العربیه - داده‌های میدانی گواه این حقیقت است که سه ماه پیش، قیمت دلار در بازار آزاد کمتر از 15 هزار تومان بود اما اول تیر، ارزش هر دلار آمریکا در بازار آزاد به حدود 20 هزار تومان رسید. 33 درصد افزایش قیمت دلار در عرض سه ماه به مترادف با کاهش یک سوم ارزش پول ملی در 90 روز است.
به گفته کارشناسان اقتصاد ایران، تجربه نشان داده که اولین نشانه بحران‌های بزرگ اقتصادی در بازار آزاد ارز اتفاق می‌افتد؛ مانند آنچه در سال‌های 1389 و 1390 رخ داد یا تجربه بحران اقتصادی اخیر که اولین نشانه آن در زمستان 1396 در «میدان فردوسی» تهران پدیدار شد و تا بهار 1397 تمام ارکان اقتصاد و جامعه ایران را فراگرفت.
متخصصان اقتصاد ایران تأکید دارند که بر اساس آخرین داده‌ها، متوسط قدرت اقتصادی هر ایرانی (سرانه) به نسبت 10 سال پیش، حدود 15٪ کم شده‌است. در حالی که متوسط قدرت اقتصادی در برخی کشورهای همسایه ایران در این مدت تا 20٪ افزایش پیدا کرده است.
بی‌شک بازار ارز یکی از مظاهر و نمادهای عینی ناپایداری شدید سیاسی و اقتصادی در ایران است؛ جایی که می‌توان سقوط اقتصادی ایران را در مقایسه با دیگر کشورها به روشنی دید. طبقه متوسط ایرانی جایگاه خود را در مقایسه با مردم کشورهای دیگر و هم‌وطنان مهاجرت‌کرده خود ارزیابی می‌کند.
کارشناسان اقتصادی تأکید دارند که در یک دهه گذشته، افزایش و نوسان قیمت دلار روی کاهش قدرت خرید داخلی نیز تأثیر زیادی داشته است. افزایش قیمت دلار یا به تعبیری، کاهش ارزش پول ملی روی شاخص‌های کلان اقتصاد ایران تأثیر دارد. تورم ملموس‌ترین شاخصی است که جامعه را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
البته دولت به گمان خود سعی کرده است با تأمین ارز ارزان دولتی، نیازها و کالاهای اساسی را از تورم دلار مصون نگه دارد. داده‌های بانک مرکزی ایران، فقط در فاصله 20 فروردین 1397 تا 13 خرداد 1399 نشان می‌دهند، طی دو سال بیش از 40 میلیارد دلار چهار هزار و 200 تومانی برای واردات غذا، دارو و کالاهای اساسی اختصاص پیدا کرده‌است. با این همه، داده‌های آماری نشان می‌دهند که میزان تورم مواد غذایی در این مدت بیش از سایر کالا و خدمات بوده‌است.
به گفته این کارشناسان، آرشیو قیمت ارز نشان می‌دهد هر دلار آمریکا در روز 29 آبان 1390 در بازار تهران هزار و 357 تومان قیمت داشت. روز چهارم تیر امسال، هر یک دلار، 18هزار و 840 تومان قیمت داشته‌است. در این هشت سال و هفت ماه و پنج روز، قیمت دلار حدود 14 برابر بیشتر شده‌است در حالی که ارزش تورمی هزار و 357 تومان در آبان 1390 الان نباید بیش از 7 هزار تومان باشد. این نشان می‌دهد که تورم دلار در10 سال گذشته تقریباً دو برابر تورم کلی بوده‌است.
