فرارو- کاهش ارز پول ملی تاثیرات درهمه ابعاد زندگی و اقتصاد و جامعه ایران اثر گذاشته است. بیشتر این تاثیرات منفی است، اما از برخی جهات می‌توان گفت تاثیرات مثبتی هم داشته است. از ابتدای سال ۹۷ گزارش‌های فراوانی از افزایش توریست‌های عراقی در ایران منتشر شده است.
این افزایش حضور عراقی‌ها باعث رونق اقتصادی در برخی شهرهای مرزی و شهرهای مذهبی همچون مشهد شده است. زمانی یک عراقی در ایران با ۱۰۰ دلار یک شب می‌توانست به سر کند حالا با ۱۰۰ دلار سه شب را سپری می‌کند. اما این حضور با وجود اینکه به لحاظ اقتصادی رونق زا است، اما از جهاتی دیگر بحث برانگیز شده است. گفته می‌شود توریست‌های عراقی که با برچسب "توریسم مذهبی" وارد ایران می‌شوند و هدف اصلی خود را شهر مشهد قرار می‌دهند در واقع غیر از زیارت و سیاحت اهداف دیگری را هم در سردارند. گفته می‌شود بسیاری از آن‌ها در جست و جوی "سکس" به ایران سفر می‌کنند. ادعایی که اخیرا چالش برانگیز شده و از سوی مقامات مذهبی مشهد رد شده است. ابعاد این ادعا چیست؟ و مدعیان و منتقدان آن چه می‌گویند؟
ماجرا از اردیبهشت ماه سال ۹۴ در رسانه‌ها مطرح شد زمانیکه روزنامه گاردین چاپ لندن در گزارشی با عنوان «زیارت، غذا، سکس و پارک آبی در شهر مقدس مشهد» توجه رسانه‌های ایرانی هم جلب شد. پیش آن زمزمه هایش در گوشه کنار افکار عمومی شنیده می‌شد. گزارش گاردین از سوی رسانه‌های داخلی "تکان دهنده" توصیف شد، احتمالا بیش از همه به خاطر این بخش گزارش که گاردین مدعی بود مردان عراقی مشتری پر و پا قرص جمعیت فاسد هستند. این روزنامه انگلیسی به نقل از مهدی نوشته بود: "آن‌ها در جست‌وجوی فاحشه هستند." گاردین نوشته بود: «ده‌ها هتل پنج ستاره و مسافرخانه از میدان برق (بسیج) تا حرم وجود دارد.
بسیاری از مدیران این مراکز اقامتی تأیید می‌کنند که درخواست مشترک گردشگران عراقی عبارت است از جایی که زنان فاسد را بیابند.» این روزنامه انگلیسی ظاهرا با فردی به نام علیرضا که دلال سکس در مشهد بوده گفتگو داشته است. گاردین به نقل از او افزود: «تنها عراقی‌ها نیستند که چنین خواسته‌ای دارند. در برنامه هر سفر خوب، سکس آیتمی است که نمی‌توان آن را فراموش کرد. تنها، چون تنفروشی اینجا غیرقانونی است، باید خلاق باشیم.» پس از این گزارش کم کم رسانه‌های داخلی نیز توجه شان به حضور پرتعداد گردشگران عراقی به ایران جلب شد. عادات و خواسته و فرهنگ این گردشگران زیر ذره بین رفت و حالا پس از سه سال از گزارش روزنامه انگلیسی این بحث به یکی از مباحث داغ در افکار عمومی بدل شده است. افزایش رفت و آمد عراقی‌ها به ایران به خصوص مشهد پس از افزایش قیمت ارز حساسیت‌ها را بیشتر کرده است.
به گفته محمدمحب خدایی، معاون گردشگری کشور: «ورود گردشگر از عراق ۹۰ درصد رشد داشته و سفر آذربایجانی‌ها به ایران هم ۷۰ درصد بیشتر شده است. افغان‌ها نیز ۴۰ درصد بیشتر به ایران سفر کرده‌اند، این رشد در سه حوزه زیارت، سلامت و تجارت بوده است.» اما در مرداد ماه امسال سایت خبرآنلاین گزارش بحث برانگیز حضور عراقی‌ها در ایران منتشر کرد. این گزارش از حضور پرتعداد مردان مجرد عراقی در مشهد خبر داده بود. به ادعای نویسنده گزارش "حضور گردشگران عرب -به‌صورت مشخص مردان مجرّد عراقی یا مردان عراقی که بدون خانواده/مجرّدی به مشهد می‌آیند- در این کلان‌شهر مذهبی قابل انکار نیست و صرفاً ممکن است اختلاف نظر بر سر میزان و گستردگی آن باشد.
