ایندیپندنت فارسی - پنج روز پس از انفجار در سکوی پرتاب مرکز فضایی امام خمینی در سمنان، علی ربیعی،‌سخنگوی دولت روحانی وقوع آن را تایید کرد، اما ادعا کرد این انفجار ناشی از خرابکاری نبوده و تنها یک مشکل فنی است. برخی رسانه‌ها از نقش حمله‌‌های سایبری در ناموفق بودن فعالیت‌های آزمایش موشکی و پرتاب ماهواره در ایران خبر داده بودند.

همزمان با این اظهارات، ان‌پی‌آر نیز در گزارشی مدعی شد، منبع عکس‌ با کیفیتی که دونالد ترامپ از این انفجار توییت کرد را کشف کرده است. رئیس‌جمهور آمریکا ساعاتی پس از انفجار در روز پنجشنبه، تصویری با کیفیت را منتشر کرد که سکوی پرتاب را پس از این انفجار نشان می‌داد. او همچنین در متنی دو پهلو گفت، آمریکا در این انفجار نقشی نداشته‌ است.

کیفیت تصویری که ترامپ در توییتر خود منتشر کرد به اندازه‌ای بالا بود که برخی کارشناسان ثبت آن به وسیله ماهواره‌های معمولی را غیر ممکن توصیف کردند و حتی اعلام کردند که این تصویر می‌تواند به وسیله یک پهپاد به ثبت رسیده باشد.

مطالب بیشتر در سایت ایندیپندنت فارسی

اکنون ان‌پی‌آر که برای نخستین بار خبر انفجار در مرکز امام خمینی را منتشر کرد، می‌گوید، به احتمال بسیار زیاد، این تصویر را یک ماهواره جاسوسی فوق پیشرفته آمریکا به ثبت رسانده است.

مارکو لنگ‌بروک، شرکت هلندی که ماهواره‌ها را رصد می‌کند، منبع این تصویر را ماهواره USA 224 آمریکا اعلام کرده است. این ماهواره در سال ۲۰۱۱ در مدار زمین قرار گرفت و همه اطلاعات در مورد آن طبقه‌بندی شده است. اما اغلب کارشناسان بر این باورند این ماهواره یکی از مجموعه ماهواره‌های تجسسی چند میلیارد دلاری KH-11 آمریکا است.

به گفته این شرکت،‌این ماهواره در واقع یک تلسکوپ بسیار بزرگ است که بی‌شباهت به تلسکوپ فضایی هابل نیست. اما به جای اینکه به فضا و آسمان نگاه ‌کند‌، به زمین و سطح زمین نگاه می‌کند و تصاویر بسیار با کیفیتی را منتشر می‌کند.

ماهواره جاسوسی یو اس ای ۲۲۴ در سال ۲۰۱۱ از ایستگاه نیروی هوایی وندنبرگ در کالیفرنیا به فضا پرتاب شد

***

ان‌پی‌آر در ادامه گزارش خود می‌نویسد، شرکت‌های رصد‌کننده ماهواره‌ها بسیار بیشتر از آنچه که به نظر می‌رسد، ماهواره‌ها را زیر نظر دارند. این شرکت‌ها از تلسکوپ‌های قوی برای رهگیری ماهواره‌ها - حتی ماهواره‌های طبقه‌بندی شده- استفاده می‌کنند و از موقعیت مکانی اغلب ماهواره‌ها آگاهی دارند. مایکل تامپسون، دانش‌آموخته رشته کیهان‌شناسی از دانشگاه پردیو، می‌گوید:ماهواره‌ها در آسمان بسیار درخشان هستند و زمانی که موقعیت آن تشخیص داده شود، رهگیری آن در آینده چندان دشوار نیست.

تامپسون مدت کوتاهی پس از انفجار در مرکز فضایی امام خمینی به موقعیت USA 224، بر فراز ایران اشاره کرده بود.

این در حالی است که لنگ‌بروک، تصویری که ترامپ توییت کرد را بازسازی کرده است. کریستین تریبرت،‌محقق آنلاین هم از سایه برج‌هایی که روی سکوی پرتاب افتاده، زمانی که تصویر به ثبت رسیده‌ است را برآورده کرده است.

