ایران اینترنشنال - گوش دادن به موسیقی حین کار کردن «به‌طور قابل ملاحظه‌ای خلاقیت را تضعیف می‌کند». این نتیجه مطالعه‌ای است که اوایل سال ۲۰۱۹ در نشریه تخصصی «روان‌شناسی» به چاپ رسید. محققان در این مطالعه، اثر انواع مختلف موسیقی پس‌زمینه (background music) را روی حل خلاقانه مساله بررسی کرده‌اند.

به گزارش مجله «تایم»، در این پژوهش محققان بریتانیایی به‌منظور اندازه‌گیری خلاقیت و فرآیندهای «مبتنی بر فهم»، یک مجموعه از پازل کلمات را در اختیار افراد قرار دادند. در جریان این پژوهش، شرکت‌کنندگان یا در فضایی آرام و ساکت پازل‌ها را کامل کردند یا در فضایی که با پخش موسیقی همراه بود.

بر اساس نتایج به دست آمده، فرقی نمی‌کرد موسیقی در حال پخش، آشنا باشد یا ناآشنا، باکلام باشد یا بی‌کلام؛ به‌طور میانگین کسانی که هم‌زمان با انجام آزمون خلاقیت به موسیقی هم گوش دادند، به نسبت شرکت‌کنندگانی که در شرایط ساکت و آرام کارشان را انجام دادند، امتیاز پایین‌تری به‌دست آوردند. به عقیده محققانی که بر این بررسی نظارت داشتند، «یافته‌های اخیر، این دیدگاه را که موسیقی پس‌زمینه باعث افزایش خلاقیت است، زیر سوال می‌برد».

البته لازم نیست از همین حالا قید هدفون یا بلندگوهای میز کارتان را بزنید. تحقیقات بیشتر در زمینه ارتباط موسیقی و خلاقیت نشان داده است که بسته به نوع کار خلاقانه‌ای که شخص درگیر آن است، برخی از انواع موسیقی چه بسا مفید و موثر هم باشد.

بر اساس مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۷ انجام شد و نتایج آن در نشریه علمی «پلوس وان» (PLOS One) به چاپ رسید، گوش دادن به موسیقی «شاد» -طبق تعریف یعنی ملودی‌های کلاسیک مهیج با ضرب بالا- به عملکرد بهتر افراد حین انجام وظایف کمک می‌کند، به‌ویژه فعالیت‌هایی که مستلزم «تفکر واگرا» (divergent thinking) بودند که یکی از مولفه‌های اصلی خلاقیت شناخته می‌شود.

طبق تعریفی که مولفان این پژوهش ارایه می‌دهند، تفکر واگرا اساسا دستیابی به راهبردها (استراتژی‌ها) یا ایده‌های نو، نامتعارف و خارج از چارچوب است. این نوع تفکر، دربرگیرنده ایجاد ترکیب‌های بدیع است و همچنین یافتن ارتباط میان مولفه‌های پرت و بی‌ربط و تبدیل اطلاعات به فرم‌ها و اشکال نامنتظره را شامل می‌شود.