کار به جایی رسیده که این زائران بعضاً به شرط حضور بانویی برای ازدواج موقّت، محل اسکان را انتخاب می‌کنند و مشاغلی هم پیرامون این بده-بستان شکل گرفته است." خبرآنلاین در ادامه آورده است: «در حالی‌که هتل‌های رسمی و معتبر از پذیرش زوج‌هایی با ترکیب مرد خارجی و زن ایرانی (و حتی شرعی) منع شده‌اند، بخشی از زائران خارجی، به‌ویژه عراقی‌ها در منازل شخصی اسکان یافته و در نقاط مختلف شهر پراکنده شده‌اند، منازلی (خانه‌مسافر) که نه مجوز فعالیت دارند و نه بر آن‌ها نظارت می‌شود.»
این گزارش بازتاب گسترده‌ای در افکار عمومی داشت. برای ایرانیان باور کردنی نیست شهری که در آن برگزاری کنسرت ممنوع و فسق و فجور به حساب می‌آید، به مقصد گردشگران عراقی بدل شده است که در جست و جوی سکس هستند. با وجود اینکه تردید‌هایی در این باره در افکار عمومی وجود داشت، اما منابع مسئول گزارش‌های منتشر شده در این باره را رد نکردند. محمد قانعی، رئیس اتحادیه هتلداران خراسان رضوی حضور مردان مجرد عراقی در خانه مسافر‌ها همراه با زنان ایرانی را تایید کرد و گفت: «در شهر‌هایی مثل مشهد و قم که زائرپذیر هستند، مراوده و مراجعه افراد غیرایرانی به خصوص عرب‌های عراق خیلی بیشتر مشهود است و حالا با مطرح شدن موضوع ازدواج موقت باید بیشتر مراقب باشیم.» با این حال دامن زدن به جو موجود علیه توریستی‌های عراقی منتقدان هم دارد. ابراهیم پورفرج، رئیس جامعه تورگردانان معتقد است نباید همه را به یک چوب راند، چراکه حاشیه‌سازی، توریست‌ها را از کشور می‌راند. او سفر گردشگران عراقی به آذربایجان‌غربی را مثال می‌زند که «بگوومگو‌های بی‌فایده» سبب شد آن‌ها مقصدشان را عوض کنند و برای توریسم سلامت راهی کشور‌های دیگری همچون ترکیه شوند.
پورفرج در توضیح بیشتر می‌گوید: «در میان گردشگران عراقی افرادی هستند که همراه خانواده برای مسائل پزشکی وارد ایران می‌شوند و گروهی دیگر برای سیاحت، شهرهای شمالی را هدف قرار می‌دهند. با این حال گفته‌هایی هم وجود دارد که بعضی از آن‌ها برای داشتن بعضی روابط وارد ایران می‌شوند و یکی از شهر‌هایی که در این زمینه از آن نام برده می‌شد، مشهد است و حالا نام آبادان هم به میان آمده، اما باید این سوال را مطرح کرد که آیا تمام گردشگران به همین مقصود وارد ایران می‌شوند؟ آیا می‌توان چنین قضاوتی داشت که همه ایرانیانی که از ایران خارج می‌شوند تنها صرفا برای داشتن روابط آزاد است؟ چنین قضاوتی مصداق قضاوت در مورد عراقیانی است که وارد ایران می‌شوند. تعداد زیادی از این توریست‌ها برای خرید و سیاحت و بهره بردن از بعضی کالا‌های ایرانی و مناطق خوش‌آب‌وهوای ایران است که ایران را مقصد سفر خود قرار می‌دهند، اگرچه این احتمال هم وجود دارد که در میان آن‌ها افرادی برای نیت‌های دیگر وارد ایران شوند، اما نمی‌توان همه آن‌ها را با یک چوب راند.»
