردن، اسرائیل را به رسمیت می‌شناسند و با این کشور دارای روابط دیپلماتیک هستند.

«مثلث شرارت»

در گفتگوی دیگری با هفته‌نامه «تایم»، محمد بن سلمان از جمهوری اسلامی ایران به عنوان دشمن مشترک پادشاهی سعودی و اسرائیل نام می‌برد. ولیعهد سعودی به وجود «مثلث شرارت» نیز در منطقه اشاره می‌کند. ضلع اصلی این «مثلث» را جمهوری اسلامی ایران تشکیل می‌دهد. دو ضلع دیگر این مثلث، به گفته محمد بن سلمان، اخوان‌المسلمین و گروه‌های تروریستی چون القاعده و داعش هستند. محمد بن سلمان هدف شکل‌گیری «مثلث شرارت» را «تلاش برای احیای خلافت اسلامی با استفاده از زور» می‌خواند.

اگر دیپلماسی رسمی احتیاج به فرصت دارد و باید فلسطینی‌ها و اسرائیلی‌ها تلاش‌های خود را برای دستیابی به صلحی پایدار گسترش دهند، دیپلماسی موازی قدم‌های مهمی در ماه‌های اخبر برداشته است. صدور مجوزی دو ماه پیش برای شرکت هواپیمایی «ایر ایندیا» برای عبور از آسمان پادشاهی سعودی برای پروازهایش به مقصد اسرائیل، خود گامی بسیار مهم و بی‌سابقه است. مهم‌تر از آن مجوز، ملاقات غیررسمی محمد بن سلمان با مئیر بن‌شبات، مشاور امنیت ملی دولت بنیامین نتانیاهو، در جریان سفر اخیر ولیعهد سعودی به آمریکا بود. خبر این دیدار که قبلا در برخی سایت‌های اینترنتی منتشر شده بود، توسط گادی آیزنکوت، فرمانده کل ارتش اسرائیل، در گفتگو با روزنامه پرتیراژ «معاریو» تائید شده است. البته ژنرال اسرائیلی به محتوای گفتگوهایی که در این دیدار انجام گرفته است، اشاره نمی‌کند.

خالد ابراهیم، روزنامه‌نگار فلسطینی ساکن رام‌الله، به کیهان لندن می‌گوید: «باید مدیون جمهوری اسلامی ایران بود که بالاخره کشور‌های عربی و اسرائیل را مجبور ساخت سرنوشت ما فلسطینی‌ها را جدی در دستور کار قرار دهند. صلح میان فلسطینی‌ها و اسرائیلی‌ها بدون مشارکت کشور‌های عربی و اسرائیل امکان‌پذیر نیست. اسرائیل تا زمانی که اطمینان حاصل نکند که از سوی کشورهای عربی به رسمیت شناخته خواهد شد و این کشورها دیگر تهدیدی برای امنیت آن نباشند، هرگز موجودیت یک کشور مستقل فلسطینی را نخواهد پذیرفت.»

«خامنه‌ای بدتر از هیتلر»

محمد بن سلمان در گفتگوهایش با رسانه‌های آمریکایی رهبر جمهوری اسلامی ایران، علی خامنه‌ای را با آدولف هیتلر، رهبر نازی‌های آلمان مقایسه کرد و به غرب هشدار داد «این خطر را جدی» بگیرند. ولیعهد سعودی معتقد است که غرب با نادیده گرفتن خطر جمهوری اسلامی ایران همان اشتباهی را مرتکب می‌شود که در دهه بیست و سی قرن گذشته میلادی با نادیده گرفتن خطر آلمان نازی مرتکب شد. محمد بن سلمان، جمهوری اسلامی ایران را تهدیدی بزرگتر از آلمان نازی ارزیابی می‌کند و می‌گوید: «اگر هیتلر تلاش داشت اروپا را فتح کند، خامنه‌ای می‌خواهد جهان را تسخیر کند.»

هم‌پیمانی پادشاهی سعودی با اسرائیل و آمریکا، و تلاش‌های برخی از کشور‌های اروپایی برای جلوگیری از نفوذ جمهوری اسلامی ایران در منطقه، برگی است که روسیه تلاش دارد به نحو احسن از آن استفاده کند. تئوری «نگاه به شرق» که این روزها از سوی برخی از نظریه‌پردازان وابسته به جناح موسوم به اصولگرا در ایران مطرح می‌شود، بی‌رابطه با آخرین تحولات بین‌المللی و به ویژه احتمال بسیار بالای خروج آمریکا از برجام یا توافق هسته‌ای نیست.

