همه الان داریم این فیلم را می بینیم.

مردم می گفتند «شیوع» به پیشگویی می‌ماند. ما فقط علمی به قضیه نگاه کردیم. کل جامعه اپیدمیولوژی ده-پانزده سال است که هشدار می دهند همه گیری بعدی در جهان قطعاً به وقوع می پیوندد و فقط بحث زمان مطرح است. ولی می دانید که قانع کردن مردم کار سختیست. دولت ترامپ، ادمیرال [تیموتی زیمر] را از شورای امنیت ملی آمریکا بیرون کرد، تنها کسی که مسئولیتش دفاع در برابر همه گیری جهانی بود. به همراه او، تیمی از کارکنان و ارتباطات بین المللی نیز از دست رفتند. ترامپ حتی بودجه [هشدار زودهنگام] کشورهای جهان را قطع کرد.

شنیدم که در مورد اهمیت «جدید» بودن ویروس صحبت می کنی.
منظورم این نیست که ویروس تخیلی یا ساختگی است.

چه بد.
منظورم این است که با ویروس جدیدی سر و کار داریم. بدن هیچ انسانی روی کره زمین نسبت به آن ایمن نیست. بنابراین می تواند نزدیک به ۸ میلیارد نفر را بیمار کند.

ویروس جدید است و هنوز در حال یادگیری هستیم. آیا فکر می کنی کسی که این ویروس را بگیرد و خوب شود، بدنش ایمن می شود؟
من قابلیت خاصی را در این ویروس نمی بینم، اگرچه کاملاً جدید است. مواردی گزارش شده که افراد پس از بهبودی، دوباره به آن مبتلا شده اند ولی احتمال می دهم این موارد به اشتباه تشخیص بر می گردد و ابتلای دوباره نیستند. بالاخره ده ها میلیون یا صدها میلیون نفر به آن مبتلا می شوند تا غائله ختم شود. تا آن زمان هر چیزی که به ذهنتان برسد، ممکن است اتفاق بیفتد. البته خیلی از این افکار شما از نظر سلامت عمومی و اپیدمیولوژی اهمیتی ندارند.

آیا این بدترین همه گیری جهانی است که تا به حال دیده‌ای؟
این خطرناک ترین همه گیری جهانی در دوران زندگی ماست.

این پیشنهاداتی که به ما می شود، کارهایی که در زندگی ما سابقه نداشته، مثل در خانه ماندن، فاصله گرفتن از افراد و شرکت نکردن در اجتماعات، آیا پیشنهادات درستی هستند؟
همین حالا که با من تماس گرفتی، وانمود می کنم که در حال مراقبه و تفکر هستم ولی در واقع در شرایط شبیه قرنطینه قرار گرفته ام. بله، پیشنهاداتی که گفتی بسیار خوب هستند، ولی آیا رئیس جمهور ایالات متحده هم طی سه ماه گذشته پیشنهادات خوبی داد؟ خیر. فقط دروغ شنیدیم. به ما گفت که [ویروس] ساختگیست، بلوای دموکرات هاست. مردم هم این حرف ها را باور کردند و زیان دیدند. به عنوان یک متخصص بهداشت عمومی، این کار [ترامپ] غیر مسئولانه ترین اقدامی بود که در زندگی ام از مقام اول کشور دیدم. ولی آنچه که اکنون می شنوید، درست است. آیا این اقدامات به طور کامل از ما محافظت می کنند؟ آیا جهان برای همیشه ایمن خواهد شد؟ نه. تمام این کارها برای این است که می خواهیم بیماری به تدریج پخش شود.

مسطح کردن منحنی.
با کاهش شیوع یا مسطح کردن منحنی، تعداد کل بیماران کاهش نمی‌یابد. ما فقط بیمار شدن خیلی ها را عقب می‌اندازیم تا واکسن تولید کنیم، و حتما به واکسن می رسیم. هیچ ابهامی در حوزه ویروس‌شناسی وجود ندارد که بخواهم بگویم طی ۱۲ تا ۱۸ ماه آینده واکسن تولید نخواهد شد. نهایتا به حلقه طلایی اپیدمیولوژی می‌رسیم.