در کنار مشهد، آبادان و حوزه اروند نیز به عنوان یکی از مقاصد توریست‌های عراقی مطرح شده که حاشیه ساز شده است. در روز‌های گذشته در برخی گروه‌های مجازی شایع شده بود که یک مرد عراقی در بازار ماهی‌فروشان خرمشهر به قتل رسیده، چون به زنان ایرانی توهین کرده است. پس از انتشار این شایعه، ولی‌الله حیاتی فرماندار ویژه خرمشهر موضوع را از اساس تکذیب کرد. با این همه هنوز بعضی شهروندان معتقدند برداشتن ویزا برای مردان عراقی راه را برای حضور آن‌ها در مناطق آزاد اروند راحت کرده و حضور آن‌ها در شهرهای جنوبی باعث ایجاد مزاحمت برای زنان و دختران ایرانی شده است.
واکنش امام جمعه مشهد
واکنش آیت الله علم الهدی حاشیه‌ها بر سر نحوه حضور توریست‌های عراقی در مشهد باعث شد که روز جمعه آیت الله علم الهدی امام جمعه مشهد در خطبه‌های نماز جمعه کل ماجرا را توطئه انگلیس خواند و گفت: «مستکبرین آمدند که کاری کنند تا این سه ملت را در مقابل هم قرار دهند و در مقابل هم قرار بدهند؛ حداقل در عرصه بدبینی و سوظن. عامل این توطئه هم انگلیسی‌ها هستند، چون این توطئه از روزنامه گاردین شروع شد که بگویند مردم عراق وقتی به خراسان می‌آیند زنان ایرانی را در معرض امیال شهوانی خود قرار می‌دهند.» این عضو مجلس خبرگان رهبری اضافه کرد: «آن‌ها با خود گفته‌اند اگر الان بیایند و اختلافی بیندازند، سوظنی میان مردم ایرانی و خراسانی نسبت به عزیزان عراقی ایجاد شده و این ارتباط قطع می‌شود.» امام جمعه مشهد با بیان اینکه "متوجه شدیم این توطئه انگلیسی و شگرد آن‌ها است."، گفت: «اول در گاردین این موضوع را مطرح کرده و بعد توسعه دادند. من به همه توصیه می‌کنم حواس‌تان به این توطئه‌ها و شگرد‌های نابکارانه غرب و امریکا باشد. امریکا در لبه هجمه با ایران عمل می‌کند، ولی انگلیس از بیخ و بن با ما مقابله می‌کند.» با این حال علم‌الهدی خطاب به مسئولان امنیتی و انتظامی اظهار کرد: «به مسئولان امنیتی و انتظامی شهر و استان توصیه می‌کنم با یک بیداری و هوشیاری همه امکانات امنیتی را بسیح کنید تا هر گونه فحشایی که در این شهر صورت می‌گیرد را با کمال قدرت مقابله و براندازی کنند.»
او ادامه داد: "وقتی این توطئه شیوع پیدا کرد که عده‌ای خارجی با امکانات ارز و دلار برای خواسته امیال نفسانی‌شان به مشهد می‌آیند، زنان خیابانی که در سایر بلاد هستند، فکر می‌کنند اینجا بازار کار دارد و به این شهر می‌آیند. مسئولان امنیتی این موضوع را رصد کنند و با قدرت جلوی آن بگیرند."
حجت الاسلام محمد رضا زائری روزنامه نگار اصولگرا هم در روزنامه خراسان ضمن تائید اینکه بخشی از مسئله صحت دارد تاکید کرد "حجم اغراق شده موضوع و نوع جریان سازی رسانه‌ای در فضای مجازی به خوبی نشان دهنده برنامه ریزی حساب شده و دست‌های پنهان در این تبلیغات آشکار بود." زائری با بیان اینکه جریان رسانه‌ای در این ماجرا دو هدف را دنبال می‌کند، گفت: "از یک سو روابط مثبت و صمیمی میان مردم ایران و عراق را مخدوش می‌کند و نقشه‌ای را که صهیونیست‌ها ده‌ها سال دنبال کرده‌اند، محقق می‌سازد و از سوی دیگر - با هدفی بسیار مهم‌تر و حساس تر- به مفهوم و جایگاه زیارت لطمه می‌زند. "
