زیتون ـ نیلوفر سعیدی - غیرمنتظره بود، در شرایطی که اتحادیه‌ی اروپا در موضوع خروج آمریکا از برجام در کنار ایران قرار گرفته و در حال چانه‌زنی با آمریکاست، به یک‌باره تحریم جدید علیه جمهوری اسلامی اعمال کند و همزمان سه کشور اروپایی، علیه چند مقام مسئول و مامور امنیتی ایران، موضع‌گیری کنند.
کشورهای دانمارک، هلند و فرانسه، ایران را به اقدام برای ترور متهم کردند و این موضوع بازتاب وسیعی در رسانههای جهان داشت. اتحادیه اروپا روز سه‌شنبه یک نهاد اطلاعاتی ایران و دو نفر از کارکنان آن را هدف تحریم قرار داد و دارایی‌های آنها را مسدود کرد.
همزمان دولت هلند هم جمهوری اسلامی را به مشارکت در دو فقره قتل مخالفان خود در سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۷ در این کشور متهم کرد و به دانمارک و فرانسه در متهم کردن ایران به تلاش برای انجام سوءقصدها در اروپا پیوست.
به گزارش خبرگزاری فرانسه بر اساس اسناد منتشر شده از سوی پلیس هلند، مقتولین علی معتمد ۵۶ ساله در سال ۲۰۱۵ و احمد نیسی ۵۶ ساله در سال ۲۰۱۷ بودند.
همچنین در ماه ژوئن سال ۲۰۱۸، چند شهروند ایرانی از جمله یک دیپلمات به اتهام تلاش برای بمب‌گذاری در همایش سالانه سازمان مجاهدین خلق ایران در فرانسه، بلژیک و آلمان بازداشت شدند. یکی از مقام‌های فرانسوی گفته بود که دستگاه‌های اطلاعاتی این کشور هیچ شکی درباره دخیل بودن وزارت اطلاعات ایران در این ماجرا ندارند.
از خشم ایران تا حمایت آمریکا
علی خامنه‌ای رهبر ایران که پیش‌تر به طور غیرمستقیم از دولت خواسته بود همچنان با اروپا همکاری کند، تنها یک روز پس از موضع‌گیری سه کشور اروپایی در مورد اقدامات ضدامنیتی وزارت اطلاعات بدون اشاره به این تصمیم اروپا گفت: «در مقابل توپ و تشر و یاوه گویی های امریکا و اروپا پس نزنید و بایستید و بدانید که این‌ها نه تهدید، نه وعده و قول و نه حتی امضایشان اعتبار ندارد.»
سخنگوی وزارت امور خارجه ایران هم از اتحادیه اروپا انتقاد کرده و گفت که «به جای قرار دادن نام گروه‌های تروریستی و جنایتکاری همچون منافقین و الاحوازیه در فهرست تحریم خود، آنان را در اقدامات ضد انسانی و تروریستی خود آزاد گذارده و حتی تحت حمایت خود قرار می‌دهد.»
قاسمی در ادامه ایران را «پرچمدار مبارزه با تروریسم»در منطقه خواند و گفت که اروپا امنیت خود را مدیون ایران است.
علاوه بر این واکنش رسمی، محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران هم در صفحه توییتر خود درباره این موضوع نوشت: «اروپا از جمله دانمارک، هلند و فرانسه، مخفیگاه سازمان مجاهدین ـ کسانی که ۱۲ هزار ایرانی را کشته و در جنایات صدام علیه کردهای عراق شریک‌اند ـ و سایر تروریست‌هایی هستند که از اروپا قتل ایرانیان بی‌گناه را طراحی می‌کنند. متهم کردن ایران، اروپا را از مسئولیت مخفی‌کردن تروریست‌ها نمی‌رهاند.
