بهنام قلیپور - ایران وایر
«علی خامنهای» در کمتر از یک سال، پنج فرمانده ارشد ارتش، به ویژه فرمانده پدآفند هوایی «خاتمالنبیا» را از مقام خود برکنار یا به سمتهای دیگری منصوب کرده است.
تازهترین اقدام او، کنار گذاشتن «حسن شاهصفی» از سمت فرماندهی نیروی هوایی ارتش است.
خامنهای ۲۸ مرداد ماه امسال با صدور حکمی، خلبان «عزیز نصیرزاده» را به عنوان فرمانده جدید نیروی هوایی ارتش منصوب کرد.
رهبر جمهوری اسلامی هشتم خرداد ماه سال جاری نیز حکم به انتصاب سرتیپ «علیرضا صباحیفرد»، فرمانده جدید قرارگاه پدآفند هوایی خاتمالانبیا داد.
پیش از این، «فرزاد اسماعیلی» که از نیروهای «حزباللهی» شناخته شده در ارتش است، فرماندهی این قرارگاه را برعهده داشت.
خامنهای آذر ماه سال ۱۳۹۶ نیز با صدور احکام جداگانهای، «محمدحسین دادرس» را به جانشینی فرمانده کل ارتش، «حبیبالله سیاری» را به معاونت هماهنگکننده ارتش و «حسین خانزادی» را به فرماندهی نیروی دریایی ارتش منصوب کرده بود.
مهمترین این تغییرات مربوط به حوزه نیروی هوایی است که در کمتر از سه ماه، دو فرمانده ارشد این نیرو را از مقام خود کنار گذاشت.
۳۰ مرداد ماه امسال، دو روز پس از آخرین تغییر و تحولات در این حوزه، سازمان صنایع هوایی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح ایران با ادعای تولید نخستین هواپیمای بومی جنگنده پیشرفته، این هواپیما را به نام «کوثر» رونمایی کرد.
این رونمایی در واقع ادامه ادعاهای چند سال اخیر جمهوری اسلامی در زمینه پیشرفت و توسعه صنعت هوایی کشور، به ویژه در حوزه تولید هواپیماهای جنگنده و «کوادکوپتر» بود.
مطالب بیشتر در سایت ایران وایر
تازهترین دور این نوع تبلیغات و ادعاها در این روزها که مصادف با سالروز صنایع دفاعی در ایران است، دوباره در دستور کار نیروهای نظامی و برخی از رسانههای حکومتی قرار گرفته است.
اما با توجه به وجود شکاف فنآوری بین تسلیحات مدرن آفندی غرب، به ویژه امریکا با تسلیحات پدآفندی جمهوری اسلامی، آسیبپذیری پدآفند هوایی ایران در مقابل این تسلیحات بسیار بالا گزارش شده است.
از قرارگاه پدآفند هوایی خاتمالانبیا ارتش به عنوان نخستین مرکز ردیابی و تعیین مشخصات اهداف پرنده نزدیک شونده یا متخاصم در ایران نام برده میشود که در موج اول حملات هوایی، در معرض ۱۵ تهدید جدی قرار داشته و در مقابل آن ها آسیبپذیر است.
این قرارگاه، یگان عمده نظامی تحت تابعیت ارتش ایران است که به دستور علی خامنهای در بهمن ماه سال ۱۳۸۷ از نیروی هوایی ارتش جدا شد و مسوولیت حفاظت و دفاع مؤثر، مستمر و پایدار از آسمان ایران در برابر هرگونه تهدید با بهرهگیری از تمامی ظرفیتهای پدآفند هوایی را بر عهده دارد.
این قرارگاه، تمام سامانههای متعلق به پدآفند هوایی ایران، از جمله رادارها، دستگاههای جمع آوری اطلاعات و سامانههای پدآفند زمین به هوا با بردهای بلند، متوسط و کوتاه را تحت فرماندهی عملیاتی خود دارد.
سال گذشته، ۴۸ کارشناس ارشد نظامی در یک پژوهش که از سوی فصلنامه «مطالعات دفاعی استراتژیک»، وابسته به «دانشگاه دفاع ملی» انجام شد، شرکت کرده و به درجهبندی این تهدیدها پرداختند.
