بی بی سی - جان بولتون مشاور امنیت ملی دولت دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا گفته است که بازگشت تحریمهای ایالات متحده، تاثیر قابل توجهی بر اقتصاد و افکار عمومی در ایران داشته و بیشتر از آن چیزی بوده که ایالات متحده انتظار داشته است.
آقای بولتون که برای یک دیدار رسمی سه روزه به اسرائیل سفر کرده، که مشورت درباره موضوعات مربوط به ایران یکی از اهداف آن اعلام شده است. مشاور امنیت ملی رئیس جمهور آمریکا به خبرگزاری رویترز گفته است اثر بازگشت تحریمها بیشتر از آن چیزی است که پیشبینی میشده است.
دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در اردیبهشت ماه امسال از توافق هسته ای برجام خارج شد و اعلام کرد که همه تحریمهایی که با توافق هستهای رفع شده بود، تا اواسط پاییز سال جاری مجددا باز خواهد گشت.
در حال حاضر گروه اول تحریمهای آمریکا از حدود دو هفته پیش آغاز شده که مربوط به ممنوعیت مبادلات بانکی با دلار، تحریم خرید و فروش طلا و فلزات گرانبها و تحریم صنایع خودروسازی ایران است.
از زمان اعلام خروج آمریکا از توافق هستهای، بازار غیررسمی ارز در ایران که پیش از آن دچار تلاطم بود، یک دوره بحرانی داشته و ارزش ریال - واحد پول ملی ایران - در برابر دلار آمریکا نصف شده است.
بسیاری از شرکتهای بینالمللی هم که پس از توافق هستهای همکاری با ایران را به نحوی آغاز کرده بودند، از زمان اعلام بازگشت تحریمها اعلام کردهاند که بازار ایران را ترک میکنند. یک کارگروه مشتکل از سران سه قوه در ایران هم برای مبارزه با تاثیر تحریمهای آمریکا ایجاد شده است که ریاست آن با حسن روحانی، رئیس جمهوری است.
مشاور امنیت ملی آمریکا گفته است: "اجازه بدهید روشن بگویم، تحریمهایی که ما فکر میکنیم در حال حاضر تاثیر قابل توجهی بر اقتصاد ایران و در واقع، افکار عمومی ایرانیها گذاشته است... تصور میکنم این اثرات خصوصا تاثیر تحریمهای اقتصادی بیشتر از آن چیزی است که ما انتظار داشتیم".
جان بولتون گفته "فعالیتهای ایران در منطقه همچنان خصمانه است. آنچه در عراق انجام میدهند، آنچه در سوریه انجام میدهند، آنچه با حزبالله در لبنان انجام میدهند و کارهایی که در یمن میکنند و همین طور تهدیدی که درباره تنگه هرمز کردهاند".
اشاره آقای بولتون به اظهارات مقامهای سیاسی و نظامی ایران در هفتههای اخیر است که گفته بودند در صورتی که ایران نتواند نفت خود را صادر کند هیچ کشوری دیگری هم نفت صادر نخواهد کرد. این تهدید را اولین بار حسن روحانی در جریان سفر به سوئیس مطرح کرد و پس از آن شماری از مقام های نظامی و سیاسی هم آن را تکرار کردند.
تحریمهای نفتی ایالات متحده آمریکا علیه ایران هنوز آغاز نشده و قرار است از نیمه آبان ماه سال جاری از سرگرفته شود. در زمان تحریمهای نفتی قبلی ایران از سوی آمریکا، صادرات نفت خام و میعانات گازی ایران از حدود ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه به حدود ۸۰۰ هزار بشکه سقوط کرد.
برخی از مقامهای ایرانی در آن دوره با توجه به کاهش شدید درآمدهای دولت، وضعیت ایران را با عراق در اواخر دوره صدام حسین مقایسه میکردند.
اتحادیه اروپا و سه کشور بریتانیا، فرانسه و آلمان که شرکای دیگر توافق هستهای با ایران هستند، اعلام کردهاند که از تحریمهای آمریکا پیروی نمیکنند اما برخی شرکتهای اروپایی همچون شرکت نفتی توتال فرانسه در حال ترک ایران هستند.
به کانال خبرنامه گویا در تلگرام بپیوندید
با این حال اتحادیه اروپا تکرار کرده که به توافق هستهای پایبند است و در تازهترین اظهار نظر هایکو ماس وزیر خارجه آلمان گفته که باید برای تسهیل مبادلات مالی با ایران به دنبال ایجاد یک سامانه مالی اروپایی بود.
آقای ماس گفته که اروپاییها باید در برابر فشار آمریکا بر استقلال خود تاکید کنند.
ایران میگوید که مواضع اروپا در برابر توافق هستهای را تمجید میکند اما اقدامات آن را در عمل کافی نمیداند. مقامهای دولتی ایران میگویند فروش نفت و بازگرداندن پول آن به داخل یکی از معیارهای مهمی است که برای باقی ماندن در توافق برجام در نظر دارند.