همچنین از تهران خبر رسیده که دیپلمات‌های ارشد وزارت امور خارجه در تهران، با سفرا و دیپلمات‌های اروپایی، به تندی برخورد کردند و دیدار خود با آنها را تنها در عرض ده دقیقه به پایان رسانده و به اروپایی‌ها روی خوش نشان نداده‌اند.
خبرگزاری ایسنا با استفاده از تیتر «برخورد شدید وزارت خارجه با دیپلمات‌های اروپایی» در وصف این موضوع نوشته است:«شش تن از سفیران و کارداران اروپایی با حضور در وزارت امور خارجه سعی داشتند مواضع اتحادیه را توجیه کنند اما با برخورد تند مقام ملاقات شونده مواجه شدند. به علت غیرقابل پذیرش بودن اظهارات دیپلمات‌های اروپایی و استفاده از ادبیات نامناسب، این دیدار در کمتر از ده دقیقه به اتمام رسیده است. »
چنان‌که انتظار می‌رفت، آمریکا از موضع‌گیری کشورهای اروپایی علیه دستگاه اطلاعاتی ایران شادمان است. وزارت امور خارجه آمریکا با اعلام حمایت از تحریم جدید اروپا علیه ایران گفت که این اقدام نشان می‌دهد تروریسم تحمل نخواهد شد. مایک پمپئو، وزیر امورخارجه آمریکا که در سفری منطقه‌ای به سر می‌برد، در واکنش به اقدام اعلام کرد: «واشنگتن از این اقدام حمایت می‌کند».
پیام اروپا برای ایران
به نظر می‌رسد یکی از پیام‌های تحریم مقامات عالی رتبه وزارت اطلاعات ایران از سوی اروپاییان، یادآوری مبانی و پرنسیپ‌های اروپا و عدم چشم‌پوشی در برابر رفتارهای آنارشیستی و ضدامنیتی است. آندرس ساموئلسن وزیر امورخارجه دانمارک روز سه‌شنبه ۱۸ دی‌ماه گفت: «اتحادیه اروپا برای اعمال تحریم‌هایی علیه یک سرویس اطلاعاتی ایران به دلیل تلاش‌هایشان برای سوءقصد در خاک اروپا موافقت کرد. این یک پیام قوی از سوی اتحادیه اروپا مبنی بر این است که ما چنین رفتارهایی را در اروپا نمی‌پذیریم.» او همچنین تاکید کرد: «پیش از این سرویس‌های اطلاعاتی هیچ کشور دیگری در فهرست تروریستی (اتحادیه اروپا) قرار نگرفته‌اند.»
سخنان وزیر امور خارجه دانمارک و موضع رسمی اتحادیه‌ی اروپا، نشان دهنده‌ی این است که اروپا حاضر نیست در مخالفت با سیاست‌های دونالد ترامپ، به هر قیمتی و تحت هر شرایطی از ایران حمایت کند. همچنان که پیش‌تر آنگلا مرکل صدراعظیم آلمان نیز اعلام کرده بود، اروپا از تحرکات و اقدامات موشکی ایران حمایت نمی‌کند و موضع‌گیری اخیر نیز نشان داد که اروپا می‌خواهد این نکته را به ایران یادآوری کند که میزان حمایت اتحادیه اروپا از ایران، شرایط و محدودیت‌های خاصی دارد و دسترسی به بازارهای پرسود ایران برای اروپا، نمی‌تواند رشوه‌ای برای صرف‌نظر کردن از اقدامات خودسرانه‌ی ایران علیه گروه‌های مخالفش در قاره‌ی اروپا باشد و به عبارتی شرایط اروپا با کشورهای تحت نفوذ ایران در منطقه متفاوت است.
وزارت اطلاعات ایران در خارج از مرزها چه می‌کند؟
«بچه‌های بالا» نام و عبارتی نیمه‌طنزآلود و کنایی است که در ایران، برای توصیف وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی ایران (واجا) باب شده است و کنایه از موقعیت بالادستی این وزارتخانه در امور داخلی و خارجی کشور دارد.
