بی بی سی - ملک سلمان، پادشاه عربستان روز یکشنبه در نشست شورای همکاری خلیج فارس در ریاض، از کشورهای عضو این شورا خواست تا در برابر "ایران و تروریسم"، اتحاد خود را حفظ کنند.
به گزارش خبرگزاری رویترز، ملک سلمان در سخنرانی افتتاحیه این نشست گفت: "این موضوع نیازمند این است که همگی ما از داشتههایمان محافظت کنیم و با شرکایمان همکاری کنیم تا بتوانیم صلح و امنیت منطقه و جهان را حفظ کنیم."
سی و نهمین نشست سالانه شورای همکاری خلیج فارس که در ریاض برگزار شده است، زیر سایه اختلافات میان کشورهای عضو این شورا و عدم حضور امیر قطر قرار گرفته است.
تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر، دعوت ملک سلمان برای حضور در این نشست را نپذیرفت. بر اساس اعلام وزارت خارجه قطر، سلطان المریخی، وزیر مشاور در امور خارجه این کشور به عنوان سرپرست هیات نمایندگی قطر در این نشست شرکت کرده است.
قطر از میانه سال ۲۰۱۷ از سوی سه عضو شورای همکاری خلیج فارس (عربستان، امارات و بحرین) و تعدادی متحدان دیگر این کشورها (از جمله مصر) تحریم شده است. این کشورها میگویند که دوحه از تروریسم حمایت میکند و در برابر ایران از خود نرمش نشان میدهد. قطر اتهام حمایت از تروریسم را رد کرده است.
رد دعوت پادشاه عربستان توسط امیر قطر موجب شد تا بحرین به مساله واکنش نشان بدهد و قطر را برای چنین تصمیمی سرزنش کند. خالد بن حمد آل خلیفه، وزیر خارجه بحرین در توییتی نوشت: "امیر قطر باید درخواستهای منصفانه (کشورهای تحریم کننده) را میپذیرفت و در نشست شرکت میکرد."
این توییت با واکنش احمد بن سعید الرمیحی، مدیر دفتر اطلاعات وزارت خارجه قطر روبهرو شد که گفت "قطر میتواند خودش برای خودش تصمیم بگیرد."
آقای الرمیحی همچنین به نشست سال گذشته سران کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس که در کویت برگزار شد نیز اشاره کرد که در آن امیر قطر شرکت کرد، اما سران عربستان، امارات و بحرین، مقامهای رده پایینتر را به نشست فرستادند.
همزمان با مجادله علنی قطر و بحرین، شیخ صباح احمد جابر صباح، امیر کویت در سخنرانی خود از طرفین خواست تا به تبلیغات رسانهای علیه یکدیگر پایان دهند و اتحاد منطقهای را حفظ کنند.
در حال حاضر عربستان از سوی مقامهای آمریکایی نیز تحت فشار است تا به بحران دیپلماتیک با قطر پایان دهد. یکی از مقامهای وزارت خارجه آمریکا روز یکشنبه در یک سخنرانی در ابوظبی از همه کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس خواست تا با هدف رویارویی با ایران، اتحاد خود را حفظ کنند. تیموتی لندرکینگ، معاون دستیار وزیر خارجه آمریکا در امور خلیج فارس همچنین یک ائتلاف امنیتی جدید در خاورمیانه پیشنهاد کرد که در آن کشورهای عربی خلیج فارس در کنار مصر و اردن حضور داشته باشند.
شورایی در برابر ایران
شورای همکاری خلیج فارس حدود دو سال بعد از انقلاب اسلامی در ایران و با حضور کشورهای عربستان، امارات، کویت، قطر، بحرین و عمان تاسیس شد.
این شورا در دو سال اخیر تحت تاثیر بحران دیپلماتیک قطر قرار گرفته است. قطر از سوی عربستان و امارات متهم شده که از تروریسم حمایت میکند و برخلاف سیاست کلی ریاض با ایران ارتباط نزدیکی دارد. قطر اتهام حمایت از تروریسم را رد کرده است.
در شورای همکاری خلیج فارس، کشورهای کویت و عمان خود را از بحران قطر دور نگاه داشتهاند و با این کشور روابط عادی دارند. اما عربستان، بحرین و امارات با قطر قطع رابطه کردهاند.
عبداللطیف بن راشد الزیانی، دبیر کل شورای همکاری خلیج فارس، پیش از آغاز این نشست گفت که رابطه کشورهای عضو این شورا با ایران، از جمله موضوعات این نشست خواهد بود.
عربستان به همراه متحدینش، بحرین و امارات، ایران را متهم میکند که با تحریک شیعیان در این کشورهای جنوبی خلیج فارس در تلاش است تا این کشورها را بیثبات کند. ایران این اتهام را رد کرده است.
در مقابل کویت و عمان به دنبال عادیسازی روابط با ایران هستند. کویت همچنین در تلاش بوده تا در جریان اختلافات قطر نیز میانجیگری کند.
نشست سالانه کشورهای شورای همکاری خلیج فارس در حالی به میزبانی ریاض برگزار میشود که عربستان در هفتههای اخیر با بحران کمسابقه قتل جمال خاشقجی، روزنامهنگار در کنسولگری این کشور در استانبول روبهرو بوده است.
در کنار مقامهای عالیرتبه امنیتی، محمد بن سلمان، ولیعهد این کشور که از او به عنوان حاکم دوفاکتوی کشور نام برده میشود، متهم هستند که به شکل مستقیم در این قتل دست داشتهاند. دربار سعودی هرگونه اطلاع محمد بن سلمان از قتل را تکذیب کرده است. اما به گزارش رسانههای آمریکایی، سازمان سی آی ای به شواهدی دست یافته که نشان میدهند او از قتل اطلاع داشته است.