یورونیوز - همزمان با سپری شدن ساعات پایانی تعطیلات آخر هفته بازار جهانی نفت و نامشخص بودن سرنوشت تولید تاسیسات آسیب دیده عربستان از حمله پهپادی روز شنبه شبه نظامیان حوثی، گمانه‌زنی کارشناسان در مورد سرنوشت قیمت نفت در پی آغاز معاملات روز دوشنبه به اوج خود رسیده است.
یک روز پس از حمله ۱۰ پهپاد حوثی‌های مورد حمایت تهران به پالایشگاه‌های بقیق و میدان نفتی خریص، مسجل شده که تولید نفت عربستان سعودی ۵.۷ میلیون بشکه در روز کاهش یافته است.
عبدالعزیز بن سلمان، وزیر انرژی عربستان سعودی با اعلام رسمی این خبر تایید کرده که این رقم معادل ۵۰ درصد تولید نفت توسط شرکت ملی نفت این کشور یعنی آرامکوست.
در عین حال، تولید گاز این کشور نیز ۵۶.۶ میلیون متر مکعب در روز افت کرده است. شرکت آرامکو مدعی شده که ارزیابی دقیق برای تعیین موعد احیاء تولید از تاسیسات آسیب دیده، حداقل به ۴۸ ساعت زمان نیاز دارد.
این بزرگترین حمله به زیرساختهای نفتی عربستان پس از شلیک موشک‌های اسکاد عراق به دستور صدام حسین در جریان جنگ اول خلیج فارس و سال ۱۹۹۱ تاکنون محسوب می‌شود.
عربستان با سطح تولید روزانه ۹.۸ میلیون بشکه نفت خام در ماه اوت، عرضه ۵ درصد نفت جهان را در اختیار داشته و کاهش ۵۸ درصدی تولید آن بازار جهانی نفت را در آستانه ورود یک شوک جدی قرار داده است.
در این میان بیش از همه کشورهای آسیایی نگران هستند چرا که نزدیک به ۸۰ درصد از صادرات نفت خام عربستان به مقصد کشورهای آسیای شرقی انجام می‌شود.
در چنین شرایطی ایران نیز با ذخایر قابل توجه نفت ذخیره شده در تانکرهای مستقر در آب‌های آزاد آماده استفاده از فرصت به وجود آمده در بازار نفت است.
شرکت اطلاعات انرژی و ردیابی نفتکش، کپلر، میزان ذخایر نفت روی آب ایران را حدود ۸۴ میلیون بشکه تخمین زده است.
اما تزریق فوری این حجم از نفت به بازار جهانی نیازمند چشم‌پوشی کوتاه مدت آمریکا از تحریم نفتی ایران است ولی از منظر سیاسی چنین اتفاقی پس از رخداد حملات اخیر حوثی‌های تحت حمایت ایران غیرممکن به نظر می‌رسد.
در این میان برخی کارشناسان بدبین بازار نفت نیز معتقدند که حملات اخیر به تاسیسات نفتی عربستان سرآغاز وقوع یک جدال جدی میان این کشور و ایران خواهد بود که در میان‌مدت بهای جهانی نفت را تا ۱۰۰ دلار افزایش خواهد داد.
در هر صورت بازار جهانی نفت طی ۲۴ ساعت آینده و پس از تجربه هیجان دقایق اول آغاز معاملات، برای تطبیق منطقی‌تر با تبعات افت تولید نفت عربستان همچنان در انتظار اعلام رسمی شرکت آرامکو مبنی بر مدت زمان لازم برای حصول به سطح عادی تولید، خواهد ماند.
عربستان سعودیواکنش‌ها به حملات پهپادی حوثی‌ها به تاسیسات نفتی عربستان در بقیق و خریص
آژانس بین‌المللی انرژی
آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) که یک سازمان مستقل بین دولتی مستقر در پاریس است و در چهارچوب سازمان همکاری اقتصادی و توسعه کار می‌کند، در بیانیه‌ای اعلام کرد که وضعیت را در عربستان سعودی از نزدیک زیر نظر دارد.
در این بیانیه آمده است: «ما با مقامات عربستان سعودی همچنین بزرگترین کشورهای تولید کننده و مصرف کننده در تماس هستیم. در حال حاضر بازارها به اندازۀ کافی با ذخایر تجاری تامین می‌شوند.»
این سازمان در سال ۱۹۷۴ میلادی با هدف پاسخ به اختلالات احتمالی در عرضهٔ نفت تاسیس شده است.
کاخ سفید: نفت بازار را تامین می‌کنیم
کاخ سفید روز شنبه اعلام کرد که ایالات متحده خود را متعهد می‌داند که در پی حمله به تاسیسات نفتی عربستان، نفت مورد نیاز برای بازارها را تامین کند.
در بیانیه‌ای که توسط جاد دیر سخنگوی کاخ سفید خوانده شد، آمده است: «ایالات متحده قویا حملۀ امروز به زیرساختهای مهم انرژی را محکوم می‌کند. اقدامات خشونت‌آمیز علیه مناطق غیرنظامی و زیرساختهای اساسی برای اقتصاد جهانی، تنها تعارض‌ها و بی اعتمادی‌ها را عمیق‌تر می‌کند.»