حلقه طلایی چیست؟
حلقه طلایی دو بخش دارد. اول، بخش زیادی از ما بیماری را گرفته و ایمن شده ایم، و دوم، واکسنی برای بیماری داریم. ترکیب الف و ب برای ایجاد ایمنی جمعی (herd immunity) کافیست که حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد از جمعیت را شامل می شود.

من امیدوارم به داروی ضد ویروسی برای کووید-۱۹ برسیم که علاوه بر درمان، در پیشگیری هم به ما کمک کند. البته این موضوع هنوز ثابت نشده و جای بحث دارد، و قطعاخیلی افراد با من موافق نیستند. ولی من دو مقاله در سال ۲۰۰۵ در نشریات Nature و Science منتشر کردم. در هر دو مقاله، مدل سازی ریاضی برای انفلوانزا انجام شد تا ببینیم آیا داروی تامی فلو می‌تواند از شیوع آنفلوانزا جلوگیری کند یا خیر. در هر دو مورد، نتیجه مثبت بود. همچنین زمانی فکر می‌کردیم بیماری ایدز غیر قابل درمان است و تمام بیماران می‌میرند. حالا دانشمندان داروهای ضد ویروسی کشف کرده‌اند که بعضی از آنها را می‌توان برای جلوگیری از ابتلا به ایدز استفاده کرد. با تخصیص بودجه و منابع به تحقیقات علمی، به دارویی می‌رسیم که نقش پیشگیرانه را برای کووید-۱۹ داشته باشد تا از آن در کنار واکسن استفاده کنیم.

چه زمانی می توانیم خانه را ترک کرده و به سر کار برگردیم؟
فعلاً باید به آینده نگاه کنیم، چون برتری با ویروس است. کره جنوبی خبرهای خوبی برایمان داشت. آنها امروز کمتر از ۱۰۰ مورد بیمار را گزارش کردند. مبتلایان در چین هم بیشتر وارداتی هستند تا داخلی. اجرای مدل چین برای ما سخت است، یعنی نمی توانیم مردم را در خانه هایشان حبس کنیم. مدل کره جنوبی برایمان بهتر است ولی متأسفانه به اجرای تست های فوق العاده زیادی نیاز دارد. آنها حدود ۲۵۰ هزار تست انجام دادند و در آن زمان، تعداد تست های ما [در آمریکا] به ۱۰۰۰ نمی رسید.

حالا که فرصت تست اولیه را از دست داده ایم، آیا برای تست همگانی دیر نشده است؟
قطعاً نه. تست ها تفاوت محسوسی ایجاد می کنند. باید نمونه گیری تصادفی را در سرتاسر کشور انجام دهیم تا ببینیم این ویروس لعنتی کجاست، چون واقعاً نمی دانیم. بعضی ایالت ها هیچ موردی را گزارش نکرده اند، شاید چون به دنبالش نمی گردند. از کجا بدانند؟ زیمبابوه هم هیچ بیماری را گزارش نکرده، چون ابزار تست در اختیار ندارد. باید چیزی شبیه تست بارداری بسازیم و پخش کنیم که همه در خانه بتوانند آن را انجام دهند.

می‌ترسی؟
من در گروه سنی قرار دارم که نرخ مرگ و میرش یک به هفت است. تو اگر نمی ترسی، احتمالاً به اندازه کافی به اوضاع توجه نمی کنی. البته من نمی ترسم. عمیقاً باور دارم که گام های کنونی می تواند فرصت ما برای مقابله با ویروس را افزایش دهد. بنابراین احتمال دستیابی به واکسن یا داروی ضد ویروس برای پیشگیری از کووید-۱۹ بالاتر می رود تا نهایتاً بتوانیم شیوع بیماری را کاهش دهیم یا به طور کامل قطعش کنیم. توجه کنید: رستاخیز زامبی ها یا انقراض همگانی که نیست.

