مرز نگران کننده

روزنامه شرق در گزارشی با عنوان "هشدار دلار به بانک مرکزی" هشدار کارشناسان به این نهاد تنظیم کننده سیاست‌های مالی و پولی ایران را بازتاب داده است.

پس از عبور دلار از مرز ۲۸ هزار تومان شرق نوشت: «این ارقام این نگرانی را ایجاد می‌کند که روند صعودی افزایش نرخ دلار ادامه‌دار باشد و پول ملی بیش از پیش ضعیف شود.»

روزنامه شرق به نقل از فعالان بازار ارز نوشته است: «اگر بانک مرکزی جلوی عبور نرخ دلار از ۲۹ هزار تومان را نگیرد و اقدامی عملی انجام ندهد، جو روانی ایجادشده در پی عبور نرخ دلار از ۳۰ هزار تومان، پیامد خوبی نخواهد داشت.»

نظاره‌گری بانک مرکزی

کارشناسان اقتصادی و همچنین فعالان بازار ارز نسبت به عملکرد بانک مرکزی انتقاد کرده‌اند. آن‌ها گفته‌اند که بر اساس تجربه سالیان گذشته نیز، صرف‌نظر از عوامل دیگر، بهای ارز در اوایل ماه مهر در بازار ایران افزایش می‌یابد.

آن‌ها گفته‌اند که بانک مرکزی نیز معمولا (به استثنای سال ۱۳۹۶) در اوایل مهر تلاشی برای کنترل بهای ارز از خود نشان می‌داد. «اما اکنون به کناری نشسته و بازار ارز را نظاره می‌کند.»

سهراب اشرفی، تحلیلگر بازار ارز در گفت‌وگو با روزنامه "شرق" تلاش بانک مرکزی برای برداشتن سقف ارز نیمایی با هدف کنترل نرخ برابری دلار را ناموفق ارزیابی کرده است.

گفته می‌شود که خروج سرمایه‌از بازار بورس و افزایش نقدینگی در اثر استقراض دولت از بانک مرکزی باعث افزایش داد و ستد ارز در بازار شده است.

از سوی دیگر، کارشناسان در این نکته اتفاق نظر دارند که عدم ورود دلار به چرخه اقتصاد کشور عملا باعث آن شده است که ارز موجود در بازار ایران دست به دست گشته و به این علت بهای آن افزایش یابد.

کامبیز افسری، تحلیلگر دیگر بازار ارز به تاثیر تحریم‌ها و به‌ویژه تحریم‌های نفتی ایران اشاره کرده و به شرق گفته است: «به دلیل آنکه فروش نفت و درآمد ارزی حاصل از آن کاهش چشمگیری داشته و به بازار ارز تزریق نمی‌شود، با کمبود ارز در بازار مواجهیم.»

سهراب اشرفی در ارتباط با رویکرد انفعالی بانک مرکزی در شرایط کنونی گفته است که بانک مرکزی در حال حاضر برنامه عملیاتی ندارد و رئیس کل بانک مرکزی تنها به نشر پست‌های اینستاگرامی اشتغال دارد.

نتیجه تهدیدهای دولت

در ارتباط با کمبود ارز در کشور، دولت حسن روحانی و بانک مرکزی آن دسته از صادرکنندگانی را تهدید کرده بودند که ارز ناشی از صادرات خود را به چرخه اقتصاد کشور برنمی‌گردانند. اکنون نتایج این تهدیدها خود را نشان می‌دهد.

"خبرآنلاین" در گزارشی دراین باره اعلام کرده که بیش از ۱۶ میلیارد یورو ارز صادرات هنوز به ایران بازنگشته است.

همین منبع خبری به نقل از حمید زادبوم، رئیس کل سازمان توسعه تجارت اعلام کرده است که بیش از ۱۵ هزار صادرکننده فقط "یک میلیارد یورو ارز به کشور بازگردانده‌اند".

در بخشی از گزارش "خبرآنلاین" به نقل از سازمان توسعه تجارت آمده است: «۳۲۲۵ صادرکننده تا کنون بین یک تا ۹۹ درصد از تعهدات ارزی خود را ایفا کرده‌اند.»

بیان این موضوع که هزاران صادر کننده بین یک تا ۹۹ درصد به تعهدات ارزی خود عمل کرده‌اند، در واقع هیچ کمک آماری و اطلاعاتی برای هیچ نهادی نیست و تنها آشفتگی ارائه اطلاعات آماری از سوی این موسسات را نشان می‌دهد.