کاخ سفید همچنین از گفتگوی دونالد ترامپ با محمد بن سلمان ولیعهد عربستان در روز شنبه خبر داد.
حمله به تاسیسات بقیق؛ احتمال لغو تحریم‌های ایران
سندی فیلدن، تحلیلگر شرکت خدمات مالی «Morningstar, Inc» مستقر در شیکاگو نگاه دیگری به موضوع دارد. او می‌گوید: «انتقال نفت از بنادر عربستان به سنگاپور ۱۹ تا ۲۰ روز طول می‌کشد در حالی که اگر قرار باشد این نفت از بندر هیوستون به سنگاپور برسد باید ۵۴ روز انتشار کشید. بنابراین برای تامین نفت مورد نیاز جهان نمی‌توان در انتظار نفت آمریکا ماند. موضوع اصلی این است که عربستان سعودی در حال حاضر [و تا زمان از سر گیری روال عادی تولید] برای پاسخ به نیاز بازار چقدر نفت ذخیره دارد؟»
او می‌افزاید: «برای حل کوتاه مدت این مشکل، یک راه، چشم پوشی از تحریم‌های آمریکا علیه ایران است. اما از نظر سیاسی این کار سخت به نظر می‌رسد. با این وجود نباید فراموش کرد که ایرانی‌ها تانکرهایی پر از نفت و آماده حرکت دارند.»
حملۀ قلبی به بازارهای نفت جهان
اگرچه مقامات عربستان سخنی دربارۀ تلفات احتمالی این حملات نزده‌اند اما یکی از شاهدان به رویترز گفته است که دست‌کم ۱۵ دستگاه آمبولانس در منطقه دیده شده‌اند و نیروهای امنیتی نیز در منطقۀ بقیق حضور گسترده و سنگینی دارند.
آرامکو، شرکت ملی نفت عربستان سعودی بزرگترین تاسیسات فرآوری نفت خام جهان را در شرق عربستان در منطقه بقیق دایر کرده و از آن بهره‌برداری می کند. این تاسیسات ظرفیت فرآوری روزانه بیش از ۷ میلیون بشکه نفت خام را دارد. میدان نفتی خریص نیز حدود ۱ درصد از نفت جهان را تولید می کند.
باب مک‌نلی، مشاور انرژی جورج دبلیو بوش، عضو شورای امنیت ملی ایالات متحده در دوران جنگ دوم خلیج فارس و رئیس کنونی گروه آمریکایی «رپیدان انرژی» می‌گوید: «یک حملۀ موفقیت‌آمیز به بقیق، مانند یک حملۀ قلبی گسترده به بازارهای نفت و اقتصاد جهان است.»
هنوز مشخص نیست که حملات روز شنبه چه تاثیری بر قیمت نفت در بازارهای بین‌المللی در روز دوشنبه خواهد گذاشت و همه چیز بستگی به این دارد که میزان خسارات ناشی از این حملات چقدر بوده است. این حملات در روز شنبه انجام شد؛ بنابراین بازارهای مالی تا روز دوشنبه فرصت دارند تا اطلاعات دقیقتری را از آرامکو دریافت کنند و بر اساس آن وارد عمل شوند.
اما ریچارد مالینسون، تجلیلگر جغرافیای سیاسی و انرژی نظر دیگری دارد. به گفتۀ او از آنجا که بازارها در حال حاضر به دلیل کند شدن رشد اقتصاد جهانی و ادامۀ جنگ تجاری میان چین و آمریکا کمتر نگران میزان عرضه هستند، بامداد دوشنبه احتمالا واکنش‌هایی حاکی از هیجان‌زدگی نخواهیم دید. با این حال نگرانی‌هایی وجود دارد که با این حملات و تشدید تنش‌ها در این منطقه، خطرات گسترده‌تری بوجود آید و به این ترتیب مسیر انتقال یک پنجم نفت جهان از تنگه هرمز بطور جدی به خطر بیفتد.
واکنش سفیر ایالات متحده آمریکا
فرستادۀ ایالات متحده آمریکا به عربستان سعودی حملات روز شنبه به تاسیسات نفتی آرامکو را محکوم کرد و ان را «غیرقابل قبول» خواند. جان ابی زید، سفیر ایالات متحده در عربستان گفت: «آمریکا قویا حملات پهپادی امروز علیه تاسیسات نفتی در بقیق و خریص را محکوم می‌کند. این حملات علیه زیرساختهای حیاتی که جان غیرنظامیان را به خطر انداخته، پذیرفتنی نیستند و دیر یا زود باعث از بین رفتن جان‌های بیگناهی می‌شود.»
واکنش بریتانیا
بریتانیا نیز حمله پهپادی به تاسیسات آرامکو را محکوم کرد. اندرو موریسون، معاون وزارت خارجه بریتانیا در پیامی توییتری نوشت: «حملۀ بامداد امروز به تاسیسات نفتی عربستان کاملا غیرقابل قبول است. حوثی‌ها باید تضعیف امنیت عربستان سعودی از مسیر تهدید مناطق غیرنظامی و زیرساختهای تجاری را متوقف کنند.»
