ایندیپندنت فارسی - مجتبی دهقانی
رأی دادگاه ترور رفیق حریری روز گذشته اعلام شد. در رأی صادره آمده که دادگاه شواهدی مبنی بر دخالت مستقیم رهبری حزبالله در ترور حریری نیافته ولی حزبالله و دولت سوریه انگیزههای سیاسی برای حذف آقای حریری داشتهاند.
دو چهره در میان پنج چهره دادگاه حریری روز گذشته بیشتر مورد توجه قرار داشت. یکی سلیم عیاش که متهم شناخته شد و یکی دیگر مصطفی بدرالدین، جعبه سیاه این ترور که به دلیل اینکه چهار سال پیش در سوریه کشته شده است، صدور رأی در موردش منتفی شد.
مصطفی بدرالدین؛ پیوند لبنان و عراق با جمهوری اسلامی
مصطفی بدرالدین با خواهد عماد مغنیه، فرمانده اسبق شاخه نظامی حزبالله ازدواج کرده بود و شش فرزند داشت.
عماد مغنیه در زمان ترور حریری، فرمانده عملیات نظامی حزبالله بود و اگر در سال ۲۰۰۸ در دمشق ترور نمیشد، اکنون نامش بهعنوان یکی از متهمان اصلی دادگاه حریری مطرح بود.
مطالب بیشتر در سایت ایندیپندنت فارسی
روز گذشته و در جریان اعلام رأی دادگاه مشخص شد که مصطفی بدرالدین عملیات گستردهای را برای تعقیب آقای حریری تا پیش از ترور وی، رهبری میکرده است.
این اطلاعات از طریق استخراج دادههای سه شبکه موبایل به دست آمده بود و حتی مشخص شد که بدرالدین از خطوط تلفن همراه متعددی که داشته برای تماس با زنانی که با آنها ارتباط داشته هم استفاده میکرد.
عماد مغنیه، فرمانده وقت بخش نظامی حزبالله در سال ۲۰۰۸ و لحظاتی پس از پایان جلسه با قاسم سلیمانی و یکی از مقامهای امنیتی سوریه در دمشق ترور شد. پس از مغنیه، مصطفی بدرالدین به فرماندهی شاخه نظامی منصوب شد.
اما به این سه نام، یعنی قاسم سلیمانی، عماد مغنیه و مصطفی بدرالدین، یک نام دیگر هم باید اضافه کرد تا ارتباط این افراد با همدیگر روشن شود؛ ابومهدی المهندس.
ابومهدی المهندس، فرمانده کتائب حزبالله عراق و معاون حشدالشعبی در بامداد روز ۱۳ دیماه سال ۱۳۹۸ برای استقبال از قاسم سلیمانی به فرودگاه بغداد رفته بود. این برنامهای بود که در اغلب سفرهای سلیمانی به عراق انجام میشد.
لحظاتی پس از خروج خودروی حامل او و قاسم سلیمانی از محوطه فرودگاه، یک پهپاد نظامی آمریکا این دو چهره مهم و همراهانشان را با شلیک موشک، ترور کرد.
ابومهدی المهندس در سال ۱۹۸۳ و در جریان پرونده بمبگذاری در سفارت آمریکا و فرانسه در کویت بهصورت غیابی محاکمه و به اعدام محکوم شده بود. این پرونده یک چهره محکوم به اعدام دیگر هم داشت؛ مصطفی بدرالدین لبنانی.
ابومهدی المهندس پیش از دستگیری، از کویت به ایران میگریزد و سالها در ایران زندگی میکند. مصطفی بدرالدین اما هشت سال در زندان کویت زیر حکم اعدام زندگی میکند.
پس از گرمشدن روابط ایران و کویت پس از اشغال این کشور به دست صدام و جنگ اول خلیجفارس، مصطفی بدرالدین از زندان آزاد و به مقامهای جمهوری اسلامی تحویل داده میشود.
ترور یا تصفیه داخلی حزبالله؟
مرگ مصطفی بدرالدین نیز مانند نقش او در حمله به سفارتخانههای غربی در کویت، آزادی و انتقالش به ایران و لبنان همچنان از ماجراهایی است که نکات پنهان زیادی دارد.
در اردیبهشت سال ۱۳۹۵، حزبالله لبنان اعلام کرد که آقای بدرالدین در حمله راکتی گروههای تکفیری به شرق دمشق کشته شده است. محل انفجار در نقطهای قرار داشت که در آن زمان در تیررس هیچکدام از گروههای مخالف اسد نبود. در ضمن هیچکدام از این گروهها نیز مسئولیت این عملیات را نپذیرفتند.
اما بدرالدین چگونه کشته شد و چه کسی برای آخرین بار او را ملاقات کرده بود؟
ساعت ۱۰ شب روز ۱۰ می ۲۰۱۶، دو موشک پیشرفته به منطقهای در نزدیکی فرودگاه دمشق اصابت کرد و مصطفی بدرالدین، فرمانده شاخه نظامی حزبالله لبنان را کشت.
