-تحقیقات موسسه «ایران پول» در کانادا از سقوط قابل توجه حمایت مردم از روحانی حکایت دارد.
-روحانی میتوانست به صورت بالقوه یکی از گزینهها برای انتخاب سومین رهبر ایران باشد اما سقوط محبوبیت او موقعیتاش را به خطر انداخته.
-جمهوری اسلامی ممکن است با بحران حیات مواجه شده، وضعیت زندگی آقازادهها و رسواییهایی که آشکار شده به خشم مردم افزوده است.
نویسنده این گزارش جان گمبریل مدیر بخش خبر آسوشیتدرپرس کشورهای خاورمیانه در مقدمه نوشته «اصولگرایان حسن روحانی را به خاطر شکست در توافق اتمی به شدت تحت فشار گذاشتهاند، محبوبیت روحانی کاهش پیدا کرده، زنها در خیابانها در اعتراض به حجاب اجباری روسری از سر برمیدارند و از خود فیلم میگیرند این در حالیست که صدا و سیمای جمهوری اسلامی فقط برگزاری دادگاههای متهمین مفاسد بزرگ را گزارش میدهد. به سیاست وارونه در ایران خوش آمدید.»
در این گزارش آمده: در آستانهی چهل سالگی انقلاب اسلامی عملکرد دولت روحانی به منتقدان این اجازه را میدهد که بیشتر خودنمایی کنند. ایران ۸۰ میلیون جمعیت دارد و اعتراضات بدون رهبری از ابتدای سال [میلادی] در آن آغاز شده است. تحلیلگران این حجم از انتقاد را سوپاپ اطمینانی میدانند که فشار را کمتر کند. اما با وجود این انتقادات، محدودیتها همچنان در جامعهی دینسالار ایران برقرار است و وکلا و فعالین سیاسی در دادگاههای غیرعلنی به زندان محکوم میشوند.
خستگی و استیصال مردم دیگر با شکایت و اعتراض برطرف نمیشود، خصوصاً وقتی دور دوم تحریمهای آمریکا در ماه نوامبر آغاز شود.
فائزه هاشمی رفسنجانی دختر علیاکبر رفسنجانی رئیس جمهوری اسلامی پیشین در مصاحبه با آسوشیتدپرس گفته اگر اوضاع همینطور پیش برود همه چیز پیچیدهتر از آنچه هست میشود چون مردم بسیار خستهاند و صبرشان تمام شده. او میگوید فکر نمیکند که اکثریت مردم خواستار تغییر رژیم باشند به این خاطر که نگرانند بعد از تغییر رژیم چه خواهد شد اما به هر حال مردم به دنبال خواستههای خود هستند.
شاید مهمترین فردی که این روزها تحت فشار قرار دارد روحانی است، با وجود پایبندی ایران به توافق اتمی، آمریکا از برجام خارج شد. در واکنش به این تصمیم لحن حسن روحانی نیز تغییر یافت و تهدید به بستن تنگه هرمز کرد. بخشی از این تهدید برای منافع خود روحانی بود. رییس جمهوری ۶۹ سالهی جمهوری اسلامی ایران که خود یک روحانی شیعه است میتواند به صورت بالقوه یکی از گزینهها برای انتخاب سومین رهبر حکومت ایران باشد. این خیلی دور از انتظار نیست. علی خامنهای رهبر کنونی جمهوری اسلامی قبل از مرگ روحالله خمینی دو دوره رییس جمهور بوده است.
آلکس وطنخواه، تحلیلگر خاورمیانه میگوید، از دید روحانی مهمترین مسئله این است که خود را با ریاست جمهوری در مسیر قدرت قرار دهد به امید رهبری در زمانی که خامنهای ۷۹ ساله بمیرد. اما خشم روزافزون مردمی که ضد روحانی هستند برنامههای آینده وی را تهدید میکند.
تحقیقات تلفنی توسط موسسه «ایرانپُل» مستقر در تورنتو کانادا از سقوط قابل توجه حمایت مردم از روحانی حکایت دارد.
امیر فرمنش مدیر ایرانپل میگوید در اوت ۲۰۱۵ پس از امضای توافق اتمی او ۸۹ درصد محبوبیت داشت و امروز به حدود ۲۰ درصد رسیده است. درصد خطای این تحقیق حدود سه درصد اعلام شده است.
فرمنش به آسوشیتدپرس میگوید: «رییس جمهوری که شعار انتخاباتی او تدبیر و امید بوده، برای سالهای باقی مانده تحت فشار است که امید وعده داده شده را برگرداند.»
در ادامه این گزارش آمده نشانههایی وجود دارد که دولت متوجه خشم مردم شده است. تلویزیونهای دولتی دادگاه رسیدگی به فسادهای بزرگ را در هفتههای اخیر به صورت پیگیر پخش میکنند. همچنین دست خبرنگاران در بعضی روزنامهها باز گذاشته شده که مسائل بیشتری را مطرح کنند. مثلاً گزارشهایی در مورد واردکنندههای غیرقانونی گوشی تلفن همراه که ارز دولتی استفاده کردند و همچنین مسئله «سلطان سکه» که دو تُن سکه احتکار کرده بود.
در همین گیر و دار تصاویری از آقازادهها منتشر میشود که زندگی لوکس و پر زرق و برق دارند و طبقه متوسط ایران هرگز نمیتواند آنطور زندگی کند و این مسئله به خشم مردم بیشتر دامن میزند.
سارا بازوبندی تحلیلگر سیاسی اخیراً در مقالهای نوشته «ارزشها و آرمانهای اصلی نظام سادهزیستی و فرهنگ اسلامی بوده که لزوماً شامل آقازادهها نمیشود، این ماجراها نشان میدهد جمهوری اسلامی ممکن است با بحران حیات مواجه شده باشد. وضعیت زندگی آقازادهها و رسواییهایی که در شبکههای مجازی آشکار شده به خشم مردم افزوده است.»
نویسنده با اشاره به حمله تروریستی عربهای تجزیهطلب به مراسم رژه نیروهای مسلح ایران نوشته در اواخر دسامبر و اوایل ژانویه امسال در پی بدتر شدن اوضاع اقتصادی شاهد اعتراضات سراسری بودیم که طبق گزارشها در آن ۵ هزار نفر بازداشت و حداقل ۲۵ نفر کشته شدند. پس از این اعتراضات با خروج آمریکا از برجام وضعیت اقتصادی ایران بدتر هم شد و دلار از ۶۲ هزار ریال به ۱۵۰ هزار ریال افزایش پیدا کرد.
تغییرات اجتماعی در خیابانهای تهران
در همین حال تغییرات اجتماعی در خیابانهای تهران قابل مشاهده است. زنان جوان زیادی حجاب اجباری خود را شُل بستهاند و موقع رانندگی روسری را روی شانههای خود میاندازند.
این گزارش در پایان به پیشنهاد فائزه هاشمی رفسنجانی در مورد برگزاری یک رفراندوم عمومی در مورد حجاب و دیگر مسائل مثل اینکه آیا ایران روابط خود با آمریکا را بازسازی کند یا نه پرداخته. دختر رفسنجانی ادعا کرده این «روشی است که میتواند به نگرانیهای مردم پاسخ دهد.»
فائزه رفسنجانی میگوید، حدود چهل سال از انقلاب گذشته و شرایط جهان تغییر کرده و مردم چیزی برای از دست دادن ندارند. آسوشیتدپرس مینویسد او در شرایطی این حرفها را میزند که خودش به خاطر فعالیت سیاسی در زندان بوده است.