شرق ـ سجاد فیروزی - به دعوت فیفا به کازان آمد تا بازی ایران و اسپانیا را ببیند؛ بهعنوان سفیر ایران در فیفا از او یاد میشود. قرار ما در هتل هیلتون شهر کازان گذاشته میشود و سر وقت خودش را به لابی میرساند. مهدی مهدویکیا درست در روزهایی که خاطره ۲۰ سال پیش گلش به آمریکا در جام جهانی ۱۹۹۸ را مرور میکند، روبهرویمان مینشیند تا صحبت کند. با لبخند به تکتک درخواست هواداران ایرانی در هتل هیلتون پاسخ میدهد؛ سلفی میگیرد، امضا میکند و به ابراز احساسات پاسخ میدهد. پیراهن سورمهایرنگی بر تن کرده و آرام و شمرده به مخاطبانی که اتفاقا آنها هم هنوز خاطره آن گل بهیادماندنی به آمریکا را در یاد دارند، پاسخ میدهد. مهدویکیا که مدتهاست در آلمان زندگی میکند، آکادمی فوتبال بسیار پرقدرتی هم به راه انداخته و هرساله ستارههای آکادمیاش را به تورهای مختلف فوتبالی آنهم با هزینه شخصی میبرد. او البته فقط یک چهره فوتبالی نیست؛ مهدی این روزها بیش از هر زمان دیگری تبدیل به یک فعال اجتماعی هم شده است. صدایی بیدار که اتفاقات اجتماعی منفی در ایران حسابی آزارش میدهد. قرار بر این بود که با «موشک» سالهای دور تیم ملی درباره جدال ایران با پرتغال که حساسترین بازی تیم ملی در رقابتهای گروهی است، گفتوگو کنیم ولی دغدغههای مهدی، محور گفتوگو را بیشتر اجتماعی کرد.
به کانال خبرنامه گویا در تلگرام بپیوندید
* مسی میگوید حاضر است پنج توپ طلایش را بدهد ولی یک قهرمانی در جام جهانی داشته باشد. این اهمیت جام جهانی برای یکی از بهترین بازیکنان تاریخ است، ولی به نظر شما حضور در جام جهانی برای بازیکنان ایرانی میتواند چقدر اهمیت داشته باشد؟
- جام جهانی بزرگترین رویداد فوتبالی دنیاست و هر ملتی دوست دارد تیمش در اینجا حضور داشته باشد. الان در روسیه این همه ایرانی کنار هم میبینیم فقط به این خاطر که تیم ملی به جام جهانی صعود کرده است. اتحادی که بین مردم به وجود میآید، لحظاتی که همین مردم برای چند ساعت دور هم جمع میشوند و یکدل یک بازی را نگاه میکنند، زمانی که تیم میبرد و همین مردم خوشحال میشوند، این خیلی ارزشمند است. شما این موارد را با هیچ منبع مالی نمیتوانید رقم بزنید. این اتحاد و همبستگی که فوتبال برای مردم به وجود میآورد را نمیشود به هیچ طریق دیگری ایجاد کرد. به نظرم جام جهانی رویداد بسیار مهمی است و حضور ما همیشه لازم است. برای اینکه حالمان از لحاظ فوتبالی خوب باشد، لازم است همیشه در جام جهانی حاضر باشیم.
*شما در جام جهانی ۱۹۹۸ مقابل آلمان بازی کردید؛ تیمی که ستارههای سرشناس زیادی داشت. الان تیم ملی در آستانه بازی با پرتغال است؛ بازی مقابل رونالدو، یکی دیگر از بهترین بازیکنان تاریخ. فکر میکنید بازی برابر رونالدو یک فرصت است یا تهدید؟
- ما جام جهانی ۲۰۰۶ هم با پرتغال بازی کردیم که رونالدو را داشت. میخواهم بگویم یک تیم فقط یک بازیکن نیست. درست است؛ رونالدو یکی از بهترین بازیکنان دنیاست و کیفیتش اصلا قابل مقایسه با خیلی از بازیکنان نیست. او به همراه مسی فوقالعاده هستند و به نظرم نمونهشان خیلی کم، شاید هر ۳۰ یا ۴۰ سال یک بار دیده شود. با وجود این فکر میکنم تقابل برابر رونالدو یک فرصت است. فرصتی است که توانایی و کیفیت فوتبالمان را نشان دهیم و بتوانیم با تیم و بازیکنان بزرگ مقابله و مبارزه کنیم. فراموش نکنیم برابر پرتغال چیزی برای ازدستدادن نداریم و باید شجاعانه بازی کنیم و بجنگیم. بههرحال این فوتبال است و هر اتفاقی ممکن است در آن رخ دهد.
