پیام یونسیپور - بی بی سی
برنامه ۹۰ برای دومین هفته پیاپی از تلویزیون ایران پخش نشد. از ۲۸ مرداد ۱۳۷۸ نخستین بار است که این برنامه در جریان برگزاری رقابتهای لیگ برتر و جام حذفی فوتبال ایران، دو هفته پیاپی روی آنتن شبکه سه تلویزیون نمیرود.
بسیاری این قضیه را نتیجه حضور علی فروغی، مدیر جدید این شبکه میدانند. مدیر جوانی که در هنگام شروع برنامه نود در سال ۱۳۷۸ تنها یازده سال داشت و اردیبهشت امسال جانشین علیاصغر پورمحمدی شد.
آقای پورمحمدی یکی از مهمترین حامیان عادل فردوسیپور طی بیش از دو دهه حضور این مجری محبوب در تلویزیون بود. او که از سال ۱۳۸۲ مدیر شبکه سوم سیما بود، به دنبال انتقادات به مدیریت علی دارابی، معاون سابق این سازمان و تیم همراهش، در سال ۱۳۹۱ و به صورت ناگهانی برکنار شد.
پورمحمدی در مراسم تودیع خود از نحوه مدیریت و "یارگیری" عزتالله ضرغامی نیز انتقاد کرد اما عادل فردوسیپور در اولین برنامه ۹۰ بعد از تودیع پورمحمدی، او را ستود و "پدر معنوی" خود در سازمان خواند. فردوسیپور در همان برنامه آرزو کرد که باز روزی بستری فراهم شود تا پورمحمدی را در صدا و سیما ببیند.
این بستر البته چندان هم دیر فراهم نشد و پورمحمدی پانزدهم خرداد ۱۳۹۵ دوباره به اتاق مدیریت شبکه سه بازگشت، تا این که با تغییرات جدید صداوسیما، جای خود را به آقای فروغی داد.
علی فروغی پیش از این رئیس مرکز بسیج صدا و سیما و مدیر مرکز تخصصی معاونت فرهنگی- اجتماعی سازمان بسیج مستضعفین بود. او البته فارغالتحصیل کارشناسیارشد حقوق عمومی دانشگاه امام صادق هم است.
روزنامه قانون اردیبهشت امسال، حضور علی فروغی در اتاق ریاست شبکه سه سیما را نشانهای از مغلوب شدن مدیران سازمان صداوسیما در برابر اصولگرایان دانست و مدعی شد رسانههای این جناح سیاسی، نقشی موثر در قدرت گرفتن آقای فروغی در این سازمان داشتهاند.
یکی از پرحاشیهترین دستاوردهای علی فروغی قبل از آغاز مدیریتش در شبکه سه سیما، مستند "خارج از دید" بود. مستندی که یک بار با دستور مرتضی میرباقری، معاون سیمای سازمان صداوسیما توقیف شد، اما با اعتراض رسانههای اصولگرا و گزارش روزنامه صبح نو دوباره روی آنتن رفت.
شش اردیبهشت امسال روزنامه همشهری ورزشی با تیتر "نود در خطر" از احتمال تضعیف عادل فردوسیپور و برنامهاش در ماههای آینده خبر داد.
مینا ورشوچی، روزنامهنگار هم در توییتر نوشت: "تغییر مدیریت شبکه ۳ صدا و سیما آخرین سنگری بود که موسسه اوج در این شبکه فتح کرد."
اوج، موسسه تولیدات رسانهای وابسته به سپاه پاسداران ایران است.
نخستین چالشها از جام جهانی روسیه و ویژه برنامههای عادل فردوسی پور آغاز شد. اول تیر امسال کارلس پویول، مدافع سابق تیم ملی اسپانیا و باشگاه بارسلونا به ایران سفر کرد.
او قرار بود در زمان بازی دو تیم ایران و اسپانیا در برنامه زنده تلویزیونی پوشش جام جهانی روسیه حاضر شود ولی مجوز آن صادر نشد. مجری این برنامه عادل فردوسی پور بود.
این تصمیم هرچند با انتقاد علی مطهری، نایب رییس مجلس ایران همراه شد، اما دستوری مستقیم بود از سوی علی فروغی، مدیر تازه وارد شبکه سه. هرچند که مرتضی میرباقری، معاون سیمای تلویزیون ایران هم از آن حمایت کرد و به خبرگزاری فارس گفت: "دعوت از کارشناسان خارجی در برنامههای ورزشی و پرداخت چند صد میلیونی برای چند دقیقه حضور، ولو این که از سوی اسپانسر هم صورت بگیرد، ممنوع و مخالف سیاستهای رسانه ملی است."
با آغاز دور جدید برنامه ۹۰ فشار روی عادل فردوسیپور افزایش یافت. شهریور امسال دو هفته پیاپی یکی از بخشهای برنامه به نام "فساد در فوتبال" اجازه پخش پیدا نکرد؛ بخشی که در مورد احتمال تبانی در رقابتهای لیگ یک فوتبال ایران بود. فردوسیپور در نهایت روی آنتن زنده شبکه سه، مدعی شد که مدیریت سازمان صدا و سیما به دلایلی نامعلوم جلوی پخش این قسمت را گرفته است.
