حفظ کارآیی خط‌ مقدم دفاع

آدریان گومبرت که به طور مشخص در مورد ویتامین دی تحقیق می‌کند، می‌گوید: «چند سال پیش گروه تحقیقاتی ما متوجه شد که ویتامین دی، ژنی را فعال می‌کند كه مسئول رمزگذاری یك پپتید ضد میکروبی است. چنین پپتیدهایی نقش مهمی در مکانیسم دفاعی بدن ما دارند و هنوز به طور کامل شناخته شده نیستند. ویتامین دی در تنظیم فعالیت سایر ژن‌های مرتبط با ایمنی بدن هم نقش مهمی برعهده دارد.»

کمبود ویتامین دی می‌تواند شکافی در خط مقدم دفاع از بدن ما ایجاد کند و راه را برای ورود باکتری‌ها و ویروس‌ها هموار کند. در حالی که اگر این خط دفاعی درست عمل کند، بدن انسان توانایی بسیار زیادی برای دفاع از خود دارد.

به عنوان مثال ویروس و باکتری‌ها ابتدا باید از پوست و غشاهای مخاطی عبور کنند تا وارد بدن شوند. آنها اگر موفق شوند با فاگوسیت‌ها مواجه می‌شوند که پروتئین‌های ضدمیکروب هستند و با التهاب، به حضور مهاجمین واکنش نشان می‌دهند. تا اینجا مکانیسم‌ دفاعی غیر اختصاصی بدن فعال شده است که اگر پاسخ ندهد مرحله بعد، یعنی دفاع تخصصی شروع می‌شود.

این دفاع تخصصی در مورد ویروس کرونا اینگونه است: لنفوسیت‌ها ویروس را تشخیص می‌دهند و شروع به تولید پادتن می‌کنند. این پادتن مانند تک‌تیرانداز حرفه‌ای به نبرد مهاجم می‌رود.

فعال شدن این فرایند تنها در صورتی ممکن است که سیستم ایمنی بدن درست عمل کند. در این فرایند ویتامین C هم اهمیت شایانی دارد. به عنوان مثال این ویتامین در واکنشی که به آن "رادیکال‌های اکسیژن" گفته می‌شود، مورد نیاز است. این رادیکال‌ها توسط سیستم ایمنی تولید می‌شوند و سلاح دیگری برای مبارزه با ویروس‌ها و باکتری‌ها هستند.

ویتامین C در تولید آنتی‌بادی‌ها هم مشارکت دارد. بدون آنتی‌بادی بدن نمی‌تواند از پس ویروس کرونا برآید.

ایزابل شیفر، متخصص ژنتیک به دویچه‌وله می‌گوید: «برای همین است که بیماران مبتلا به ویروس کرونا که تحت مراقبت‌های ویژه قرار می‌گیرند با دوز بالای ویتامین C تحت درمان قرار می‌گیرند.»

شیفر سخنگوی علمی بنیاد "برای همیشه سالم" است که یکی از زمینه‌های تخصصی فعالیت آن، تحقیق در مورد زندگی سالم تا دوران سالمندی است. پژوهشگران این بنیاد رویکرد جامعی به تمام شاخه‌های علمی از جمله "طبیعی ‌درمانی" دارند.

"طبیعی ‌درمانی" (Naturopathy) به قدرت شفابخشی درونی بخصوص توانایی ذاتی بدن برای مبارزه با بیماری‌ها و شفای خود استوار است و بسیاری به آن ایمان دارند.

شیفر می‌گوید او و همکارانش در مورد گیاهان دارویی مورد استفاده در "طبیعی درمانی" که اثربخشی آن در مطالعات بالینی تأیید شده، تحقیق می‌کنند؛ گیاهانی که می‌توانند به کاهش علائم بیماری یا کاهش عفونت در بدن کمک کنند.

شیفر البته همزمان تأکید می‌کند که "طبیعی درمانی" نمی‌تواند جایگزینی برای دانش پزشکی مدرن باشد، اما می‌تواند مکمل آن باشد.

از جمله گیاهانی که شیفر و همکاران او فکر می‌کنند می‌توانند در مقابله با ویروس کرونا مؤثر باشد گیاه آقطی سیاه (انگور کولی) Elderberry است. مطالعات بالینی نشان داده که عصاره این گیاه، احتمال سرماخوردگی را کاهش می‌دهد و مدت زمان درگیری فرد با مشکلات تنفسی مرتبط با آنفولانزا را هم کمتر می‌کند.

اثر مثبت این گیاه هیچ ارتباطی با خرافات ندارد و تحقیقات بیوشیمی نشان می‌دهد که عصاره آن حاوی ویتامین‌های بسیار و عناصر کمیاب است. ایزابل شیفر و آدریان گومبرت هردو بر این عقیده هستند که بهتر است با مصرف مکمل‌های غذایی، دوز مصرفی ویتامین و سایر ریز مغذی‌ها را در برنامه غذایی خود افزایش دهید. البته اغلب این مکمل‌ها حاوی ویتامین D نیستند.

موسسه فدرال ارزیابی ریسک (BfR) در آلمان البته همچنان تأکید دارد که "اساساً ، یک رژیم متعادل و متنوع تمام مواد لازم برای سلامت بدن را تأمین می‌کند." البته این مؤسسه هم اذعان می‌کند که گاه استثناء‌هایی وجود دارد.

مثلأ در دوران بارداری و شیردهی نیاز بدن مادر به مواد مغذی افزایش پیدا می‌کند. افراد مسن هم گاه نمی‌توانند رژیم غذایی سالم را رعایت کنند و در شرایط فعلی، نخستین گروه در خطر هستند.

پژوهشگران در نهایت می‌گویند توجه به عملکرد سالم سیستم ایمنی بدن باید مورد توجه بیشتری قرار گیرد چون در شرایطی مانند شرایط کنونی که جهان درگیر یک پاندمی است، نقش مهمی در جلوگیری از ابتلا به بیماری بازی می‌کند و اهمیت آن کمتر از تأکید بر شستن کامل دست‌ها نیست.