ایران وایر - بابک تقوایی
ساعت ۱۸ و۱۳ دقیقه به وقت دمشق، یک فروند هواپیمای «ایرباس» مدل «آ۳۱۰-۳۰۴» (Airbus A310-304) «شرکت هواپیمایی ماهان» در حالی که در ارتفاع ۳۴ هزار پایی از فراز یک پایگاه نیروهای ویژه ارتش ایالات متحده امریکا در منطقه «التنف» سوریه در حال عبور بود، مورد رهگیری دو فروند جنگنده رهگیر «اف-۱۵سی» نیروی هوایی ایالات متحده که در حال گشتزنی برفراز این منطقه بودند، واقع شد.
بر اساس ادعای خلبان هواپیمای ماهان، نزدیکی بیش از حد یکی از جنگندهها، او را مجبور به انجام مانورهای شدیدی کرد تا از برخورد هواپیمایش با آن جلوگیری کند. در این حین، شماری از مسافران به علت آن که کمربندهایشان را نبسته بودند، به سقف کابین برخورد کرده و دچار جراحاتی چون شکستگی دست شدند.
ساعاتی پس از این واقعه، سخنگوی «سنتکام»، «سروان بیل اوربان» (Bill Urban) در بیانیهای اعلام کرد که جنگندههای امریکایی در فاصلهای مناسب و برخلاف آنچه خلبان ماهان مدعی شده است، اقدام به رصد هواپیمای ماهان کرده بودند. بنابراین، دقیقا مشخص نیست که به چه دلیلی خلبان هواپیمای ماهان اقدام به شیرجه شدید کرده است.
👈مطالب بیشتر در سایت ایران وایر
در این گزارش، «ایرانوایر» به بررسی اهمیت پایگاه التنف برای ایالات متحده، جزییات این رهگیری و دلایل ترس خلبانان هواپیمای ماهان پس از رویارویی با رهگیرهای امریکایی پرداخته است.
محافظت از پایگاه التنف، ماموریت روزانه نیروی هوایی امریکا
بیش از چهار سال است که نیروهای ویژه ارتش امریکا به همراه نیروهای شبه نظامی تحت حمایت خود در پایگاهی در نزدیکی گذرگاه راهبردی التنف، واقع در جنوب شرق سوریه مستقر هستند تا در کنار مبارزه با «داعش» در جریان عملیات «عزم راسخ» (Inherent Resolve)، از نفوذ نیروی «قدس» سپاه پاسداران و نیروهای نیابتی آن در منطقه جلوگیری کنند و مانع احداث گذرگاه ارتباطی ایران و سوریه در این منطقه شوند. این پایگاه نظامی در تاریخ سوم مارچ ۲۰۱۶ (۱۳ اسفند ۱۳۹۴) در این منطقه احداث شد و از آن زمان تا به امروز، جنگندههای نیروی هوایی و نیروی دریایی ایالات متحده امریکا وظیفه تامین حفاظت نیروهای مستقر در آن را برعهده داشته و در این راستا نیز در چند مورد با نیروهای نیابتی ایران مقابله کردهاند؛ به عنوان مثال، در روزهای ۱۹و ۲۹ خرداد ۱۳۹۶، بمب افکنهای ضربتی «اف-۱۵» نیروی هوایی ایالات متحده اقدام به ساقط کردن دو فروند پهپاد رزمی «شاهد ۱۲۹» نیروی هوافضای سپاه پاسداران که در نزدیکی این منطقه در حال پرواز بودند، کرد.
از اوایل اردیبهشت ماه سال جاری، نیروی هوایی ایالات متحده اقدام به اعزام ۱۲ فروند جنگنده رهگیر «اف-۱۵سی ایگل» (F-15C Eagle) جمعی از اسکادران ۴۴ شکاری از «پایگاه هوایی کادِنا»، واقع در ژاپن به «پایگاه هوایی شاهزاده سلطان» واقع در عربستان سعودی کرد تا با استفاده از آنها، علاوه بر افزایش توان دفاع هوایی عربستان سعودی در برابر خطر پهپادهای انتحاری و موشکهای «کروز» سپاه پاسداران، اقدام به انجام ماموریتهای مرتبط با عملیات عزم راسخ کند.
در جریان عملیات عزم راسخ، جنگندههای اف-۱۵سی اقدام به انجام ماموریت گشت رزمی هوایی برفراز مناطق عملیاتی نیروهای ویژه ارتش امریکا در شرق و جنوب شرق سوریه، از جمله منطقه التنف کردند تا در صورت حمله هواپیماها و یا پهپادهای متخاصم به این نیروها، به درگیری هوایی و شلیک موشکهای هوا به هوای خود به سمت آنها اقدام کنند.