قبل از اینکه این تحلیل‌ها منتشر شود،‌ برخی کارشناسان بر این باور بودند که این تصاویر را پهپاد به ثبت رسانده است. ملیسا هنهام، کارشناس تصاویر ماهواره‌ای می‌گوید، زمانی که برای اولین بار تصاویر را دیدم،‌تردیدی نداشتم که چنین کیفیتی از توانایی ماهواره‌ها خارج است. اما تحلیل‌هایی که اخیرا ارایه می‌شود، قانع‌کننده به نظر می‌رسد. او در تشبیه تصویری که ماهواره‌ها به ثبت می‌رسانند می‌گوید، مانند این است که بخواهید از یک شیء کف استخر عکس بگیرید،‌در این صورت به ثبت رساندن عکس شفاف و با کیفیت آسان نیست و هنوز نمی‌توانم درک کنم که تاثیر جو بر کیفیت عکس و حرکت اشیاء چگونه کنترل شده است.

البته او تنها کارشناسی نیست که هنوز همه زوایای این عکس را درک نکرده است. برخی بر این باورند که کشورهای دیگر از تصویر منتشر شده برای مهندسی معکوس استفاده می‌کنند تا به توانایی‌های ماهواره‌های محرمانه آمریکا پی ببرند.

***

چرا تایید دیرهنگام انفجار؟

عصرایران - رضا غبیشاوی

رسانه های آمریکایی در روز پنجشنبه 7 شهریور 98 به نقل از ماهواره تجاری امریکایی "ماکسار" تصویری را منتشر کردند که حاکی از وجود دود سیاه در یک مرکز پرتاب موشک های ماهواره بر در ایران بود.

رسانه های خارجی گفته بودند، احتمالا این عکس انفجار موشک ماهواره ناهید هنگام پرتاب بوده است. اندکی بعد ترامپ با انتشار عکس دیگری از این حادثه نوشت که "امریکا در این حادثه دخالتی نداشته" است.

محمدجواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات در نخستین واکنش گفت که "ماهواره ناهید" سالم است اما درباره بقیه موارد وزارت دفاع باید توضیح دهد. بقیه مقامات ایرانی و رسانه های حکومتی یا نزدیک به دولت در ایران با ادبیات تکذیبی واکنش نشان دادند.

با این حال پس از گذشت پنج روز، سخنگوی دولت ایران بالاخره برای اولین بار وقوع انفجار را در محل پرتاب موشک های ماهواره تایید کرد و توضیح داد که انفجار هنگام تست بوده و دلیل آن فنی است.

در این باره می توان گفت:

اول - چرا اینقدر دیر؟

دولت چرا اینقدر دیر خبر انفجار در سکوی پرتاب ماهواره را تایید کرد؟ چرا بلافاصله پس از وقوع این حادثه، خبر آن را منتشر نکرد؟

چرا در نخستین لحظات بعد از انتشار عکس و خبر انفجار از سوی یک ماهواره تجاری آمریکایی و بازتاب خبر آن در رسانه های آمریکایی، مسوولان ایرانی شفاف و دقیق موضع گیری نکردند؟ چرا درباره خبر انفجار توضیح ندادند؟

بهینه این بود که بلافاصله پس از انفجار، مسوولان ایرانی خبر آن را منتشر می کردند؛ نه اینکه صبر کنند ماهواره ها و رسانه های آمریکایی تصاویر آن را منتشر کنند و در گام بعدی، سایر رسانه ها به زبان های مختلف این خبر را بازنشر کنند و بعد مسوولان ایرانی آن هم در واکنش، بارها آن را تکذیب کنند تا اینکه بعد از گذشت 5 روز، سخنگوی دولت ایران، اصل خبر وقوع انفجار را تایید کند.

بهتر این بود که بلافاصله بعد از انفجار، خبر و عکسش منتشر می شد یا اینکه حداقل بعد از انتشار خبر در رسانه های آمریکایی (قبل از توییت ترامپ)، مسوولان ایرانی خبر را تایید می کردند و توضیح می دادند.

دوم - در فضای رسانه ای، کسی که خبری را برای اولین بار منتشر می کند توانایی جریان سازی دارد.