کارشناسان در این پژوهش که متن آن برای کاربران خارج از ایران در دسترس نیست، درباره میزان هر یک از این تهدیدها برای قرارگاه خاتمالانبیا نظر دادهاند که براساس اهمیت و درجهبندی، به این شرح هستند:
1- موشكهای بینقارهای يا استراتژيك
نخستین تهدید جدی که قرارگاه خاتمالانبیا در مقابل آن بسیار آسیبپذیر است، همین «موشكهای بینقارهای» يا «استراتژيك» هستند. برآوردهای مختصصان نظامی ایران این است که دفاع در برابر این موشکها توسط سامانههای زمینی بسیار سخت است. علت آن هم نحوه عملکرد این موشکها در هنگام آزادسازی کلاهکهای خود هنگام ورود به جو زمین است که دفاع در مقابل آن ها توسط سامانههای متداول را بسیار سخت می کند.
۲- موشک کروز
موشک «کروز» به دستهای از موشکها اتلاق میشود که بخش اعظم مسیر پرواز خود را توسط نیروی برآی آیرودینامیکی، منتج از بالهای خود و در یک یا چند ارتفاع ثابتِ از پیش تعیین شده طی میکنند. این موشکها به دو دسته کلی «موشکهای حمله به مواضع زمینی» و «موشک های ضد کشتی» تقسیم میشوند.
موشکهای کروز قابل اطمینان، دقیق، ماندگار (در محیط دشمن) و مهلک هستند. آنها میتوانند از سکوهای مختلفی پرتاب شوند و مسیرهای مختلف پروازی را در هنگام نزدیک شدن به اهداف خود (به صورت غیرمستقیم) طی کنند.
از این موشکها به عنوان دومین تهدید جدی برای قرارگاه خاتمالانبیا نام برده میشود که توان پدآفندی این قرارگاه برای منهدم کردن آن ها در سطح پایینی ارزیابی شده است.
۳- سامانه فرماندهی و کنترل دشمن
رایانهها، کنترل، ارتباطات و پردازش اطلاعات به اجزای سامانهای میگویند که مشتمل بر فنآوریهای فرماندهی و کنترل در جبهه، ارتباطات ایمن و پردازش رایانهای است.
یکی از اجزای بسیار مهم این سامانه، موقعیتیاب جهانی است که وضعیت و مکان دقیق تمام چیزهای تحت نظارت متعلق به دشمن یا نیروهای خودی آن ها را تعیین می کند.
امریکا سرمایهگذاری زیادی برای «سامانههای مدیریت جبهه» که رایانهای شدهاند، انجام داده است. این سامانهها با این هدف طراحی شدهاند تا دادههایی درباره عملیات جنگی جمعآوری کنند و آن ها را به منظور برنامهریزی و اجرا، در اختیار فرماندهان آن ها قرار دهد.
۴- مهمات هوشمند لیزری
«بمبهای هدایت شونده» یا «بمبهای هدایت دقیق» به آن دسته از بمبهای معمولا بدون موتور گفته میشود که با «هدایت اپتیکی»، «هدایت لیزری» و استفاده از سامانه موقعیتیاب، به سمت هدف هدایت می شوند و آن را نابود میکنند. این بمب ها براساس گزارشها، چهارمین تهدید برای قرارگاه خاتمالانبیا محسوب میشوند.
۵- هواپیماها بال ثابت و بالگر و پهپادهای هجومی
«پهپادهای هجومی» با قابلیت پرواز زیر صوت، ماندگاری طولانی در پرواز ایستگاهی (بیش از ۲۱ ساعت) و در ارتفاع بالا روی منطقه مورد نظر و نیز با قابلیت پنهان ماندن از دید رادار، توان انجام مأموریتهای شناسایی و تهاجمی و بهکارگیری مهمات هدایت دقیق را دارند. این پهپادها پنجمین تهدید بالقوه پدآفند هوایی ایران هستند.
۶- موشكهای بالستیک تاکتیکی
«موشکهای بالستیک تاکتیکی» اغلب از سکوهای متحرک که از قدرت جابه جایی بسیار بالایی برخوردار هستند، پرتاب میشوند که این خود مکانیابی نقطه شلیک و سامانه پرتاب کننده آن ها را دچار مشکل میکند.
این دسته از موشکها توانایی حمل سلاحهای کشتار جمعی را دارند که قرارگاه پدآفند هوایی خاتمالانبیا در برابر این موشکها از قدرت دفاعی چندان مطلوبی برخوردار نیست.
۷- راکتهای کالیبر بالا و شلیک چندتایی
راکتهای کالیبر بالا و شلیک چندتایی، سامانههای ارزان قیمت و موثر علیه سایتهای رادار و دفاع هوایی، مراکز تجمیع و غیرهاند که حجم انبوهی از آتش را در زمان بسیار کوتاه پشتیبانی میکنندو این راکت ها به عنوان هفتمین عامل تهدید کننده قرارگاه خاتمالانبیا معرفی شدهاند.
