دویچه وله - به گفته رئیس مجلس خبرگان، اگر طبق توصیه رهبر جمهوری اسلامی برجام آتش زده می‌شد، امروز "مایه دردسر" نبود. خامنه‌ای گرچه پیش‌تر تهدید به "آتش زدن" برجام کرده بود، اما پس از خروج آمریکا از آن، دیگر این گفته را تکرار نکرد.
احمد جنتی، رئیس مجلس خبرگان رهبری، معتقد است چنانچه ایران در زمان تهدید رهبر جمهوری اسلامی به "آتش زدن" برجام چنین اقدامی را عملی می‌کرد، امروز این توافق دیگر "مایه دردسر" نبود.
علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، در زمان کارزار انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و پیش از به قدرت رسیدن دونالد ترامپ در آمریکا، روز ۲۶ خردادماه ۱۳۹۵ گفته بود: «ما برجام را نقض نمی‌کنیم لکن اگر طرف مقابل نقض کند که الان نامزدهای ریاست جمهوری آمریکا دارند تهدید می‌کنند که برجام را پاره می‌کنیم؛ اگر آنها برجام را پاره کردند ما آن را آتش می‌زنیم.
جنتی در اظهارات امروز خود در "ششمین جلسه مشترک هیئت رئیسه مجلس خبرگان رهبری با کمیسیون‌های داخلی دوره پنجم" با اشاره به همین سخنان رهبر جمهوری اسلامی گفت: «برجام مایه دردسر شده است و اگر آن‌روزی که رهبری فرمودند، ما آن را آتش می‌زدیم امروز با این شرایط مواجه نبودیم.»
"کار خوب" دولت
احمد جنتی همچنین اقدام دولت در کاهش تعهدات ایران در قبال برجام را "کار خوبی" توصیف کرد و خواستار تداوم آن شد. او در عین حال گفت: «از این اروپایی‌های منافق نیز هیچ انتظاری نباید داشت.»
جنتی ۲۷ دی‌ماه سال گذشته (۱۳۹۷) نیز از دولت روحانی به خاطر آن که برجام را پس از خروج آمریکا از آن آتش نزده انتقاد کرده و گفته بود که این اقدام بایستی در نهایت توسط دولت صورت گیرد.
اما رهبر جمهوری اسلامی برخلاف گفته جنتی خواستار آتش زدن برجام نشده بود، بلکه تنها تهدید کرده بود که در صورت نقض این توافق از سوی یکی از طرفین، ایران هم به دست چنین اقدامی خواهد زد.
علی خامنه‌ای پس از خروج آمریکا از برجام نیز دیگر هیچگاه در سخنرانی‌های متعدد خود، به‌رغم رد هرگونه مذاکره با آمریکا یا تأکید بر "بی‌اعتمادی" به اروپا، تهدید پیشین‌اش را تکرار نکرد.
دولت و مذاکره‌کنندگان هسته‌ای جمهوری اسلامی بارها اعلام کرده بودند که تمامی جزئیات مذاکرات که به توافق برجام انجامید، به طور کامل به اطلاع خامنه‌ای رسیده و او همواره در جریان روند مذاکرات بوده است.
رهبر جمهوری اسلامی خود نیز روز ۲۲ مردادماه سال گذشته به "اشتباه" خود در رابطه با برجام اعتراف کرده، اما در عین حال مذاکره‌کنندگان را به عبور از "خطوط قرمز تعیین‌شده" متهم کرده بود.
علی خامنه‌ای گفته بود: «مذاکرات برجام اشتباه بود. در موضوع مذاکرات بنده اشتباه کردم و به اصرار آقایان اجازه تجربه را دادم که البته از خطوط قرمز معین‌شده هم عبور کردند. رئیس‌جمهور اعتراف کرد اگر محدودیت‌های شما نبود ما امتیازات بیشتری می‌دادیم.»
البته اقرار رهبر جمهوری اسلامی به "اشتباه" اندک‌زمانی بعد از سایت رسمی او و بسیاری از دیگر رسانه‌ها و خبرگزاری‌های ایران یا کاملا حذف شد یا شکل تعدیل‌شده‌ای به خود گرفت.
از سوی دیگر، مقام‌های ایران بارها تأکید کرده‌اند که "تصمیم‌های کلان نظام" همچون برنامه‌های حکومت در عرصه‌های هسته‌ای، موشکی یا سیاست‌های راهبردی منطقه‌ای و بین‌المللی تنها از سوی رهبر جمهوری اسلامی یا با تأیید او تعیین می‌شود.