از ماسک استفاده کنیم یا نه؟
ماسک N۹۵ فوق العاده است. البته منافذ این ماسک ۳ میکرون قطر دارند و اندازه ویروس فقط ۱ میکرون است. شاید فکر کنید ویروس به راحتی از این ماسک عبور می کند ولی تصور کنید سه فوتبالیست تنومند بخواهند همزمان از یک در عبور کنند؛ قطعاً نمی توانند. آخرین اطلاعات نشان می دهد که ماسک N۹۵ تا ۵ برابر از شما در برابر کووید-۱۹ محافظت می کند. مسئله اینجاست که باید بیمارستان ها و کارکنانش را سرپا نگه داریم تا در ایمنی کامل کار کنند. بنابراین آنها برای استفاده از ماسک در اولویت هستند.

چه زمانی متوجه می‌شویم که از بحران عبور کرده‌ایم؟
تا سه موضوع اتفاق نیفتد، دنیا به حالت عادی بر نمی‌گردد. اول، باید ببینیم توزیع بیماری به شکل کوه یخ است یا هرم، یعنی آیا بخش اعظم آن هنوز زیر آب قرار گرفته و پنهان است، یا تمام زوایای آن را می بینیم. هنوز این یکی را نمی دانیم چون به اندازه کافی از مردم تست نگرفته ایم. اگر با مدل اول یعنی کوه یخ مواجه باشیم، اوضاع سخت می شود. دوم، باید واکسن یا داروی ضد ویروس تولید کنیم. سومین و مهم ترین مورد این است که تعداد زیادی از مردم، به خصوص پرستاران، کارکنان مراکز بهداشتی، پزشکان، نیروی پلیس، آتش نشان ها و معلم ها در برابر کووید-۱۹ ایمن شوند. یعنی باید آنها را تست کنیم و مطمئن شویم که ناقل بیماری نیستند. این افراد باید شناسایی و مشخص شوند، مثلاً با مچ بند مخصوص یا کارت سلامت غیر قابل جعل. بدین ترتیب می توانیم کودکان را به مدرسه بفرستیم.

در چنین شرایطی، کارکنان مراکز پرستاری می توانند به مراقبت از سالمندان ادامه دهند و دندانپزشکان می توانند بدون اینکه شما را بیمار کنند، به ترمیم دندان‌هایتان مشغول شوند. اگر این سه شرط برقرار شود، اوضاع عادی خواهد شد.

آیا می ‌وان وجه مثبتی هم برای اوضاع در نظر گرفت؟
من یک دانشمند هستم، اما ایمان هم دارم. همیشه وقتی به مسئله‌ای نگاه می کنم، نیروی برتری را هم می‌بینم که به ما کمک می‌کند انسان بهتری باشیم. انتظار داشتم خیابان‌ها کاملاًخالی شوند ولی سطح مراودات شهروندی همچنان زیاد است. با این حال می‌بینم که جوانان داوطلب می‌شوند تا ملزومات دیگران را به دستشان برسانند. پرستاران، این پرستاران قهرمان، شیفت‌های متوالی کار می‌کنند. پزشکان بدون ترس به بیمارستان ها و مراکز درمانی می روند. این سطح از داوطلبی و از خود گذشتگی را تا به حال ندیده بودم.

البته منظورم این نیست که بیمار شدن این همه آدم برای رسیدن به این سطح از ایثار، ارزشش را دارد. واقعا در شرایط سخت و بی‌سابقه‌ای هستیم و همه با آزمون سختی مواجهیم. وقتی از بحران عبور کنیم، شاید مثل جنگ جهانی دوم، باید ببینیم چرا این دودستگی‌ها و اختلافات در کشور به وجود آمده. ویروس جدید، این فرصت را برای ما مهیا می‌کند تا بهتر شویم.