۸- بمبهای الکترومغناطیسی
« بمب الکترومغناطیسی» در واقع یک شار مغناطیسی فوقالعاده نیرومند است که با گسیل امواج پرقدرت با طول موج بالاتر از ۱۰ گیگاهرتز موسوم به «امواج ماکروویو پرقدرت»، میتواند هرگونه دستگاه الکتریکی یا الکترونیکی واقع در محدوده عمل خود را از کار بیاندازد.
این بمبها به منظور نابود سازی کلیه تجهیزات الکترونیکی مستقر بر روی زمین یا در زیرزمین مورد استفاده قرار میگیرند.
۹- موشكهای تاکتیکی هوا به سطح
«موشكهای تاکتیکی هوا به سطح» که از هوا پرتاب میشوند، به منظور مورد حمله قرار دادن اهداف زمینی طراحی شدهاند.
موشکهای هوا به سطح، سامانههایی بسیار مهلک به شمار میروند و کارشناسان نظامی این موشکها را برای قرارگاه خاتمالانبیا خطر درجه ۹ ارزیابی کردهاند.
۱۰- بمب مادر یا خوشهای
بمب «مادر» یا «خوشهای»،بمب قدرتمندی است که در سال ۲۰۰۳ آزمایش شد و به عنوان قویترین بمب غیرهستهای که تا آن زمان ساخته شده بود، معروف بود.
این بمب آیرودینامیک که از آلیاژ «کبالت» ساخته شده است، قابلیت نفوذ تا ۳۷ متری عمق سنگرها را دارد و از سامانه جهتیابی ماهوارهای استفاده میکند.
این بمب به عنوان دهمین سلاح تهدید کننده پدآفند هوایی ایران شناخته میشود.
۱۱- سامانه جهانی مراقبت، شناسايی و هدفگیری
«سامانه جهانی مراقبت، شناسايی و هدفگیری» که در فضا مستقر میشود، توانمندی گردآوری اطلاعاتی را از طریق طیف وسیعی از حسگرهای پردازش و توزیع به هنگام برای ارایه به پایگاه دادههای اطلاعاتی دارد. از پایگاه دادهها برای ایجاد تصاویر واقعیت مجازی منطقه مورد نظر استفاده میشود.
این تصاویر میتوانند در تمام سطوح فرماندهی برای آگاهی از وضعیت منطقه، اطلاعات فنی و جاسوسی و فرماندهی و کنترل دو طرفه مورد استفاده قرار گیرند.
۱۲- بمبهای گرافیتی یا کربنی
بمبهای «گرافیتی» یا «کربنی» در زمره بمبهای نرم و تسلیحات غیرکشنده طبقهبندی میشوند. این بمبها برای از کار انداختن نیروگاهها و ضد تجهیزات الکترونیکی و الکتریکی و نیز وسایل برقی بدون ایجاد صدمات عمرانی ناشی از مواد منفجره طراحی شدهاند و دوازدهمین خطر برای قرارگاه خاتمالانبیا به شمار می روند.
۱۳- هواپیماهای بدون سرنشین (پهپادهای) شناسايی
«هواپیماهای بدون سرنشین شناسایی» یا پهپادها را میتوان به صورت یک سامانه مستقل یا در ترکیب با دیگر سامانههای هوایی مستقر در زمین و فضا به کار گرفت. این نوع پرنده میتواند به مجموعهای از سنسورهای چند طیفی، مانند حسگرهای فروسیرخ، اپتیکیی، راداری و لیزری برای گردآوری تصاویر و ارسال علایم شناسایی و اطلاعات الکترونیکی مجهز شود. این پرنده بدون سوختگیری، با سرعت زیر صوت و در ارتفاع بالا برای مدت طولانی روی منطقه مورد نظر پرواز را انجام داده و حسگرهای مختلف آن، اطلاعات دریافتی را پردازش میکنند.
14- جنگهای الکترونیک
«جنگ های الکترونیک» نیز تهدید دیگری برای قرارگاه خاتمالانبیا به شمار می روند.
15- موشکها و بمبهای هوشمند، نفوذپذیر و دوربرد
از موشکها و بمبهای هوشمند، نفوذپذیر و دوربرد به عنوان پانزدهمین تهدید برای پدآفند هوایی ایران نام برده می شود.