*شما الان مدتهاست که در عرصه بینالمللی بهعنوان سفیر فوتبال ایران مشغول هستید. بااینحال فعالیت زیادی هم در حوزههای اجتماعی دارید. الان تصورتان این است که نقش بازیکنان بزرگ در حال تغییر است؟ یعنی علاوه بر فعالیتهای فوتبالی باید بهعنوان یک کنشگر اجتماعی هم فعال بود؟
- ببینید، حوزه تخصصی ما فوتبال است. مثلا خودم دوست دارم به صورت تخصصی درباره فوتبال صحبت کنم. از لحاظ فنی دلم میخواهد اگر جایی اتفاق خوبی رخ دهد، صحبت کنم و اگر جایی هم کار درست پیش نرفت، انتقاد کنم و راهکار بدهم چون تصمیمگیرنده نیستیم و فقط میتوانیم راهکار بدهیم. در حوزههای دیگر هم همیشه دوست دارم بهترین شرایط برای مردم کشورم رقم بخورد. شاید خیلیها انتقاد میکنند که چرا فوتبالیستها یا بقیه که آدمهای معروفی هستند، درباره دیگر حوزهها هم صحبت میکنند و نظر میدهند؟ این موضوعی است که همه جای دنیا اتفاق میافتد؛ شاید کار تخصصی نباشد ولی بالاخره ممکن است یک راهکار به ذهن هرکسی برسد. آدم که نباید حتما در آن رشته تخصص داشته باشد که بخواهد نظرش را بگوید.
*در این میان اتفاقا عدهای هم پیدا شدند و از این فعالیتهای شما انتقاد کردند. این انتقادها هیچوقت شما را از کنارمردمبودن دلسرد نکرده است؟
- نه، من همیشه دوست دارم منصفانه با مسائل برخورد کنم. اگر انتقادی میکنم نظر شخصی خودم است. احساس میکنم باید انتقادم را مطرح کنم و اگر هم از جایی تعریف میکنم، احساس میکنم باید حمایت کنم. این نظر شخصی من است؛ شاید خیلیها موافق باشند و خیلیها هم مخالف ولی سعی میکنم همیشه حرفی بزنم که به نفع مردم و مملکتم باشد.
* اصلا مهدی مهدویکیا که حداقل از لحاظ مالی و بسیاری موارد دیگر تأمین است، چه الزامی دارد که بخواهد در مورد مسائل اجتماعی و در سختیها کنار مردم باشد؟
- خداوند شرایطی را فراهم كرده که الان زندگی من از لحاظ مالی خوب است، اما از اول که اینطور نبوده؛ ما هم جزء همین مردم بودیم و خیلی خوب درک میکنیم که چه اتفاقی دارد میافتد. خودمان خانواده داریم و میدانیم وقتی شرایط اقتصادی بد باشد، به خیلیها چه فشارهایی میآید. شما وقتی بچه داشته باشید، اصلا به او نمیتوانید بفهمانید که مشکل اقتصادی یعنی چه؛ مخصوصا برای یک پدر این موضوع بسیار سختتر میشود. خب، همه ما امیدواریم شرایط خوبی به وجود بیاید که مردم ما در رفاه و آرامش زندگی کنند. این تنها خواسته و هدف من است؛ اگر ما انتقادی هم میکنیم، به همین خاطر است چون میخواهیم مردم در رفاه زندگی کنند.
* خب با توجه به شرایط کنونی، بیشترین چیزی که در ایران شما را اذیت میکند، چیست؟ این موضوع میتواند شامل همه حوزهها باشد؛ سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و... .
- درحالحاضر مسائل اقتصادی نگرانکننده است؛ فشارهایی که به مردم میآید و افزایش قیمتی که مدام در حال تغییر هم هست. واقعا فکر میکنم این مشکلات اقتصادی و افزایش قیمت با حقوق و درآمد بسیاری از مردم هیچ سنخیتی ندارد. واقعا در این زمینه قرار است چه اتفاقی بیفتد؟ یکی، دو موضوع دیگر هم هست؛ اولی موضوع اعتیاد است و دیگری مشکلاتی که در مورد بچههاست، این موارد بعضی وقتها خیلی آزاردهنده میشود. البته از این قبیل مشکلات در همه جای دنیا هست و فقط مختص کشور ما نیست ولی چه بهتر که ما بیشتر روی این موارد کار کنیم تا این مشکلات کمتر شود و مردم با آرامش بیشتری زندگی کنند. امیدوارم آنهایی که مسئولیت دارند، بیشتر به فکر دغدغههای مردم باشند. فکر میکنم اگر هرکسی در حوزه کاری خودش وظایف را به نحو احسن انجام دهد، همهچیز درست میشود.