مصطفی بدرالدین معروف به «سید ذوالفقار» در سال ۲۰۱۱ بهعنوان فرمانده نظامی حزبالله لبنان منصوب شده بود. بدرالدین، سه سال پیش از آنکه در بالاترین جایگاه نظامی حزبالله قرار بگیرد، نماینده این گروه در تیم بررسی ترور عماد مغنیه بود.
حزبالله لبنان مسئولیت کشتهشدن این فرمانده ارشد خود را متوجه گروههای رادیکال مخالف اسد دانست که منطقهای در همان نزدیکی محل اصابت موشک را در اختیار داشتند. چند روز بعد روزنامه کویتی «الرای» گزارشی منتشر کرد و مدعی شد که قاسم سلیمانی نیم ساعت پیش از اصابت این دو موشک از این ساختمان خارج شده بود. ایران و حزبالله تا بعد از ترور قاسم سلیمانی در سال ۱۳۹۸ واکنشی به این اخبار نشان ندادند.
در بهمنماه سال گذشته، سیدحسن نصرالله در مصاحبهای با تلویزیون دولتی ایران، تائید کرد که بدرالدین یا همان «سید ذوالفقار» پس از خاتمه ملاقات با سلیمانی کشته شده است: «در مورد شهادت سید ذوالفقار، آنها یک جلسۀ طولانی با هم داشتند که در آن دربارهی تحولات سوریه حرف میزدند. بعد حاج قاسم چون یک جای دیگر قراری داشت، محل جلسه را به سمت جلسهی دیگرش با برخی مسئولان ترک کرده بود. همین موقع حادثهی شهادت برادر سید ذوالفقار روی داد. به همین علت بهشدت ناراحت بود. با من از طریق تلفن ویژهای که میان خودمان از دمشق داشتیم صحبت کرد. بهشدت از این حادثه ناراحت بود. بعد این ماجرا نیز او به بیروت آمد.»
معاینه جسد بدرالدین در بیمارستان دمشق نیز روشن کرد که او نه به دلیل اصابت ترکشهای یک خمپاره معمولی بلکه در نتیجه اثرات انفجاری دو موشک پیشرفته کشته شده است. در گزارش پزشک قانونی آمده است که هیچ ترکش کشندهای به بدن او وارد نشده ولی ارگانهای داخلی بدن او متلاشی شدهاند. این گزارش نشان میداد که برخلاف ادعای حزبالله، مصطفی بدرالدین هدف موشکهای پیشرفتهای قرار گرفته که نمیتواند در اختیار گروههای معارض باشد.
اسرائیل و آمریکا نیز اعلام کردهاند که در این حمله یا ترور نقشی نداشتهاند.
این موضوع سبب شد تا نگاهها به سمت حزبالله معطوف و گفته شود مصطفی بدرالدین قربانی تصفیهحساب درونی شده است.
حزبالله در آن زمان بهشدت تحت فشار قرار داشت تا بدرالدین را به مقامهای قضایی تحویل دهد تا در مورد ترور حریری از او تحقیق شود. مرگ مرموز مصطفی بدرالدین، جعبه سیاه ترور را برای همیشه از دسترس خارج کرد.
سلیم عیاش کیست؟
سلیم جمیل عیاش، یکی از چهار عضو حزبالله لبنان که دادگاهی به پشتیبانی سازمان ملل متحد او را به جرم مشارکت در ترور رفیق حریری بهصورت غیابی محکوم کرد، پیشتر هم به اتهام حمله به سیاستمداران لبنانی محاکمه شده بود.
سلیم عیاش ۵۶ ساله متهم به هدایت تیمی است که بمبگذاری را انجام داد. این تیم، کامیونی پر از مواد منفجره را در نزدیکی کاروان آقای حریری منفجر کرد.
آقای عیاش در سالهای گذشته در سایه زندگی کرده و اطلاعات زیادی از او در دست نیست.
اسناد دادگاه نشان میدهد که عیاش در سال ۱۹۶۳ در روستای هاروف، واقع در جنوب لبنان به دنیا آمد و تابعیت لبنانی دارد.
دادستان دادگاه ویژه لبنان در لاهه، او و سه نفر دیگر (حسین یونسی ، حسن حبیب میری و اسد صبرا) را به شركت در توطئه با هدف ارتكاب اقدام تروریستی ترور حریری در ۱۴ فوریه ۲۰۰۵، مطابق کیفرخواست متهم كرد.
روز گذشته و پس از اعلام رأی، سه متهم دیگر این پرونده تبرئه شدند ولی آقای عیاش از سوی دادگاه محکوم شد.
اولین حکم دستگیری علیه سلیم عیاش در ژوئن سال ۲۰۱۱ به مقامات لبنان تحویل داده شد و اولین حکم بازداشت بینالمللی علیه او در ژوئیه همان سال صادر شد.
اطلاعی درباره اینکه عیاش اکنون کجاست وجود ندارد. حسن نصرالله پیش از این اعلام کرده بود که متهمان ترور حریری را به مقامهای قضایی تحویل نخواهد داد.
حتی از زنده یا مرده بودن او نیز اطلاعی در دست نیست و بعید نیست که آقای عیاش هم مانند مصطفی بدرالدین بهصورت مرموزی کشته شده باشد.
آیا کاخ مرمر هم محل عیش آقایان شده؟