باتوجه به اینکه هر کشوری که واسطه شده است تا بین ایران و عربستان میانجیگری کند، ایران مذاکره را پس نزده است، فکر می‌کنید الان که روزنامه‌ی العرب که نزدیک به عربستان است چنین تحلیلی ارائه داده است می‌تواند واجد معنای خاصی باشد؟

باید دقت کرد که همه‌ی اخبار درمورد میانجیگری‌ها درست نبوده و بسیاری از آنها خبرسازی بوده است. بعضی کشورها چنین پیشنهاداتی داشتند اما بعضی از آنها هم خبرسازی بوده.

بالاخره سعودی‌ها اگر علاقه داشته باشند و پای میز گفت‌وگو بیایند، ایران همیشه از مذاکره و گفت‌وگو با همسایگانش استقبال می‌کند، ما منعی نداشته‌ایم؛ این سیاست خصمانه را هم سعودی‌ها در پیش گرفته‌اند، ایران همیشه در جهت ایجاد صلح و امنیت و ثبات در منطقه حرکت کرده است. روشن هم هست که سیاست‌های عربستان محکوم به شکست است، سیاست‌های خارجی عربستان در هیچ‌کجا موفق نبوده است. نه در سوریه، نه در لبنان، نه در عراق، نه در یمن، نه در افغانستان. از این به بعد هم موفق نخواهد بود.

حالا هم اگر عربستان بخواهد بیاید و مذاکره کند، جمهوری اسلامی منعی نمی‌بیند، اما رفتار عربستان بیانگر این موضوع نیست.

برخی پیشنهاد دکتر ظریف را برای مبادله‌ی زندانیان ایران و آمریکا گامی در جهت مذاکره دانسته‌اند، تحلیل شما چیست؟

ایران برای اینکه اتباع خودش در خارج از کشور به ناحق گرفتار شدند چنین اقداماتی را انجام می‌دهد و قاعدتا مشکلی ندارد. این را هم در نظر بگیریم که آمریکایی‌ها مبادله‌ی زندانیان را رد کردند. آنها خواستند که یکطرفه اتباع خودشان آزاد شوند، یعنی طبق معمول زیاده‌خواهی کردند و رفتار غیر اخلاقی در پیش گرفتند.

ولی برفرض مبادله‌ی اتباع دو کشور هم تا وقتی سیاست‌های آمریکا چنین است من تصور می‌کنم که نه گفت‌وگو و مذاکره‌ای انجام شود و نه وضعیت روابط تغییری خواهد کرد.

اصلا مذاکره در شرایط فعلی را چطور ارزیابی می‌کنید؟

یک سم است. آمریکایی‌ها اظهار می‌کنند که می‌خواهند مذاکره کنند و دوست هم دارند که پای میز بیایند اما دوست دارند که در این مذاکره یا نظرات‌شان را به ایران تحمیل کنند و یا اگر نتوانستند از میز مذاکره کنار روند و بعد در دنیا تبلیغ کنند که ایران را پای میز مذاکره آورده‌اند؛ همچنین باز با موضوع مذاکره با ایران می‌خواهند موضوعی را در داخل به عنوان سوژه‌ی اول سیاست خارجی ایران مطرح کنند. اگرچه علاقه‌ی شدیدی به انجام مذاکره دارند اما به این معنا نیست که به‌دنبال مذاکر‌ه‎ای هستند که نتیجه‌ی آن دستیابی به تفاهم است، بلکه اهداف تبلیغاتی و همچنین اهداف سیاسی برای اعمال فشار بیشتر به ایران را دنبال می‌کنند. لذا موضوع مذاکره با آمریکا به هیچ‌وجه در شرایط فعلی نه عملی است و نه به نفع منافع ملی کشور است. با آقای اوباما و دوستانشان مذاکره آن سرانجام را داشت، وای به حال مذاکره با آقای ترامپ.

مذاکره با عربستان چطور؟ در این شرایط آن را چطور می‌بینید؟

اگر عربستان سیاست‌هایش را کنار بگذارد و واقعا بخواهد باب جدیدی را باز کند، به‌نظرم مذاکره می‌تواند در دستور کار قرار گیرد. ولی عربستانی‌ها خصومت و کینه‌توزی را به حد اعلا رسانده‌اند.

عربستان آمریکار ا تشویق به تحت فشار قرار دادن ایران می‌کند، چطور ایران می‌تواند مطمئن باشد که عربستان در اظهارات خود صادق خواهد بود؟ ضمن اینکه هنوز مقامات سعودی راجع به مذاکره حرفی نزده‌اند و اینها بیشتر مباحث رسانه‌ای است.

باتوجه به شرایط سخت حال حاضر در کشور، چه راهکارهایی پیش‌روی دیپلماسی ایران است؟

من فکر می‌کنم نسل سوم و چهارم، انقلاب را خاطرشان نیست و تصور می‌کنند که الان شرایط خیلی بد است. ما شرایط بدتر از این را پشت سر گذاشته‌ایم. شرایطی که چند ده هزار کیلومتر مربع اشغال بود، هرشب بمباران بود و هرروز ترور بود و ما هیچ دوستی در دنیا نداشتیم و توان دفاعی و نظامی و اقتصادی ما نزدیک به صفر بود؛ کالاها کوپنی بود و گرانی بیداد می‌کرد؛ اما ما پشت سر گذاشتیم.

به نظرم اینکه تبلیغ کنند شرایط سخت است -اگرچه سخت است- اما به‌نظرم اینها بیشتر طراحی کسانی است که خیلی سطحی به موضوع نگاه می‌کنند.

بله! شرایط سخت است، اما ما پیش از اینکه به دیپلماسی بپردازیم -که حتما باید به آن پرداخته شود- باید توان داخلی و اقتصاد را قوی کنیم، باید اجماع ملی پیدا کنیم و تمام گرایش‌ها و گروه‌ها کنار هم قرار گیرند. باید از تمام ظرفیت‌های ملی استفاده کنیم و البته در دیپلماسی به منطقه روی بیاوریم. باید دیپلماسی مقاومت را در پیش بگیریم و بدانیم که پافشاری بر مواضع بیشتر به نفع منافع ملی است تا وادادگی و اظهار عجز و ناتوانی کردن.