زیتون ـ یلدا امیری
رهبر جمهوری اسلامی صبح روز چهارشنبه ۱۰ مهر در دیدار با فرماندهان سپاه پاسداران گفت: «کاهش تعهدات هسته ای که مسئولیت آن بر عهده سازمان انرژی اتمی است، باید همانگونه که دولت اعلام کرده با جدیت کامل و به صورت دقیق و جامع ادامه یابد تا به نتیجه مطلوب برسد و قطعاً هم به نتیجه خواهد رسید.»
به دنبال تنش‌هایی که در چند ماه اخیر در منطقه ایجاد شد خصوصا پس از حمله به تاسیسات نفتی عربستان (آرامکو) که آمریکا، اروپا و عربستان سعودی ایران را مسئول آن معرفی کردند.
آمریکا بانک مرکزی ایران را بار دیگر تحریم کرد، سه کشور اروپایی حاضر در برجام در بیانیه ای اعلام کردند که در صورتی که ایران گام بعدی کاهش تعهدات خود را عملی کند، از برجام خارج خواهند شد. در این بیانیه آمده بود: «وقت آن رسیده که ایران با یک چارچوب مذاکره درازمدت درباره برنامه هسته‌ای و مسائل امنیتی منطقه که شامل برنامه‌های موشکی‌اش هم می‌شود، موافقت کند».
صحبت‌های امروز آیت‌الله خامنه‌ای پاسخی به این مجموعه تحولات و اظهارات بود.
به نظر می‌رسد که رهبر جمهوری اسلامی دیپلماسی را عرصه جنگی می‌داند که باید در آن تمامی خاکریزهای دشمن را فتح کرد، یا به مدد سلاح و پول یا با «امدادهای الهی».
او در سال ۹۳ در اوج مذاکرات هسته ای در دیدار با وزیر امور خارجه، سفیران و مسئولان نمایندگی‌های ایران در خارج از کشور گفته بود: «واقعیت این است که میدان دیپلماسی عرصه پنجه انداختن است و اگر کسی بدون اعتقاد راسخ به هدف، به این کار اقدام کند یا در همان موقعیت و یا در نهایت شکست خواهد خورد.»
آیت الله خامنه ای همواره چه در زمان توافق با غرب و چه در اوج تحریم های اقتصادی به غرب با عینک دشمن نگاه کرده است، او همواره در سخنان خود از اعتقاد مذهبی سخن می گوید و از جایگاه یک رهبر مذهبی- سیاسی به دنبال رویایی، شکست دادن و به خاک نشاندن پشت دشمن است.
مبارزه مسلحانه و ایدئولوژیک با «بدهای عالم»
رهبر جمهوری اسلامی در بخش دیگری از سخنان خود با تاکید بر حضور ایران در سایر کشورهای منطقه گفت: «نگاه و نقش سپاه در جغرافیای مقاومت در منطقه معیار دیگری برای قضاوت درباره سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است. نقش سپاه پاسداران در این عرصه به قدری برجسته است که دشمنی آشکار مستکبران و جبهه بدهای عالم را علیه سپاه برانگیخته است که البته دشمنی این جبهه خبیث برای سپاه پاسداران افتخار بزرگی است. نباید قناعت کنیم به منطقه خودمان و با انتخاب یک چهاردیواری، کاری به تهدیدهای پشت مرزها نداشته باشیم. نگاه وسیع فرامرزی که مسئولیتش با سپاه است، عمق راهبردی کشور است و گاهی از واجب ترین واجبات هم لازم‌تر می‌شود اما برخی متوجه این مسئله نیستند.»
آیت‌الله خامنه‌ای این بار نه تنها سپاه را به ادامه فعالیت در منطقه تشویق می‌کند، بلکه از مرزهای منطقه نیز فراتر رفته و به فرماندهان سپاه می‌گوید به منطقه و یک چهار دیواری قناعت نکنید و با آمیختن مذهب این کار را واجب‌ترین واجبات می‌نامد.
او در حالی در گفتگو با نظامیان به عمق راهبردی ایران اشاره می کند که این عبارت مفهومی گسترده در روابط بین‌الملل دارد و پایه‌های آن بر اساس قدرت نرم و غیر نظامی است. این پایه‌های قدرت نرم برای رهبر جمهوری اسلامی به نظر می‌رسد همان شیعی‌گری و اتصال به همپیمانان هم‌کیش باشد که از یمن تا سوریه و عراق اگر پیروزی‌ای باشد به نام آنان تمام می‌شود.