تابناک ۲۳ مهر نوشت: "پس از کنار گذاشتن حسین آقازمانی از ریاست گروه ورزش شبکه سه، پس از بیست سال و همین طور کنار رفتن پورمحمدی از مدیریت این شبکه، زمزمه تغییرات جدی در ترکیب مدیریتی مهمترین شبکه صداوسیما رنگ واقعیت به خود گرفت. حالا با لغو بیسابقه برنامه نود به نظر می رسد این تحولات سرعت بیشتری گرفته و علنی شده است."
به دنبال واکنشها در رسانههای ایران و شبکههای مجازی نسبت به احتمال قهر عادل فردوسیپور، مرتضی میرباقری گفت: "یک برنامهساز حرفهای همواره در چارچوب سیاستگذاری شبکه و مسئولان رسانهای خود حرکت میکند."
اشاره آقای میرباقری به امتناع عادل فردوسی پور از اجرای برنامه ۹۰ پس از پخش مستقیم بازی تیمهای انگلیس و اسپانیا در لیگ ملتهای اروپا بود. آقای فردوسی پور حاضر نشد برنامه خود را بامداد سهشنبه روی آنتن ببرد. هرچند که به نظر میرسید تصمیم مدیر جدید شبکه سه سیما برای پخش زنده یک بازی نه چندان مهم اروپایی در دوشنبه شب گذشته، نوعی بازی با برنامه نود و جدول پخش تلویزیون بود.
آقای میرباقری اما این تغییرات را امری طبیعی در برنامهریزیهای صداوسیما دانست: "تصمیم سازمانی شبکه سه، ملاک عمل است. این تغییرات امری طبیعی است، این هفته نود همچون دیگر برنامههای هفتگی شبکه که در آن ساعت پخش میشدند از کنداکتور خارج شده است تا بینندگان بتوانند فوتبالهای جذاب اروپا را تماشا کنند."
آنچه به عنوان دومین قدم مدیر جدید در راهروهای شبکه سه سیما به گوش میرسید برکناری عادل فردوسیپور از تهیه کنندگی برنامه نود بود.
از سال ۱۳۹۱ طی قانونی که در تلویزیون ایران وضع شد، تولید و اجرای هیچ برنامهای در رادیو و تلویزیون به صورت همزمان به یک شخص سپرده نمیشد. عادل فردوسیپور طی شش سال اخیر جزو معدود تهیهکنندگانی است که برنامهاش را با اجرای خود روی آنتن میبرد.
احتمال گرفتن تهیهکنندگی برنامه ۹۰ از فردوسیپور و همین طور امتناع او از اجرای برنامهاش پس از بازی انگلیس و اسپانیا، برنامه او را در دوشنبه اخیر (۳۰ مهر/۲۲ اکتبر) هم تحت تاثیر قرارداد.
درحالی که نام ۹۰ در فهرست برنامههای شبکه ۳ قرار داشت، ناگهان با تصمیم مدیر این شبکه، برنامه ۹۰ حذف شد. سایت روزنامه خبر ورزشی ساعاتی پس از لغو مجدد برنامه ۹۰ با علیرضا فارسیجانی، مدیر پخش شبکه سه سیما گفتگو کرد. آقای فارسیجانی در پاسخ به دلیل حذف برنامه ۹۰ گفت: "بی اطلاعم؛ منتظر اطلاعیه روابط عمومی شبکه باشید."
پاسخ این سوال را البته روابط عمومی شبکه سه سیما دقایقی بعد اعلام کرد: "با عنایت به رفتار غیرحرفهای تهیه کننده و مجری برنامه نود در عدم پخش این برنامه بعد از بازی انگلیس-اسپانیا در دوشنبه گذشته و همچنین استمرار رفتار خارج از عرف ایشان در مصاحبه خلاف ابلاغ گروه ورزش ، برنامه مذکور این هفته پخش نخواهد شد."
تصمیمی که به نظر میرسد از قبل گرفته نشده بود. مهدی ملکی، روزنامهنگار ورزشی در توییتر نوشت که پرسنل برنامه ۹۰ تمامی آیتمهای این شب را آماده کرده بودند و از حذف برنامه اطلاعی نداشتند.
نمی خواستید نود این هفته هم پخش شود،با #فردوسی_پور مشکل دارید،می خواهید طبق روال همه این سالها، یکی را خسته وتحقیر کنید تاخودش برود، همه اینها اوکی. اما چرا افراد را اذیت می کنید؟یک تیم چند روز زحمت کشیده وتمام آیتم ها را تهیه کرده اند. چرا دقیقه ۹۰برنامه نود را هوا کردید؟!#نود pic.twitter.com/mHwqK7N776
-- mehdi maleki (@mehdimaleki59) October 22, 2018
هرچند به نظر میرسد حذف برنامه عادل فردوسیپور در نتیجه قدرتنمایی یک مدیر جوان و تازه وارد صداوسیما است، ولی شاید بتوان گفت برنده این جدال عادل فردوسیپور، تهیهکننده و مجری قدیمی این سازمان بود.
مجری محبوبی که دقایق پس از حذف برنامهاش از تلویزیون با #فردوسی_پور و #نود به بحث اصلی میان کاربران ایرانی شبکههای مجازی تبدیل شد.