*منبع: موسسه مطالعات استراتژیک اورشلیم
*نویسنده: یوسی منشروف پژوهشگر مرکز مطالعات ایران و خلیج فارس، عضو گروه مطالعات خاورمیانه در دانشگاه حیفا و تحلیلگر مالی تروریسم در حقوق بینالملل
*ترجمه و تنظیم از کیهان لندن
-نفوذ فرهنگ آمریکایی ماهیت و ساختار جمهوری اسلامی را به خطر میاندازد و خامنهای از سقوط رژیم اسلامی هراس دارد.
- علی خامنهای همیشه وحشت دارد که آمریکا به دنبال راه انداختن یک انقلاب مخملی در ایران است.
یوسی منشروف پژوهشگر سیاسی و نویسنده مقاله در مقدمه عنوان کرده پیشنهاد دونالد ترامپ به جمهوری اسلامی برای دیدار به حسن روحانی نشان میدهد دستگاه اجرایی آمریکا قصد دارد بطور مستقیم با تهران گفتگو کند که منظور ملاقات ترامپ با روحانی است و همزمان فشارهای سیاسی و اقتصادی شدیدی نیز به جمهوری اسلامی وارد کند.
روحانی اخیراً ادعا کرده که دولت آمریکا بارها پیشنهاد مذاکره با آمریکا داده و همه آنها رد شده که دلیل آن عدم موافقت از سوی علی خامنهای است.
بازسازی روابط میان تهران و واشنگتن از سال ۲۰۱۳ در کمپین انتخاباتی حسن روحانی مطرح بود. دولت وقت آمریکا به ریاست باراک اوباما پنهان نمیکرد که تمایل دارد روابط ایالات متحده و جمهوری اسلامی را ترمیم کند.
اوباما پیشنهاد یکسری امتیازات بلندمدت به ایران داد که طبق آن در نهایت رژیم ایران میتوانست با وجود محدودیتهایی در رابطه با برنامههای اتمی جمهوری اسلامی، به توانمندیهای اتمی دست پیدا کند. باراک اوباما جمهوری اسلامی را به عنوان یکی از بازیگران مهم در بحرانهای خاورمیانه میدید. او و جان کری وزیر خارجه کابینهاش معتقد بودند توافق اتمی با ایران این احتمال را تقویت خواهد کرد که خامنهای قبول کند که گفتگوها بین تهران و واشنگتن در مورد مسائل دیگر بیشتر شود.
با این وجود خامنهای اجازه دیدار روحانی و اوباما را نداد.
اولین دلیل او برای رد این پیشنهاد پدیدهای است که خامنهای از آن به عنوان «نفوذ فرهنگی غرب» نام میبرد که در رأس آن آمریکا را میبیند و از آن وحشت دارد. خامنهای میترسد که آمریکا ماهیت جمهوری اسلامی را در خطر قرار دهد.
خامنهای در سالهای اخیر در سخنرانیهای خود تاکید زیادی روی این تهدیدات کرده است و این نشان میدهد وزن این تهدیدات برای او چقدر زیاد و تا چه اندازه از عواقب آن آگاه و نگران است.
وحشت همیشگی خامنهای از مذاکره با آمریکا
در ادامه این مقاله آمده با وجود سیاست صلحطلبانه اوباما، رهبر جمهوری اسلامی همیشه وحشت دارد که آمریکا به دنبال راه انداختن یک انقلاب مخملی در ایران است. به نظر وی نتیجه نفوذ عظیم فرهنگ آمریکایی، سقوط رژیم ایران خواهد بود زیرا فرهنگی را که جمهوری اسلامی به دنبال آن است خنثی میکند.
در واقع نیز نفوذ و گسترش فرهنگ آمریکا ساختار جمهوری اسلامی را به خطر میاندازد و مقاومت طولانی رژیم در مقابل ایالات متحده را تهدید میکند. اینکه جمهوری اسلامی همیشه آمریکا را «شیطان بزرگ» خوانده یکی از عناصر اصلی ماهیت رژیم ایران است که در صورت آن نفوذ فرهنگی که خامنهای از آن هراس دارد، از بین میرود.
در ادامه این گزارش آمده وقتی اولین نشانههای اشتیاق ترامپ برای دیدار با روحانی نمود پیدا کرد بین مقامهای ارشد رژیم در تهران بحثهایی درگرفت. خامنهای و سپاه پاسداران بر مخالفت شدید خود با مذاکرات مستقیم پافشاری کرده و میگویند در شرایطی که آمریکا ایران را تحت فشار قرار داده چنین مذاکراتی به شکست نظام جمهوری اسلامی میانجامد. از سوی دیگر برخی از هواداران خامنهای تمایل خود را به مذاکره مستقیم با آمریکا نشان میدهند.