یکی از دلایلی که سبب سهولت در طرح اتهام علیه وزارت اطلاعات ایران می‌شود این است که طی چهل سال اخیر، در وقایع و رویدادهای تروریستی گوناگون فرامرزی و درون‌مرزی، بارها عواملی از وازرت اطلاعات و بعضا حفاظت اطلاعات سپاه پاسداران، دست داشته‌اند و افداماتشان هزینه‌هایی بر دستان نظان و حتی کشور گذاشته است.
وقایعی همچون ترور بختیار شاپور، ترور سران احزاب کُرد ایرانی در اروپا، ترور برخی از چهره‌های جریان مجاهدین خلق و جریانات عرب و سایر گروه‌ها، در خارج از ایران و همچنین رویدادهایی همچون قتل‌های زنجیره‌ای و ده‌ها مورد و مصداق دیگر، همواره این قضیه را اثبات کرده که جمهوری اسلامی، در مقاطع تاریخی و سیاسی مختلف، با حذف فیزیکی موافق بوده و هست هر چند به آن معترف نیست.
معمولا زمانی که شواهد و قراین از ارتباط تروریست‌ها با ایران خبر می‌دهند، عوامل مزبور را نیروی خودسر می‌نامند و اگر کار، بیشتر بیخ پیدا کند، آنها را به عنوان نفوذی آژانس‌های بیگانه معرفی می کنند.
همه‌ی این‌ها در حالی است که اساسا ساختار وزارت اطلاعات نیز به گونه‌ای طراحی شده که معاونین وزارت اطلاعات در بسیاری از حوزه‌ها، دارای اختیارات و توان ویژه‌ای هستند و وزیر، تسلط و شناختی بر مسائل اطلاعاتی ندارد تا بتواند معاونین و حوزه‌های تحت امر آنها را کنترل کند. شاید عجیب‌ترین نمونه ی عدم آشنایی وزیر اطلاعات با کار و تخصص این حیطه، مورد محمودعلوی، وزیر فعلی اطلاعات است.
علوی در یک مصاحبه‌ی تلویزیونی به طور آشکار در این مورد گفته است: «به دلیل سوابق کاری خود فکر می‌کردم که آقای روحانی وزارت کشور را به من پیشنهاد دهند، محمود علوی در مورد واکنش خود به پیشنهاد وزارت اطلاعات از سوی روحانی گفت: « به آقای روحانی گفتم، شما با توجه به کدام سابقه کاری این مقام به من پیشنهاد می‌دهید؟ اما ایشان گفت من الان برای وزرات اطلاعات یک نیرویی که مورد اعتماد مقام معظم رهبری باشد و این گزینه الان شما هستید. ...من گفتم اما من با چه آورده‌ای به این میدان بیایم من آورده‌ای ندارم. دیدم آقای روحانی با یک حالتی به من نگاه کرد و گفت: علوی تو آورده نداری؟! تو پسر فاطمه زهرا هستی از مادرت کمک بخواهی او تو را رها می‌کند؟ من بغض کردم و گفتم حالا که اسم مادرم را آوردی چشم قبول می‌کنم.»
با توجه به وضعیت فعلی، و پیچیده‌تر شدن روابط ایران و اروپا و واکنش جدی کشورهای اروپایی به ماجراجویی‌های امنیتی ایران، بعید به نظر می رسد که در مورد مسائلی همچون برداشتن موانع بانکی برای دورزدن تحریم‌های ایران، تحویل هواپیماهای ایرباس به ایران و همچنین افتتاح دفتر اتحادیه اروپا در تهران در سال ۲۰۱۹ میلادی، گام جدی برداشته شود.
کدامین باغ؟ با نام تو زیبا نیست "اسماعیل"! رضا مقصدی
چند نکته درباره «انقلاب اسلامی»! علی میرفطروس