رهبر "کاملا مراقب اوضاع" است
رئیس مجلس خبرگان در بخش دیگری از سخنان امروز خود گفت: «رهبرمعظم انقلاب کاملا مراقب اوضاع هستند و تمام قدرتشان را برای ارشاد و هدایت مسئولان و برخورد با فساد داخلی به کار می گیرند.»
احمد جنتی ضمن اشاره به تأکید خامنه‌ای بر "مقاومت" گفت که جمهوری اسلامی در حال حاضر با "دشمنی‌های دیوانه‌وار آمریکا و دیگرانی که کمتر از آمریکا نیستند" روبه‌رو است. رئیس مجلس خبرگان رهبری خاطرنشان کرد: «پیروزی‌های خیلی خوبی داشتیم که دشمن از آن عصبانی است. پیروزی‌هایی که حاصل سیاست‌های ما در سوریه، عراق و یمن بوده و دشمن را به عقب‌نشینی واداشته که اینها همه به برکت مقاومت است.»
جنتی همچنین با اشاره به سفر اخیر شینزو آبه به تهران برای میانجیگری میان ایران و آمریکا گفت: «شوخی نیست که نخست‌وزیر ژاپن به ایران بیاید و پیام رئیس جمهور آمریکا را به ما بدهد و بعد رهبر انقلاب به او بگوید که ما آمریکا را در حدی نمی‌دانیم که با واسطه پیامی به ما بدهد. این مسئله باعث تحقیر آمریکا شد و از نتایج مقاومت است.»
در پی بالا گرفتن تنش میان ایران و آمریکا در هفته‌ها و ماه‌های گذشته، تلاش‌های دیپلماتیک نیز برای رفع این تنش تشدید شد. در راستای این تلاش‌ها و پس از سفر وزیر خارجه آلمان و نخست‌وزیر ژاپن به تهران، روز گذشته نیز مشاور دیپلماتیک رئیس جمهوری فرانسه به ایران رفت. امانوئل بن در این سفر با علی شمخانی دبیر شورای امنیت ملی و محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران دیدار کرد.
پیشنهاد فرانسه برای "جلوگیری از افزایش تنش"
وزیر خارجه ایران امروز پنجشنبه گفت که مشاور مکرون با خود پیشنهادی برای "جلوگیری از افزایش تنش" و توقف اقدامات هسته‌ای ایران را به تهران آورده بود. به گفته وزیر خارجه ایران، به امانوئل بن گفته شده است که کاهش مرحله به مرحله تعهدات هسته‌ای جمهوری اسلامی تا زمان برقراری تحریم‌های آمریکا ادامه خواهد یافت.
به گفته ظریف، ایران تنها زمانی اقدامات هسته‌ای خود را متوقف می‌کند که یا تحریم‌های آمریکا متوقف شوند و یا اروپا خواست‌های جمهوری اسلامی را اجرا کند.
جمهوری اسلامی در جریان تنش‌های اخیر ایران و آمریکا در "دو گام" تعهدات خود در قبال برجام را کاهش داده و از مرز مجاز ذخایر اورانیوم غنی‌شده و نیز سطح تعیین‌شده غنی‌سازی در ایران در توافق هسته‌ای عبور کرده است. مقام‌های حکومت ایران دو ماه دیگر یعنی ۱۶ شهریورماه را نیز همچون ضرب‌الاجلی برای برداشتن "گام سوم" کاهش تعهدات خود در قبال برجام اعلام کرده و از کشورهای اروپایی خواسته‌‌اند که به "تعهدات" خود به خصوص در حوزه بانکی و نفتی عمل کنند.
سه کشور اروپایی عضو برجام نیز در آخرین موضعگیری خود در روز گذشته، ضمن ابراز "نگرانی عمیق" از کاهش تعهدات ایران در مقابل توافق هسته‌ای، خواستار پایبندی کامل جمهوری اسلامی به این توافق شدند. فرانسه، آلمان و بریتانیا با اشاره به پایبندی خود به توافق هسته‌ای، در عین حال تأکید کردند که تداوم حمایت آنان از برجام، به اجرای کامل تعهدات ایران بستگی دارد. این کشورها همچنین خواستار تغییر رویه ایران و پرهیز جمهوری اسلامی از دست زدن به اقداماتی در راستای "تضعیف توافق هسته‌ای" شدند.