* یکی از مواردی که شما زیاد دربارهاش صحبت و حمایت کردهاید، بحث ورود زنان به ورزشگاه است. فکر میکنید در آیندهای نزدیک این مشکل هم حل میشود؟ آیا درهای ورزشگاه در ایران بالاخره به روی زنان باز میشود؟ اصلا راهحلی در این زمینه وجود دارد که این مسئله زودتر حل شود؟
- ببینید، این موضوع آنقدر موضوع پیچیده و بغرنجی نیست که تصور کنیم یک مشکل است. راهحلی که میتوانم بدهم این است که حداقل چند بار این موضوع را امتحان کنند. چند بار آزمایش کنند ببینند چه اتفاقی میافتد.
* خب به نظر شما از چه چیزی میترسند؟ پس چرا حاضر نیستند امتحانش کنند؟
- به نظر من واقعا دلیلش مشخص نیست. از چه چیزی میترسند؟ چرا وقتی موقع انتخابات و بقیه مسائل که میرسد، همیشه صحبت از خانواده و حضور زن در کنار مرد میشود ولی اینجور مواقع خبری نمیشود؟ شاید هم مقداری حساس هستند که تصور میکنند فوتبال ورزشی مردانه است و چرا خانمها میخواهند بیایند نگاه کنند؟ از یاد نبریم فوتبال یک پدیده جهانی است، هنوز کسی نتوانسته پی ببرد چطور یک ورزش میتواند اینقدر تأثیرگذار باشد. نمیشود علاقهمندی به فوتبال را کتمان کرد. نمیتوان گفت چون زن هستند نمیتوانند به فوتبال علاقه داشته باشند و نروند بازی مردان را نگاه کنند. به نظرم اگر اجازه ورود زنان به ورزشگاه را بدهند، هیچ اتفاقی نمیافتد، فقط کافی است چند بار امتحان کنند تا خودشان به این موضوع پی ببرند.
* خب دوباره برگردیم به فوتبال. فکر میکنید الان که ایران بازی سرنوشتش به بازی سوم کشیده شده، شانسی برای رسیدن به برتری مقابل پرتغال دارد؟ شانس صعود به مرحله بعد جام جهانی را داریم؟
- همیشه شانس وجود دارد. ما نیاز به برد داریم ولی حتی شاید شرایطی رقم بخورد که با مساوی هم صعود کنیم. پیروزی برابر مراکش که همیشه قبل از جام جهانی هم میگفتم کلید کار ماست، ما را برای بازی برابر پرتغال امیدوار نگه داشته است. حالا روز آخر مرحله گروهی رسیده و امیدواریم با هر نتیجهای که شده، صعود کنیم.
*فکر میکنید برای بازی با پرتغال، تیم ملی نیاز به اتخاد یک تاکتیک خاص دارد؟
- سرمربی ما شناخت خوبی از پرتغال دارد؛ بازیکنان را خیلی خوب میشناسد و این تیم را صددرصد آنالیز کرده است. طبیعتا برای این بازی هم برنامه خواهد داشت. باید منتظر ماند و دید روند بازی چطور پیش میرود و اینکه خود کیروش چه تصمیمی اتخاذ میکند.
* و بهعنوان سؤال آخر تصور میکنید در بازی برابر پرتغال تأثیرگذارترین خط ما در زمین کدام است؛ مثلا خط میانی یا مدافعان؟
- در فوتبال همه پستها و خطوط مهم هستند؛ دروازهبان یکی از کلیدیترین پستهاست، دفاعها همه باید کارشان را خوب انجام دهند. به نظرم بهعنوان یک تیم، همه باید وظیفهشان را درست انجام بدهند. اگر یک نفر وظیفهاش را درست انجام ندهد، تیم دچار مشکل میشود. پس همه تأثیرگذار خواهند بود. حتی آنهایی که روی نیمکت مینشینند و قرار است به بازی بیایند و به ترکیب اضافه شوند.