بردیا دانش / سرویس سیاسی «انتخاب»
اعتراضات دونالد ترامپ در خصوص نتیجه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا حتی در میان اطرافیان ترامپ نیز طرفداران زیادی نداشته. به جز شمار معدودی مانند رودی جولیانی وکیل ترامپ و پسر بزرگ رییس جمهور آمریکا که همچنان معتقدند در انتخابات تقلب شده، غالب نزدیکان ترامپ از طرحح علنی ادعای تقلب استقبال نکرده اند و اکثر آنها سکوت را ترجیح داده اند. حتی برخی رسانهها نیز گزارش داده اند که تعدادی از نزدیکترین افراد به ترامپ به او پیشنهاد کرده اند که شکست در انتخابات را بپذیرد؛ با این حال در این سوی دنیا، صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران حاضر نیست از ادعای تقلب کوتاه بیاید.
کارشناسان تقلب
برای نمونه در یکی از آخرین مصادیق این موضوع، یکی از کارشناسان صداوسیما با قاطعیت از تقلب در انتخابات آمریکا گفته است. به گفته او تقلب گسترده در «چند ایالت سرنوشت ساز» آمریکا انجام شده و ماجرا در حدی است که «تقلبها خیلی گسترده بوده و بررسی آرا خیلی طول خواهد کشید». او حتی به عنوان مصادیق تقلب در انتخابات از رای مردگان مثال میزند و میگوید که تخلفاتی مانند امحای صندوقهای پستی شامل برگههای رای یا رای دادن مسئول یک آسایشگاه به جای همه ساکنان آن محل را در این تقلب حساب نمیکند چراکه ماجرا بسیار گستردهتر از این حرف هاست.
قبل از آن هم اظهارات فواد ایزدی که مشکل آمریکا را نداشتن شورای نگهبان و، ولی فقیه دانسته بود، با واکنشهایی مواجه شد. نکته جالب اینجاست که محمد مهاجری، روزنامه نگار اصولگرا در واکنش به این اظهارات نقل قول قابل توجهی از سخنگوی شورای نگهبان ذکر کرده بود. او نوشته بود: «شخصا چندسال پیش با برادرعزیزم دکتر کدخدایی عضو شورای نگهبان در باره اینکه دلیلی ندارد شورا تا این حد در انتخابات دخالت کند صحبت میکردم. ایشان در رد استدلال من، به خصوص به سیستم انتخاباتی امریکا اشاره کرد و گفت در ایالات متحده، سیستم نظارت بر انتخاباتش، سفت و سختتر از شورای نگهبان است.»
در این روزها، کمتر برنامهای در صداوسیما مشاهده شده که در آن علیه ادعای ترامپ در خصوص تقلب صحبت شده باشد.
رویکرد سابق؟
ممکن است گفته شود که این رفتار صداوسیما درست مطابق رویه همیشگی این سازمان است که به هر نحوی تلاش میکند تصویر سیاهی از آمریکا نشان دهد؛ خواه بهانه اش کرونا باشد خواه تیراندازی در یک شهر آمریکا یا صدور حکم اعدام برای کی فرد عادی به اتهام قتل یا هر موضوع دیگری.
این رویه برای غالب مخاطبان این سازمان شناخته شده است. چند سال پیش در بهمن سال ۹۵ بخش خبر ۲۱ شبکه یک سیما که مهمترین بخش خبری صداوسیما از نظر اعتبار و قدمت به شمار میرود، تظاهراتی از سوی جنبشهای زنان بر ضد ترامپ را "تظاهرات ضد آمریکا» نامید و به سازمان دهندگان این تظاهرات بزرگ و شعارهای آنها علیه ترامپ نیز هیچ اشارهای نکرد. چنین رویهای در صداوسیما مرسوم و قابل انتظار است.
از این مثالها در صداسویما فراوان یافت میشود. اگر هدف صداوسیما درمورد انتخابات آمریکا، نشان دادن تصویری سیاه و آلوده و به غایت زشت از آمریکا باشد، قطعا با رویه این سازمان تطابق دارد و این سازمان در راه رسیدن به این هدف، از هر وسیلهای استفاده میکند.
با این حال آنچه باعث تعجب و حساسیت شده، این است که صداوسیما در موضوع انتخابات اخیر آمریکا، به طرز عجیب و غریب و غیرقابل درکی در کنار دونالد ترامپ قرار گرفته و هر آنچه خود ترامپ نیز تاکنون برای تشکیک در پیروزی بایدن نگفته، آنها بیان کرده و میکنند.
هدف چیست؟
شکست ترامپ دست کم باعث ایجاد یک شوک مثبت در بازارهای داخلی ایران شده. اینکه این شوک به نتایج بهتری ختم شود یا خیر، بستگی به تصمیمات بعدی مسئولان و شرایط آینده دارد. بای این حال، صداوسیما از این موضوع استقبالی نکرده و همچنان به رویه خود ادامه میدهد. جالب اینجاست که در این چند روز اخیر صرفا برخی دلالان و گروههای صاحب رانت از وضعیت پیش آمده ناراضی بوده اند چراکه نان آنها صرفا در به هم ریختگی و نابسامان بودن بازار است و اکنون صداوسیما نیز در همان طرفی ایستاده که آنها ایستاده اند. از این نظر مشخص نیست واقعا هدف صداوسیما از این رویه چیست و آیا متوجه این شوک مثبت نشده؟
موضوع دیگر این است انتخابات ۱۴۰۰ در کشور قطعا از اهمیت بسزایی برای صداوسیما برخوردار است و اتفاقات آینده و شرایط سیاسی کشور برنامه ریزی این سازمان برای این رویداد را مشخص میکند.
تا چندی پیش کمتر اصولگرایی بود کهتردید داشته باشد آنها برنده انتخابات ۱۴۰۰ خواهند بود. بعید است صداوسیما نیز نظر دیگری داشته باشد. اکنون با تغییر شرایط در آمریکا عدهای معتقدند ممکن است فضای انتخاباتی در ایران نیز تغییر کند و میزان مشارکت در انتخابات از پیش بینیهای پیشین فراتر برود. در این صورت تکرار اتفاقی مشابه انتخابات مجلس یازدهم که در آن اصولگرایان با مشارکت پایین مردمی که صرفا ۴۲ درصد بود، به پیروزی رسیدند، به خطر خواهد افتاد. اگرچه همچنان پیش بینیهای قاطع اصولگرایان حاکی است آنها بدون هیچ گونه دغدغهای نسبت به رقبای سیاسی برنده انتخابات خواهد بود و احتمالا فقط یک رقابت درون جناحی را پیش رو خواهند داشت، اما شیادی بتوان رویکرد صداوسیما درمورد انتخابات آمریکا را هم ناشی از همین تصور دانست؛ تصوری که میگوید مثبت نشان دادن شرایط و ترسیم آیندهای روشنتر ممکن است در انتخابات به زیان اصولگرایان تمام شود.