او با اشاره به مسائل بین المللی گفت: «اگر به تحولات منطقه و جهان با دقت نگریسته شود، متوجه می‌شویم که دشمنان هرچه بیشتر هزینه می کنند، بیشتر ضرر می‌کنند. آنها با هزینه های گزافی داعش را به‌وجود آوردند و از آن حمایت های تسلیحاتی، مالی و تبلیغاتی کردند و حالا که با همت جوانان سوریه، عراق و ایران داعش از بین رفته است، به دروغ می گویند ما داعش را نابود کردیم! »
شکست فشار حداکثری با تورم
در حالی که مرکز آمار ایران در تازه‌ترین گزارشی که منتشر کرده نرخ تورم سالانه در شهریور ماه امسال برای خانوارها را ۴۲/۷ اعلام کرده است. رهبر جمهوری اسلامی سیاست فشار حداکثری امریکا را سیاستی شکست خورده و بی‌فرجام دانسته و گفت: «امریکایی ها خیال می‌کردند با تمرکز بر فشار حداکثری به‌ویژه در زمینه اقتصادی، می توانند ایران را به نرمش و زانو درآورند اما خودشان دچار زحمت و مشکل شده اند. آنها برای وادار کردن رئیس جمهور کشورمان به ملاقات، به التماس هم افتادند و رفقای اروپایی را هم به کمک خواستند، اما نتوانستند و تا این ساعت فشار حداکثری شکست خورده و بنده قاطعانه می گویم که تا آخر هم در این فشار حداکثری شکست خواهند خورد.»
ایران «عادی» نمی‌شود
همزمان با تلاش مقامات دولتی ایران و در راس آنها حسن روحانی و محمد جواد ظریف، برای «عادی‌سازی» یا لااقل عادی نشان دادن روابط ایران با دیگر کشورها، رهبر جمهوری اسلامی عادی شدن ایران را تقبیح می‌کند. او در سخنان اخیر خود گفت: «سلطه گران به گفته خودشان می خواهند ایران به کشوری عادی یعنی منطبق با سازوکار نظام سلطه تبدیل شود اما جمهوری اسلامی از آغاز شکل‌گیری خود با نظام سلطه مقابله کرده و از این پس نیز مطلقاً تسلیم زورگویان جهانی نمی‌شود و راه انقلابی گری و مقابله با سلطه گران را قطعاً ادامه خواهد داد.»
سخنان رهبر جمهوری اسلامی با فاصله اندکی پس از نخستین گفتگوی تلویزیونی قاسم سلیمانی فرمانده سپاه قدس منتشر شد مصاحبه‌ای که سلیمانی در آن از جنگ ۳۳ روزه لبنان سخن می‌گوید و در این گفتگو وجهه‌ای عرفانی به رهبر جمهوری اسلامی می‌دهد. سلیمانی می‌گوید که در اوج جنگ و در شرایطی بد به دیدار آیت‌الله خامنه ای می‌رود و او پیش‌بینی می‌کند که حزب‌الله لبنان پیروز می‌شود و توصیه‌هایی مذهبی برای پیروزی در جنگ به سلیمانی می کند.
طرح ریخته شده توسط رهبر جمهوری اسلامی و نماینده راستین دیپلماسی‌اش، قاسم سلیمانی با تصویری از آنان در کنار حسن نصرالله، رهبر حزب‌الله لبنان تکمیل شد. تصویری که واکنش نشریات اسرائیلی از جمله تایمز اسرائیل را هم در پی داشت.
سخنان اخیر رهبر جمهوری اسلامی خطاب به سپاهیان نیز آمیخته‌ای از توصیه‌های سیاسی با مذهب است. بعید است آیت‌الله خامنه‌ای نداند که نتیجه تنش‌های اخیر در منطقه چیست اما او برای خود جایگاهی مذهبی-سیاسی قائل است و از یک سو با منطق «دیپلماسی به مثابه جنگ» فضای سیاست خارجی را به سوی تندتر شدن هدایت می‌کند و از سوی دیگر با باور یا تظاهر مذهبی می‌خواهد به اطرافیانش بقبولاند که در جایگاه حق ایستاده و پیروز خواهد شد.
