مریم انصاری - دویچه وله
استیضاح محمدجواد ظریف در میان بخشی از اصولگرایان با واکنش منفی روبرو شده و به گمان آنها رای نمی‌‌آورد. برخی تحلیلگران معتقدند طرح استیضاح فقط برای عقب نشاندن دولت در مبارزه با پولشویی است.
صبح روز یکشنبه ۱۱ آذر (دوم دسامبر) خبرگزاری ایسنا از بررسی استیضاح سه وزیر دولت دوازدهم خبر داد. بنابر این خبر استیضاح محمدجواد ظریف با ۲۴ امضا در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی، وزیر کشور با ۱۹ امضا در کمیسیون شوراها و وزیر جهاد کشاورزی با ۲۴ امضا در کمیسیون کشاورزی مجلس ایران در دست بررسی است.
در این میان استیضاح محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، نه تنها با مخالفت طیف طرفدار دولت و اصلاح‌طلبان، بلکه با مخالفت برخی از چهره‌های اصولگرا روبرو شده است. محسن غرویان، از نمایندگان اصولگرای مجلس، در همین رابطه در نوشته‌ای در روزنامه "اعتماد" از کارنامه ظریف دفاع کرد و گفت که او «یکی از چهره‌های موفق دیپلماسی پس از انقلاب است و استیضاح او آنچنان که دلسوزان کشور نیز اذعان می‌کنند، غرض‌ورزانه و بر خلاف وحدت ملی است.»
او در این نوشته به سخنان آیت‌الله مکارم شیرازی اشاره کرده که گفته است «در این شرایط حساس» حمله به دولت و استیضاح وزرای آن «به صلاح کشور نیست و باعث شادی دشمنان خواهد شد». محسن غرویان معتقد است که پشت پرده استیضاح ظریف مخالفت با بحث FATF (پیوستن ایران به مبارزه با پولشویی در نظام بانکی) است.
مخالفت امپراطوری مالی خامنه‌ای با پولشویی
مهدی مهدوی آزاد، تحلیلگر سیاسی ساکن بن آلمان، معتقد است که بحث استیضاح آقای ظریف "جزیی از یک پازل بزرگ‌تر است برای تبرئه نظام از مشکلات فعلی و شکستن کازه کوزه‌ها سر دولت روحانی" است. او به دویچه‌وله فارسی می‌گوید:
«تلاش آنها این است بلکه بتوانند برخی از وزرای دولت را حذف کنند و افرادی نزدیک به خودشان را به دولت تحمیل کنند و در موارد انگشت‌شماری که دولت روحانی هنوز تسلیم و تابع نشده، مثل لوایح اف‌ای‌تی‌اف، کنوانسیون‌های پالرمو و سی‌اف‌تی، در واقع نظر خودشان را تحمیل کنند.»
او به مورد مشابه همین جنجال اشاره می‌کند، به زمستان ۹۳ و زمانی که عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور، در مورد پولشویی و ورود پول‌های کثیف به سیاست هشدار داد. او می‌گوید که آنزمان هم «همین واکنش تند و تیز را از طرف بخشی از حاکمیت دیدیم. آن زمان هم جبهه پایداری تا استیضاح وزیر کشور پیش رفتند و نهایتا او را وادار کردند در اسفندماه آن سال به نوعی حرف‌هایش را پس بگیرد. جنجال این روزها بر سر حرف‌های آقای ظریف هم تکرار همان بازی است.»
دولت روحانی در مواجهه با تحریم‌های آمریکا، مشکلات اقتصادی ناشی از فساد و ناکار‌آمدی دستگاه‌های رهبری‌کننده و کارشکنی جناح تندرو حکومت ایران اکنون در ضعیف‌ترین موقعیت از هنگام ریاست روحانی بر قوه مجریه ایران قرار گرفته است. تضعیف بیشتر روحانی، به باور بخشی از اصولگرایان، "به مصلحت" نیست.
کاظم جلالی، رییس فراکسیون مستقلین مجلس، نیز با اشاره به سخنان ظریف در مورد حجم بالای پولشویی در ایران به خبرنگاران گفته است: « فارغ از این که آن چه که گفته شده صحیح یا غلط است به نظر می‌رسد در شرایط فعلی سیاست خارجی ما در خط مقدم مبارزه با تحریم‌ها قرار دارد و طبعا تمام برنامه‌ریزی‌هایی که طراحی می‌شود خصوصا در حوزه اقتصادی یک پای آن وزارت امور خارجه است. بنابراین در شرایط کنونی استیضاح وزیر امور خارجه به مصلحت نیست و خصوصا پرداختن به آن چه که مطرح شده در این شرایط مقرون به صحت نیست.»
«سکوت خامنه‌ای، بازی دوگانه همیشگی اوست»
مهدی مهدوی‌آزاد درباره شرایط "غیر مقرون به صحت" می‌گوید: «کشور درگیر یک بحران تمام عیار است. در سیاست خارجی فشار بی‌سابقه‌ای را تحمل می‌کنیم. در حوزه اقتصادی فروپاشی ارزش پول ملی باعث شده است که یک شبه سه تا چهار دهک اجتماعی به زیر خط فقر مطلق برود. در حوزه اجتماعی هر روز یک گوشه کشور شاهد اعتراض و اعتصاب است. در سیاست داخلی هم شاهد ادامه سیاست سرکوب.»
او ادامه می‌دهد: «همه دنبال یک مقصر می‌گردند تا ناکامی را گردن او بیاندازند. به همین دلیل می‌بینیم یک ائتلاف نانوشته‌ای بین بخشی از جناح تندرو یعنی جبهه پایداری، بخشی از فرماندهان سپاه پاسداران و جریان محمود احمدی‌نژاد شکل گرفته که این مشکلات را گردن دولت آقای روحانی بیاندازند و به خیال خودشان نظام را تبرئه کنند.»
رئیس کمیسیون مستقلین مجلس پیش‌بینی کرده است که حتی اگر کار به استیضاح وزیر خارجه بکشد، او با آرای بالاتری از مجلس رای اعتماد خواهد گرفت. اما آیا رای اعتماد گرفتن وزیر خارجه از مجلس به معنای خوابیدن دعواست؟
پاسخ مهدی مهدوی‌آزاد به این پرسش منفی است. او می‌گوید که اگر آیت‌الله خامنه‌ای بخواهد می‌تواند به سادگی این بازی را بخواباند. «اما تمام کسانی که این روزها علیه جواد ظریف قیام کرده‌اند بلااستثناء وابستگان او هستند که از طرف او در نهادهای مالی ثروتمند غیردولتی مسئولیت گرفته‌اند و بازهم شکی نیست که با پولشویی موافقند بجز سپاه پاسداران و امپراطوری مالی آقای خامنه‌ای مثل سپاه پاسداران و آستان قدس رضوی و ستاد اجرایی فرمان امام. بنابراین آقای خامنه‌ای دارد مثل همیشه یک بازی دوگانه می‌کند.»
مهدوی آزاد می‌افزاید: «او از یک طرف به دلیل افکار عمومی می‌ترسد وارد بازی شود و دولت را پس بزند و این لوایح را رسما رد کند و از طرف دیگر دست زیردستانش را باز می‌گذارد، بلکه بتوانند جلوی این لوایح را بگیرند و بتواند حصار آهنین دهه‌های گذشته را هم‌چنان حفظ کند.»
