بی بی سی - براساس آخرین ارزیابی انجام شده توسط چند سایت و موسسه بین‌المللی گذرنامه (پاسپورت)، افغانستان در پایین‌ترین رتبه جهانی قرار گرفته است.
این سایت‌ها همه ساله فهرستی از گذرنامه‌های معتبر جهان را منتشر می‌کنند. در ارزیابی جدید که در روزهای اخیر توسط سایت پاسپورت ایندکس (Passportindex) انجام شده، پاسپورت امارات متحده عربی به عنوان قوی‌ترین پاسپورت جهان خبرساز شده و توجه زیادی را به خودش جلب کرده و گذرنامه افغانستان نیز در آخرین ردیف جدول قرار گرفته است.
نخستین بار است که نام یک کشور عربی و اسلامی و یکی از کشورهای خاورمیانه، به عنوان دارنده معتبرترین پاسپورت جهان مطرح می‌شود.
در ارزیابی‌هایی که در سال گذشته از طرف شرکت مشورتی "آرتون کاپیتال" نشر شده بود، گذرنامه سنگاپور مقام اول را در جهان داشت.
اعتبار بین المللی پاسپورت‌ها در این ارزیابی براساس امتیاز سفر بدون ویزا درجه بندی شده است که افغان‌ها می‌توانند فقط به ۲۹ کشور بدون ویزا سفر کنند، در حالیکه اتباع امارات متحده عربی به ۱۶۷ کشور بدون ویزا می‌توانند سفر کنند.
براساس این ارزیابی به اتباع افغانستان در این کشورها هنگام ورود ویزا داده می‌شود: بنگلادش، کامبوج، کیپ ورد (دماغه سبز- Cape Verde )، کومور( comoros)، ماکائو، ماداگاسکار، مالدیو، موریتانی، موزامبیک، پالو، قطر، رواندا، ساموآ (samoa)، سیشل (Seychelles )، سومالی، تیمور، توگو، توالو و اوگاندا
سفر اتباع افغانستان به کشورهای دومینیکن، هائیتی، جزایر میکرونزیا و سنت‌وینسنت و گرنادین (St. Vincent and the Grenadines) نیز می‌تواند بدون ویزا انجام شود. مردم افغانستان برای سفر به ۱۶۹ کشور دیگر باید ویزا بگیرند.
در این ارزیابی جدید دو کشور همسایه افغانستان، ایران و پاکستان نیز در قعر جدول به ترتیب در ردیف هشتم و سوم قرار دارند.
شهروندان ایران نیز برای سفر به کشورهای خارجی به ۱۲ کشور نیاز به ویزا ندارد، برای سفر به ۳۰ کشور نیز ویزا هنگام ورود داده می‌شود و برای سفر به ۱۵۶ کشور دیگر باید ویزا بگیرند.
افغانستان در سال ۱۳۹۰ اقدام به صدور گذرنامه ماشین خوان سیاسی و خدمت کرد و از میزان/ مهر سال ۱۳۹۱ نیز صدور پاسپورت ماشین خوان عادی را آغاز کرد. قبل از آن پاسپورت‌های افغانستان به صورت دستی نوشته و صادر می‌شد. وزارت خارجه افغانستان اعلام کرده که پاسپورتهایی که به صورت دستی نوشته می‌شد، از اول سال ۲۰۱۸ دیگر اعتبار ندارد.
براساس ماده هفتم قانون پاسپورت افغانستان، این کشور دارای چهار نوع پاسپورت سیاسی، مخصوص، خدمت و عادی است.
براساس این قانون، پاسپورت عادی براساس تذکره (شناسنامه) افغانستان به مقصد مسافرت برای اشخاص، طبق درخواست فرد با مدت اعتبار پنج سال تا ده سال توسط وزارت داخله/کشور یا نمایندگی‌های وزارت خارجه افغانستان در سراسر جهان صادر می‌شود.
پاسپورت‌های سیاسی، مخصوص و خدمت نیز برای مقام‌های ارشد دولتی، کارمندان و نمایندگان مجلس و نمایندگان افغانستان در خارج این کشور صادر می‌شود.
