رضا رسالت، کارشناس روابط بین الملل

دیپلماسی ایرانی - آمریکا برای فشار بیشتر بر تهران و کاراکاس و به منظور جلوگیری از فروش نفت ایران به ونزوئلا ناو جنگی به دریای کارائیب فرستاده است. خبرها حاکی از ان است که چهار ناو جنگی نیروی دریایی آمریکا به همراه هواپیمای «پی ۸ پوسایدون» از اسکادران VP-26 به منطقه کارائیب اعزام شده‌اند. دونالد ترامپ اینگونه وانمود می‌کند که مترصد انجام یک قمار خطرناک و پر ریسک دیگر است و این بار با اعزام ناوهای جنگی به دریای کارائیپ ظاهراً تلاش دارد مانع از رسیدن نفتکش‌های ایرانی حامل بنزین به ونزوئلا شود. اتفاقی که اگر رخ دهد بی شک به یک رویارویی همه جانبه نظامی میان ایران و آمریکا منجر خواهد شد. هر چند که اولین نفتکش ایرانی ساعاتی پیش به ونزوئلا رسید.

اما هنوز معلوم نیست که آمریکایی ها چه اقدامی در برابر دیگر نفتکش ها خواهند کرد و شاید تنها بدنبال این هستند که نفت‌کش های باقی مانده تغییر مسیر داده و بازگردند. در هر صورت مواجهه ناوهای آمریکایی با کشتی‌ ایران باعث بروز یک تنش جدی خواهد شد و هرگونه برخورد خصمانه چه بسا موجب یک برخورد نظامی میان ایران و آمریکا گردد. حال سوال اصلی اینست که ترامپ در آستانه انتخابات آمریکا به دنبال یک درگیری نظامی و جنگ ولو محدود با نیروهای ایران است و برای جلوگیری از رسیدن محموله‌های سوخت حیاتی برای ونزوئلا حاضر است با نقض قوانین بین‌المللی و به خطر انداختن نیروهای خود در منطقه غرب آسیا تن به چنین هزینه سنگینی بدهد؟

ایران و ونزوئلا هر دو تحت تحریم‌های گسترده آمریکا هستند و دولت های حاکم بر دو کشور نیز در صف اول جبهه دشمنی با ایالات متحده قرار دارند. دو کشور تلاش می‌کنند با گسترش مناسبات تجاری و اقتصادی با یکدیگر خود را از تنگنای تحریم‌های آمریکا تا حدودی نجات دهند. ایران به ونزوئلا سوخت صادر می‌کند و برای تاسیسات پالایشگاه‌های این کشور تجهیزات لازم را می‌فرستد، در مقابل ونزوئلا به ایران طلا می‌دهد؛ بده‌ و بستانی که خوشایند ایالات متحده آمریکا نیست.

یکی از مهم‌ترین معضلات در برابر ایران و ونزئلا، مسدود بودن دسترسی آنها به چرخه دلار و ناممکن بودن روابط بانکی بین‌المللی است. استفاده از طلا برای تسویه معاملات اقتصادی اقدام رایجی است که میتواند این خلاء را تا حد زیادی پوشش دهد.