«نگاه به شرق»

«نگاه به شرق» البته نسخه‌ای است که قبلا هم، در دوران تحریم‌های سخت و ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد، پیچیده شده بود و بی‌خاصیتی خود را نشان داده است. اگر این نسخه می‌توانست مشکلات کشور، به ویژه در زمینه اقتصادی را حل کند، علی خامنه‌ای پنج سال پیش، در آخرین سال دور دوم ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد، مجوز گفتگو با آمریکا با وساطت عمان را صادر نمی‌کرد و در تابستان ۱۳۹۴ جام زهر برجام را سر نمی‌کشید. در دوران قبل از برجام هم نگاه تهران به پکن، مسکو یا دهلی مانع نشد که تحریم‌های بین‌المللی، که کشورهای شرقی هم مجبور به تبعیت از آن شدند، کمر اقتصاد ایران را نشکند.

در حاشیه نشست اخیر رؤسای جمهور ایران، ترکیه و روسیه که در آنکارا برگزار شد، حسن روحانی و ولادیمیر پوتین در رابطه با آینده برجام، در صورت خروج آمریکا نیز صحبت کردند؛ اگرچه هدف اصلی دیدار، بررسی اوضاع سوریه بود. سوریه در حال حاضر برگ اصلی در دست هر سه کشور شرکت‌کننده در نشست آنکارا است، ولی گرداننده این بازی روسیه‌ی ولادیمیر پوتین است. رجب طیب اردوغان با خرید سیستم‌های دفاع هوایی موسوم به «اس- ۳۰۰» از روسیه، در نظر دارد آمریکا و متحدینش در پیمان آتلانتیک یا ناتو را در در محضور قرار دهد و از فشارهایی که غرب در یک سال گذشته بر ترکیه وارد کرده است، با استفاده از حربه نزدیکی به مسکو، بکاهد. رجب طیب اردوغان، در آنکارا مجبور شد به باقی‌ ماندن بشار اسد در حکومت تن دهد تا روسیه و جمهوری اسلامی ایران حضور او در عفرین و دیگر مناطق کردنشین سوریه را در عمل بپذیرند.

شبح جنگ و تحریم

جمهوری اسلامی ایران با پنهان شدن پشت روسیه تلاش دارد، کشورهای اروپایی را وادار کند که از تصویب تحریم‌های جدید غیرهسته‌ای، که سه کشور آلمان، فرانسه و بریتانیا در نظر دارند و ۲۶ آوریل آینده بار دیگر در نشست وزرای خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا مطرح خواهند کرد، صرف‌ نظر کنند. تحریم‌های جدید و همسویی اروپا با آمریکا، تنها واهمه حسن روحانی نیست. دولت حسن روحانی که بر خلاف سپاه سخت نگران درگیری نظامی با اسرائیل در سوریه است، برای جلوگیری از این رویارویی، چشم به میانجیگری ولادیمیر پوتین دوخته و روی روابط خوب رئیس جمهور روسیه با بنیامین نتانیاهو حساب باز کرده است.

با وجود اینکه گرداننده بازی در سوریه، روسیه است، اما آمریکا، اسرائیل و پادشاهی سعودی این کشور را خطر عمده تلقی نمی‌کنند و تنها نگران گسترش حضور جمهوری اسلامی ایران در منطقه هستند. تا چه زمانی روسیه از برگ ایران برای تثبیت قدرت خود در منطقه و در مذاکرات بین‌المللی در مورد بحران‌هایی چون اوکراین استفاده خواهد کرد، پرسشی است که بسیاری از کارشناسان به دنبال پاسخی برای آن هستند و تحولات اجتماعی در ایران می‌تواند بر آن تأثیرات تعیین‌کننده بگذارد.

[کیهان لندن شماره ۱۵۵]

مطلب قبلی...
مطلب بعدی...


Copyright© 1998 - 2024 Gooya.com - سردبیر خبرنامه: info@gooya.com تبلیغات: advertisement@gooya.com Cookie Policy