بی‌بی‌سی فارسی - عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی ایران، در اظهاراتی نامتعارف درباره "صادرکنندگانی که ارز دولتی خود را بازنگردانده‌اند"، گفته است که بررسی‌ها نشان داد که ۷۰ نفر از این افراد "کارتن‌خواب" بوده‌اند.
او گفت "با استفاده از کارت‌های بازرگانی یکبار مصرف این صادرات انجام شده است. از این رو بانک مرکزی نام این متخلفان را به قوه قضاییه تحویل خواهد داد".
به گفته رئیس کل بانک مرکزی ایران اسامی ۲۵۰ صادرکننده بدحساب که حتی یک دلار ارز به کشور بازنگردانده‌اند را به قوه قضاییه تحویل داده است.
آقای همتی پیشتر برای بازگرداندن ارزهای صادراتی به ایران ضرب‌الاجل گذاشته و گفته بود صادرکنندگانی که تعهدات خود را اجرا نکنند به قوه قضایی معرفی خواهند شد.
او تحویل نام "صادرکنندگان بدحساب" به قوه قضاییه را مصوبه سران قوا دانست و گفت "ما حتی تلاش کردیم افرادی که بخشی از ارز خود را بازگردانده‌اند نیز به این قوه معرفی نشوند. من حتی در صحبت با رئیس قوه قضاییه اعلام کردم که بانک مرکزی علاقه‌ای به این کار ندارد اما باید نسبت به رفع تعهد ارزی اقدام شود".
رئیس بانک مرکزی در اظهارات خود در "نشست دولت با بخش خصوصی" اضافه کرده است که "وقتی واردکنندگان در مقابل بانک مرکزی تجمع می‌کنند که چرا به ما ارز نمی‌دهید ما باید به آنها چه پاسخی بدهیم. در این تردیدی نکنید که نظر دولت و بانک مرکزی حمایت قاطع از صادرکنندگان است. اما بحث تعهد ارزی نیز برای مدیریت نیازهای کشور اهمیت جدی خواهد داشت".
بانک مرکزی ایران پیشتر تهدید کرده بود که اسامی صادرکنندگان کالا و خدماتی که ارزهای صادراتی را به چرخه اقتصادی ایران بر نمی‌گردانند را در رسانه‌ها منتشر خواهد کرد.
آقای همتی در سخنان خود همچنین ابراز امیدواری کرده که "کشور دوران اوج تحریم را پشت سر گذاشته" و "با توجه به افزایش عرضه ارز در سامانه نیما، نرخ ارز به زودی کنترل شود".
ماجرای 'دلارهای گمشده' چیست؟
موضوع برنگشتن ارزهای صادراتی به داخل ایران بعد از جهش یکباره قیمت ارز قبل از خروج آمریکا از توافق هسته ای برجام و تعیین قیمت دلار ۴۲۰۰ تومانی از سوی دولت حسن روحانی مطرح بوده است.
به دلیل اختلاف قیمت ارز دولتی با قیمت ارز در بازار آزاد صادر کنندگان تمایلی به بازگرداندن منابع ارزی حاصل از صادرات خود به داخل ایران ندارند. در شرایطی که ایالات متحده تحریم های فراگیری علیه ایران از جمله صادرات نفت این کشور اعمال کرده، خودداری صادرکنندگان از بازگشت همه منابع ارزی خود به داخل، به یکی از مشکلات بانک مرکزی در تامین ارز دامن زده است.
وزارت اقتصاد ایران سال پیش گفته بود که از مجموع ۴۰ میلیارد دلار صادرات غیرنفتی ایران تنها ۱۰ میلیارد دلار آن به کشور بازگشته است؛ بر اساس آنچه اعلام شد ۳۰ میلیارد از مجموع ۴۰ میلیارد دلار ارز حاصل از صادرات، نه به صورت کالا و نه به هیچ صورت دیگری به ایران برنگشته است.
برخی نیز اعلام کردند که حدود ۲۰ میلیارد دلار ارز صادراتی به ایران باز نگشته است.
مسعود خوانساری، رئیس اتاق بازرگانی تهران، ادعای مقام های دولتی از جمله رئیس کل بانک مرکزی ایران درباره "ارزهای بازنگشته صادر کنندگان" را تایید نکرده است.
آقای خوانساری از دولت حسن روحانی انتقاد کرده که "بدون مشورت با ذینفعان" دست به تصمیم گیرهای اقتصادی می زند و گفته "زمانی که دولت نمی‌تواند پول نفت را برگرداند آیا صادرکننده این امکان را دارد؟ این مسئله باید بررسی شود، اینگونه برخوردها لطمه به صادرات کشور است".
تا پیش از دوران جدید تحریمهای آمریکا، صادرکنندگان سی روز فرصت داشتند تا با بازگرداندن ارز حاصل از صادرات، بر اساس قانون از معافیت مالیاتی برخوردار شوند که بعدا با تشدید تحریمهای آمریکا این مدت به چهار ماه افزایش یافت.