کاهش ارتفاع ناگهانی هواپیمای ماهان
بر اساس اطلاعات پروازی ثبت شده از «پرواز۱۱۵۲» ماهان توسط وبسایت «فلایت رادار ۲۴»، ایرباس آ۳۱۰-۳۰۴ این شرکت با شماره ثبت کشوری «EP-MNF» در حال پرواز در ارتفاع ۳۴هزار پایی و با سرعت ۴۵۰ نات بر روی خلبان خودکار بود. ناگهان پس از رویارویی این هواپیما با دو فروند جنگنده اف-۱۵سی نیروی هوایی ایالات متحده، خلبان به طور ناگهانی اقدام به شیرجه به ارتفاع ۳۳هزار و ۸۷۵ پایی کرد. پس از ۱۲۵پا کاهش ارتفاع ناگهانی، ارتفاع خود را تا ۳۴هزار و ۳۵۰ پا در ۱۵ثانیه افزایش داد. به دلیل این کاهش و سپس افزایش سریع ارتفاع، شماری از مسافران که کمربندهای ایمنی خود را نبسته بودند، به سقف هواپیما برخورد کردند و دچار جراحاتی چون شکستگی سر و دست شدند.
خلبان هواپیما پس از فرود در «فرودگاه بینالمللی رفیق حریری»، مدعی شد که این اقدام وی در راستای جلوگیری از برخورد هواپیمایش با جنگندههای اف-۱۵سی نیروی هوایی ایالات متحده بوده است که در نزدیکی وی پرواز میکردند.
اما فیلمهای تهیه شده از جنگنده رهگیر مورد نظر توسط سرنشینان هواپیما حاکی از فاصله بسیار زیاد آنها با این هواپیمای ماهان دارند.
همچنین بر اساس اعتراف خلبان ماهان، خلبانان امریکایی اقدام به معرفی خود و نوع ماموریتشان کرده بودند تا از بروز سوء تفاهم جلوگیری کنند.
بر اساس یک بیانیه ستاد فرماندهی مرکزی ایالات متحده که ساعاتی پس از این واقعه در اختیار نگارنده این مطلب قرار گرفت، برخلاف آنچه خلبان این پرواز شرکت هواپیمایی ماهان و همچنین رسانههای حکومتی ایران در رابطه با این واقعه اعلام کردهاند، خلبانان اف-۱۵ نیروی هوایی امریکا در فاصله هزار متری (سه هزار و۲۸۰ پایی) از هواپیمای ماهان اقدام به بررسی و شناسایی این هواپیما و پس از تشخیص ماهیت مسافربری آن، منطقه را ترک کرده بودند.
بر اساس این بیانیه، این ماموریت کاملا استاندارد و معمول بوده و در این راستا قوانین بینالمللی دقیقا توسط خلبانان جنگندههای اف-۱۵ رعایت شدهاند.
چه چیزی باعث وحشت خلبان یا خلبانان پرواز ۱۱۵۲ ماهان شده است؟
لازم به ذکر است تمامی جنگنده رهگیرهای اف-۱۵سی اسکادران ۴۴ اعزامی که در ماموریتهای گشت رزمی هوایی بر فراز این منطقه پرواز میکنند، مجهز به غلاف (Pod) هدفگیری «اسنایپر» (Sniper) هستند که قابلیت رصد و شناسایی اهداف پروازی را از فاصله ایمن برای خلبانان فراهم میآورد. زیرا دوربینهای آن قابلیت بزرگنمایی چند برابری تصاویر را به خلبانان میدهند و متعاقب آن، دیگر دلیلی برای پرواز نزدیک این جنگندهها جهت شناسایی بصری هدف پرنده باقی نمیگذارند. بنابراین، آن چیزی که سبب ترس و وحشت در خلبان هواپیمای ماهان شده، احتمالا نگرانی او مبنی بر هدایت اجباری هواپیمایش به سمت کشوری ثالث جهت بازرسی آن بوده است.
به طور معمول، پروازهای شرکت هواپیمایی ماهان به مقصد دمشق و بیروت حاوی دهها مسافر نظامی وابسته به سپاه قدس و همچنین «حزبالله» هستند. حمل سلاحهای سبک آنها نیز در محفظه بار همین هواپیماها انجام میشود.
پیشتر نیز «امیر اسداللهی»، یکی از خلبانان ماهان از انتقال مخفی فرمانده سابق سپاه قدس، «قاسم سلیمانی» در پروازهای ماهان و تلاشهای او جهت جلوگیری از دستگیری وی در حین بازرسی هواپیمایش در فرودگاه بغداد پرده برداشته بود. احتمال آن وجود دارد که خلبان پرواز شماره ۱۱۵۲ ماهان به دلیل ترس از انتقال هواپیمایش به فرودگاه یک کشور ثالث (عربستان، اردن و یا عراق) جهت بازرسی و سپس کشف تسلیحات و شناسایی و دستگیری اعضای سپاه قدس و حزبالله لبنان، با انجام مانورهای سنگین سعی در فرار از هواپیماهای رهگیر امریکایی داشته است.
پیام صریح خامنه ای به آمریکاییها