به عنوان بخشی از سیاستهای روحانی که در جریان انتخابات سال ۲۰۱۳ مطرح کرده بود وبسایت «عصر ایران» که به روحانی نزدیک است مقالهای منتشر کرده که در آن به درخواست ترامپ واکنش مثبت نشان داده شده است.
این یادداشت در ادامه فعالیتهای وبسایت عصر ایران برای بازسازی روابط تهران- واشنگتن در سالهای اخیر بود و این در حالیست که در این مقاله توضیح داده شده که بازسازی این روابط به معنای آن نیست که جمهوری اسلامی با سیاستهای کلی آمریکا موافق است.
با وجود همه اینها روحانی به دلیل پیروی از سیاستهای خامنهای بطور رسمی اعلام کرد که درخواستهای آمریکا برای مذاکره را رد میکند.
اما با وجود رد درخواست ترامپ باید به این نکته اشاره کرد که ممکن است وقتی پای منافع در میان باشد رهبر جمهوری اسلامی تن به مذاکره بدهد. این اتفاق در سالهای قبل نیز افتاد؛ مثلا وقتی ایران و آمریکا در اوج جنگ در عراق در مورد آینده این کشور پای میز مذاکره نشستند؛ همین اتفاق در مورد افغانستان نیز افتاد؛ در سال ۲۰۱۱ این اتفاق با میانجیگری عمان نیز افتاد و تهران و واشنگتن راهی برای مذاکره بر سر برنامههای اتمی ایران باز کردند که در ادامه توافق اتمی ژوییه ۲۰۱۵ امضا شد. انتظار میرود عمان همچنان بتواند به عنوان میانجی نقشی بازی کند که البته جمهوری اسلامی این موضوع را کاملاً رد میکند.
همزمان با اینکه جمهوری اسلامی در حال محدود کردن بحثها برای مذاکره با آمریکاست که طبق خواستههای خامنهای صورت میگیرد دولت ترامپ عزم خود را جزم کرده که در مورد چندین موضوع با تهران گفتگو کند از جمله برنامههای موشکی، دخالتهای رژیم ایران در منطقه، حمایت از تروریسم و تهدیدات دائم جمهوری اسلامی در مورد نابودی اسراییل.
نویسنده این مقاله ادامه میدهد، دولت آمریکا برای مذاکره با تهران قدم بزرگی را برداشت و آن زمانی بود که گفت قصد براندازی رژیم را ندارد و همچنین گزینه نظامی را ضد ایران به کار نخواهد برد. این برداشتهایی بود که میشد از سخنان اخیر جیمز ماتیس وزیر دفاع آمریکا نیز برداشت کرد.
برخلاف آنچه مشاور امنیت ملی آمریکا جان بولتون گفته است که موافق براندازی رژیم است به نظر میرسد در این مرحله صداهایی که از دولت ترامپ در قبال حکومت ایران بلند میشود دارای لحنی آرام و متعادل است. این سیاست برای این طراحی شده تا دیوار بیاعتمادی میان واشنگتن و تهران را بشکند. دیواری که سایه بزرگی از شک و عدم اطمینان بر آن افتاده است. با این وجود امروز با در نظر گرفتن تردید عمیق خامنهای و اطرافیانش در مورد مقصود آمریکا بسیار بعید است وی اجازه دهد روحانی با ترامپ ملاقات کند چون با چنین اتفاقی مشخص میشود که حکومت ایران سیاستهای آمریکا را به رسمیت میشناسد و این تغییری دراماتیک در جمهوری اسلامی و سیاستهای آن است آن هم در حالی که در مقابل این چرخش قرار نیست آمریکا کار خاصی انجام دهد.
اگر دولت ترامپ همچنان اصرار کند مایل به انجام یک مذاکره عمومی با تهران است و قرار نیست در آن در مورد مسئله اتمی صحبت کنند رژیم ایران مجبور خواهد شد به مردم توضیح دهد که چرا از مذاکره فرار میکند و بر عدم مذاکره اصرار میورزد! فشار اقتصادی بر جامعه و مردم ایران خیلی زیاد است و انتظار میرود بعد از تحریمهای نفتی ماه نوامبر این فشار به شدت افزایش یابد.
جمهوری اسلامی برای مذاکره نکردن با آمریکا دلیل قانعکنندهای ندارد و احتمال اینکه اعتراضات در ایران بالا بگیرد افزایش مییابد و همزمان قدرت ترامپ برای اینکه فشار زیادتری به رژیم وارد کند بیشتر خواهد شد.