یکی از نمونه‌های روشن قرار گرفتن یهودیان در میانه دعوای مقام‌های حکومت اسلامی با آمریکا و اسرائیل به زمستان ۱۳۷۷ بازمی‌گردد.

وزارت اطلاعات ایران در آن زمان ۱۳ شهروند ایرانی یهودی را در شیراز دستگیر و اعلام کرد که شبکه جاسوسی برای اسرائیل را منهدم کرده است. در میان این ۱۳ فرد دستگیر‌شده یک نوجوان ۱۶ ساله هم حضور داشت.

این دستگیری در زمانی صورت گرفت که زمزمه‌هایی مبنی بر گفتگوی مستقیم میان دولت اصلاح‌طلب محمد خاتمی با گروه سیاست خارجی بیل کلینتون در تهران به گوش می‌رسید و اصلاح‌طلبان تلاش می‌کردند جناح مقابل را متقاعد کنند که زمان برای پایان دشمنی با آمریکا فرارسیده است.

این دستگیری و اظهارنظر صریح محمد یزدی، رئیس وقت قوه قضائیه درباره احتمال صدور حکم اعدام برای این ۱۳ یهودی ایرانی، مسیر گفتگوها را تا حدود زیادی مسدود کرد و کانال ارتباطی ایران و آمریکا تنها برای چانه‌زنی بر سر رفع اتهام جاسوسی و صادر نشدن حکم اعدام فعال ماند.

«حسینعلی امیری»، رئیس وقت دادگستری استان فارس که صحنه‌گردان نمایش دستگیری شهروندان یهودی در شیراز بود، پس از اتمام این پرونده به‌سرعت پله‌های ترقی را پیمود و به معاونت قوه قضائیه و قائم‌مقامی وزارت کشور رسید. او هم‌اکنون معاون امور مجلس حسن روحانی است.

رهبری که هولوکاست را مظلوم‌نمایی می‌داند!

یک ماه پیش از آنکه انتخابات ریاست‌جمهوری در سال ۱۳۸۴ برگزار شود و محمود احمدی‌نژاد به ریاست‌جمهوری برسد، این علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی بود که در ذکر مناقب تمدن غرب و ظهور فاشیسم در اروپا، جمله‌ای جنجالی را به زبان آورد: «ممکن است کوره‌های آدم‌سوزی‌ای که یهودی‌ها ادعا می‌کنند، دروغ باشد.»

سخنان خامنه‌ای درباره هولوکاست البته تنها به این جمله محدود نبود و او تقریباً از نخستین سال قرار گرفتنش در جایگاه رهبری و به مناسبت‌های مختلف اعلام می‌کرد که تعداد قربانیان یهودی در جنگ جهانی دوم و اردوگاه‌های آلمان نازی بسیار کمتر از رقم اعلام‌شده کنونی است.

حتی سخن سعید امامی، معاون وقت وزارت اطلاعات و متهم بعدی قتل‌های زنجیره‌ای در سال ۱۳۷۵ که مدعی بود به اسناد جدیدی دست یافته که تعداد یهودیان کشته‌شده در جنگ جهانی را نه شش میلیون نفر که ۲۵۰ هزار نفر نشان می‌دهد بعدتر مجدداً از سوی علی خامنه‌ای نیز مطرح شد.

تردید درباره وجود کوره‌های آدم‌سوزی نیز از سال ۱۳۸۰ و دیدار با رسانه‌های جهان اسلام به سخنان رهبر جمهوری اسلامی راه یافت. او در این دیدار گفت که «داستان کوره آدم‌سوزی» برنامه‌ای پیچیده و چندلایه از سوی یهودیان جهان برای «مظلوم‌نمایی» و توجیه تشکیل کشور اسرائیل بوده است: « همه سیاستمداران، خبرنگاران، روشنفكران، كارگزاران و نخبگان غرب باید در مقابل بنای یادبود كوره آدم‌سوزی سر تعظیم فرود بیاورند؛ یعنی همه، داستانی را كه اصل صحت آن معلوم نیست، مورد تأكید قرار دهند و خود را بدهكار آن داستان قلمداد كنند. این‌ها روش‌هایی است كه در تبلیغ دارند و همه معطوف به «مظلوم‌نمایی» است»

گرچه انکار هولوکاست بعدتر به نام «محمود احمدی‌نژاد» گره زده شد و حتی رسانه‌های حکومتی در ایران تاریخچه آن را با اظهارات او گره زدند ولی به‌صورت روشن این علی خامنه‌ای بود که در دوره رهبری‌اش بارها از «برنامه پیچیده یهودیان» سخن می‌گفت و یهودی‌ستیزی را توطئه‌ای تبلیغاتی می‌دانست.

خامنه‌ای حتی در دیداری که با گروهی از نوجوانان در زمستان سال ۱۳۷۶ داشت، سابقه خودش «روشنگری در مورد توطئه یهودیان» را به سال‌های قبل از انقلاب گره زد و گفت که تفسیر آیات قرآن درباره قوم بنی‌اسرائیل و یهودیان منجر به احضار و بازداشت او شده است: « من در دوره مبارزات، برای جوانان و دانشجویان در مشهد، مدّت‌ها درس تفسیر می‌گفتم... یک مقدار راجع به بنی‌اسرائیل و یهود صحبت کردم؛ بعد از مدّت کمی مرا بازداشت کردند! ...جزو بازجویی‌هایی که از من می‌کردند، این بود که شما علیه اسرائیل و علیه یهود حرف زده‌اید! توجّه می‌کنید؟ یعنی اگر کسی آیه قرآنی را که راجع به بنی‌اسرائیل حرف زده بود، تفسیر می‌کرد و درباره آن حرف می‌زد، بعد باید جواب می‌داد که چرا این آیه قرآن را مطرح کرده است! چرا این حرف‌ها را زده و چرا راجع به بنی‌اسرائیل، بدگویی کرده است! یعنی وضع سیاسی، این‌گونه وضع سخت و دشواری بود و سیاست‌ها این‌قدر ضد مردمی و وابسته به خواست ارباب‌ها بود!»

یهودیان ایران سال‌ها است که در خوف و رجا زندگی می‌کنند. از یک سو مدام می‌کوشند تا هویت ایرانی خود را به رهبران مذهبی حاکم اثبات کنند و از دیگر سو در مظان ارتباط با دولت اسرائیل هستند.

گرچه شاید یهودیان ایران در تغییر رویه و رفتار حکومت اسلامی با خودشان ناموفق بوده‌اند ولی دست‌کم فشار جمهوری اسلامی بر آن‌ها سبب شده تا بخش زیادی از هم‌وطنان مسلمانشان آن‌ها را بیش از همیشه، بخشی مهم از هویت رنگارنگ ایرانی بدانند.