بی بی سی - حسین باستانی
محمدرضا نقدی معاون هماهنگ کننده سپاه دیروز اعلام کرد: "به تازگی دوباره مجوز داده شد که سپاه، اطلاعات داشته باشد و در همین مدت کوتاه پیروزی های بزرگی داشتند." وی همزمان، در یک سخنرانی جداگانه گفت: "حدود سه سالی است که اطلاعات سپاه از حالت نظامی در آمده."
این مقام سپاه، با بیان این دو گزاره در سخنرانی‌هایی جداگانه در جمع بسیجیان اصفهان، در واقع اطلاعاتی جدید را اعلام می‌کرد که در سال‌های پیش رسانه‌ای نشده بود.
اهمیت این اطلاعات، در درجه اول از آن رو بود که فاش می کرد ارتقای معاونت اطلاعات سپاه پاسداران به "سازمان اطلاعات سپاه" در سال ۱۳۸۸، لزوما قرار نبوده که یک تصمیم همیشگی باشد و ادامه کار تشکیلات جدید، منوط به بازنگری مجدد فرماندهی کل قوا بوده است.
اگرچه آقای نقدی زمان تحول جدید را مشخص نمی کرد، ولی می توان حدس زد که او در واقع، از اتفاقی سخن می گفت که رسانه‌ای شدن آن در ۲۸ اردیبهشت گذشته، سردرگمی تحلیلگران را به دنبال داشت.
در آن روز، خبرگزاری های نزدیک به سپاه اعلام کردند حسین طائب به سمت "مسئول اطلاعات سپاه" منصوب شده است. با توجه به اینکه در زمان انتشار خبر، آقای طائب رئیس سازمان اطلاعات سپاه بود، اعلام خبر این پرسش را ایجاد کرد که انتصاب او به مسئولیت سازمانی که تا آن هنگام ریاست آن را بر عهده داشته به چه معناست؟ از اظهارات جدید محمدرضا نقدی برمی‌آید آنچه در اردیبهشت‌ماه اعلام شده، نتیجه تصمیم گیری رهبر برای ادامه فعالیت اطلاعات سپاه به صورت "سازمان"، و تحت مسئولیت حسین طائب بوده است.
گذشته از موضوعات مرتبط با شخص آقای طائب، سخنان دیروز محمدرضا نقدی مبنی بر اینکه "حدود سه سالی است که اطلاعات سپاه از حالت نظامی در آمده" نیز، دربرگیرنده اطلاعات جدیدی است.
سخنان آقای نقدی، ظاهرا حکایت از آن دارد که این سازمان وابسته به سپاه، تا سه سال پیش -حداقل به طور رسمی- قرار بوده عمدتا بر حیطه اطلاعات نظامی متمرکز باشد. به بیان ساده تر، گویی سازمان اطلاعات سپاه از ابتدا قرار نبوده به عنوان یک تشکیلات کاملا موازی با وزارت اطلاعات فعالیت کند، ولی از سال ۱۳۹۵، جایگاه موازی آن تثبیت شده است.
سال ۱۳۹۵، از قضا مقطعی آشنا بود که رویارویی اطلاعات سپاه با وزارت اطلاعات، به‌ناگهان ابعاد بی‌سابقه‌ای یافت.
این رویارویی، البته از ابتدای تاسیس سازمان اطلاعات سپاه جریان داشت و پس از دوران وزارت حیدر مصلحی شدت گرفته بود. با وجود این در نیمه دوم ۱۳۹۵، اطلاعات سپاه در مجموعه ای از اقدامات خبرساز، به طور مستقیم وزارت اطلاعات را هدف قرار داد. مثلا، بازداشت مدیر کانال تلگرامی محمود علوی وزیر وقت، یا دستگیری یک عضو تیم مذاکره کننده هسته ای (عبدالرسول دری اصفهانی) به اتهام جاسوسی، علی رغم اعلام رسمی وزارت اطلاعات که وی همکار معاونت ضدجاسوسی این وزارتخانه بوده است.
یک تحول مرتبط دیگر، که در دی ماه ۱۳۹۵ خبرساز شد، انتصاب حسین نجات رئیس وقت سپاه ولی امر -مسئول امنیت آیت الله خامنه ای- به سِمت جانشین رئیس سازمان اطلاعات سپاه بود. این سِمت البته از قبل وجود داشت، ولی خَلَفِ آقای نجات-مجید حسینی- از فرماندهان ناشناسی بود که بسیاری از ناظران، حتی نام او را نشنیده بودند. در نتیجه، جانشینی او با یکی از معروف‌ترین چهره های سیاسی سپاه، اقدامی در جهت سیاسی تر شدن اطلاعات سپاه تلقی شد.
در نهایت، از جمع‌بندی مجموعه اظهارات جدید معاون هماهنگ کننده سپاه چنین بر می آید که سازمان تحت مدیریت حسین طائب، ابتدا قرار بوده برای یک دهه و با تمرکز بیشتر بر حیطه اطلاعات نظامی فعال باشد، ولی مجموعه‌ای از ترجیحات آیت‌الله خامنه‌ای، فعالیت آن را نه تنها به سایر حیطه‌ها، که به بازه ای فراتر از ۱۰ سال گسترش داده است.
این تصمیمات رهبر جمهوری اسلامی، درواقع سنگ بنای تحولاتی هستند که در یک دهه گذشته، اطلاعات سپاه را به وضعیت امروز آن رسانده‌اند.
اما علی رغم نقش تعیین کننده چنین تصمیماتی در ساختار قدرت، در صورت اشاره نشدن به تحولات اطلاعات سپاه در "لابه لای" اظهارات اخیر محمدرضا نقدی، مشخص نبود که هیچ گاه امکان پی بردن به این تحولات وجود داشته باشد.
