ابوالحسن بنی صدر: اقتصاد بدون نفت محتاج تغییرات ساختاری در چهار بعد سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است. تنها با یک بعد اقتصادی و یکی از تدابیر اقتصادی نمی شود اقتصاد مصرف محور کنونی را به اقتصاد تولید محور بدون فروش نفت به خارج و بکار بردن ارز حاصل از آن در وارد کردن کالا به ایران، تبدیل کرد. دو بار این تجربه انجام گرفت و در هر دوبار کودتا سبب شد که نتیجه نبخشد. بار اول را مصدق به اجرا گذاشت که با کودتای ۲۸ مرداد جلوی اجرای آن را گرفتند، و بار دوم هم در بهار انقلاب ایران بود که ما آن زمان برنامۀ حکومت ملی را مثل این زمان تهیه کرده بودیم و بر آن شدیم که به اجرا بگذاریم. آن مقدار که به اجرا گذاشتیم، مطلوب رانت خواران و استبدادیان نشد، پس کودتا کردند. حالا هم اگر بخواهیم یک اقتصاد مصرف محور را به یک اقتصاد تولید محور که در آن درآمد نفت نقش ویرانگر کنونی را نداشته باشد تبدیل کنیم، باید برنامه ای به اجرا گذاشته بشود شامل چهار بعد. به ترتیبی که برای عموم این مطلب روشن باشد، این را عرض میکنم ...

آن زمان که رژیم شاه سقوط کرد و ما اقتصاد را تحویل گرفتیم، همۀ بانک ها ورشکسته بوند، از جمله بانک ملی. ما تجدید سازمان کردیم و آن نظام بانکی را راه انداختیم .

حالا شما یک نظام بانکی دارید که می گویند دوباره ورشکسته شده و در این نظام بانکی دزدی هایی می شود که حالا دیگر رقم های دزدی میلیارد تومانی شده اند، رقم های بسیار درشت به دلار. اینکه این دزدی ها در نظام بانکی ممکن شده، برای این است که این نظام بانکی در خدمت اقتصاد رانت محور است، چون آن رانت بر ها هستند که این فساد ها را می کنند. دو اینکه در خدمت اقتصاد مصرف محور است ...

خودشان می گویند که فساد در این نظام ولایت فقیه ساختاری شده و از این بیشتر جرأت نمی کنند جلو تر بروند و بگویند که ریشۀ این فساد، ساختار ولایت مطلقه است. این ساختار، ریشۀ فساد است، بلحاظ اینکه این می گوید قدرت تنظیم کنندۀ تمام فعالیت ها باید باشد، از رأس رژیم تا پایین بدنه، به اصطلاح قاعده رژیم، و در کل جامعه. خوب، این کشنده است. الان توی جامعه های غربی صحبت از این است که آن میزان هم که این قدرت در تنظیم رابطه ها نقش بیشتری پیدا کرده، سبب شده که مسائل جامعه بر هم افزوده بشود و راست افراطی قدرت بگیرد. اگر آقای ترامپ در آمریکا رئیس جمهور شده، به این دلیل است که رابطه ها را حقوق در جامعه آمریکایی کمتر و قدرت بیشتر تنظیم می کنند. حالا شما آمدی و میگویی که اصل بر این است که من ولایت مطلقه ام و بر جان و مال و ناموس مردم بسط ید دارم، یعنی قدرت فوق خدا و این قدرت همۀ رابطه ها را تنظیم می کند.

قدرت از چه پدید می آید؟ از جنایت و خیانت و فساد. عوامل بوجود آورنده قدرت، چگونه می تواند قدرت را از بین ببرد؟

برای اینکه شما یک اقتصاد تولید محور بدون نفت داشته باشید، باید دمکراسی داشته باشید و این دمکراسی هم صوری نباشد تا مردم هم منزلت و امنیت پیدا کنند ...