سرانجام، فرجام حساس انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا با پیروزی جو بایدن کاندیدای حزب دمکرات مشخص شد. این انتخابات و نتیجهی آن رویدادی تاریخی با پسامدهای مهم و گستردهی جهانی است که با رقابت نفس گیر و نزدیک کاندیداهای دو حزب اصلی آمریکا همراه بود.
شکست دونالد ترامپ پیروزی برای انسان هائی بود که دل در گرو ارزشها و مبانی دمکراسی، حفظ محیط زیست، چند جانبه گرایی در حل و فصل مسائل جهانی، ثبات و صلح پایدار و توجه به رویکردهای دانش بنیان در حکمرانی داشته و دارند.
خروج ترامپ از معاهدات جهانی، بی اعتنایی به مسائل زیست محیطی و تلاش برای بازسازی مناسبات زورگویانه در قالب "نخست آمریکا "، ستیز با دستاوردهای جهانی در جهت گسترش تجارت آزاد و روابط ناشی از چند جانبه گرایی و رویکردهای مشارکتی در حل اختلافات، دور جدیدی از بی ثباتیها را در دنیا پدید آورد که با توجه به پیشبینی ناپذیر بودن تصمیمات و رفتار ترامپ فضای جهانی در ۴ سال گذشته را بیش از پیش با آسیبهای عدم قطعیت مواجه ساخته بود.
ترامپ با خروج ناموجه از برجام و تحمیل تحریمهای اقتصادی سنگین یک جانبه در قالب سیاست «فشار حداکثری» اگرچه جمهوری اسلامی را سخت درتنگنا قرار داد، اما بیش از همه مشکلات معیشتی مردم ایران و بهخصوص اقشار ضعیف و کم درآمد را گسترش داد و همچنین زیر ساختهای توسعه ایران را با صدمات جبران ناپذیری روبرو ساخت.
ما سه حزب و سازمان جمهوری خواه سکولار دمکرات خرسندی خود از این رویداد و امید به بازگشت مناسبات بین المللی به مدار عقلانیت و روالهای متعارف را اعلام میکنیم که میتواند نقشی مهم در مهار برآمدهای راست افراطی و تاثیر متقابل آنها در تحریک دیگر گرایشهای تندرو داشته باشد. هم چنین با توجه به سیاست اعلام شدهی بایدن در مورد برجام، تغییر در آمریکا فرصتی برای بازگشت بر سر میز مذاکره، گفت و گو بر سر مسائل مورد اختلاف دو کشور و مهمتر از همه رفع تحریمهای مربوط به برجام در شرائط کرونائی کنونی است.
بر خلاف تصویرپردازیهای غیرواقعی و خیالبافانه برخی از نیروهای سیاسی مدافع کارزار «فشار حداکثری»، دولت ترامپ میخواست با در تنگنا قرار دادن جمهوری اسلامی و قطع درآمدهای ارزی آن، مقامات اصلی حکومت را به نشستن بر سر میز مذاکره و دستیابی به توافق جدید و اعطای امتیازات بیشتر حول ملاحظات امنیتی آمریکا و متحدان منطقهای آن وادار کند. مسائل حقوق بشری و مطالبات مردم ایران جایگاهی در سیاستهای معطوف به ایران دولت دونالد ترامپ نداشت.
البته در این دوره برخی از نیروهای سیاسی اپوزیسیون در تلاش بودند تا پروژه سیاسی مورد نظر خود را با مداخله دولت امریکا و عاملیت آن در تغییرات و تشکیل دولت انتقالی در خارج از کشور و بدون اعتنا به نیروهای مبارز داخلی جلو ببرند که موفقیتی بهدست نیاوردند.
اکنون بعد از این تجربه ضروری است تا بار دیگر تاکید شود که تلاش برای ترغیب دولت آمریکا به کاربست سیاست «تغییر رژیم» امری غلط و مغایر با شئونات ملی و اصل استقلال است؛ همچنین تلاش برای کشاندن دولت آمریکا به معادلات سیاسی داخلی ایران برای تقویت موقعیت یک جناح و جلو بردن پروزههای سیاسیاش نیز اقدامی نادرست است و پیامدهای منفی دارد.
جابه جائی در کاخ سفید در شرایط کنونی تاکید دیگری است بر این واقعیت که مسائل سیاسی داخلی ایران و تحولات مرتبط باید بر پایهی متغیرهای درونی و تعاملها و همآوردی نیروهای داخلی در چارچوب مولفه هایی چون "رعایت منافع ملی"، "کثرت گرایی سیاسی"، "اعلامیهی جهانی حقوق بشر" و "الزامات استقلال کشور" تعیین و مدیریت شود. دولتهای خارجی و از جمله دولت آمریکا تنها میتوانند جمهوری اسلامی را تحت فشار بگذارند تا به تعهدات جهانی خود در رعایت کنوانسیونها و معاهدات حقوق بشری عمل کند. اکنون با برطرف شدن تصورات غیرواقعی فرصت بهتری برای تقویت مبارزات درون بنیاد و سازماندهی نیروها علیه جمهوری اسلامی فراهم شده است.
تجارب گذشته و اتفاقاتی که قبل و بعد از تصویب برجام رخ داد، این واقعیت را برجسته میسازد که ارادهای در جمهوری اسلامی برای تغییر سیاستهای منطقهای و بحران زا وجود ندارد. جمهوری اسلامی با سیاست عمق استراتژیک و توسعه طلبانه خود بخش اعظم منابع و امکانات کشور را هدر داده و با سیاست دشمن تراشی خود در منطقه و جهان کشور را به انزوا و مردم ما را به فلاکت کشانده است.
از اینرو تعامل با جهان و تنش زدایی در روابط ایران و آمریکا نیازمند دگرگونی سیاستهای منطقهای، کنار گذاشتن خصومت دیرینه با آمریکا و دست کشیدن از سیاست نابودی اسرائیل است. بازگشت به برجام اگر همراه با تغییر این سیاستها نباشد، ظرفیت قابل اعتنایی در حل مشکلات نخواهد داشت و در باز به پاشنه قبلی خواهد چرخید.
به باور ما، کاهش دامنه منازعات و برداشته شدن تحریمهای اقتصادی مضر به حال مردم به سود کشور و در راستای منافع ملی است؛ ازاینرو ما بر خواسته هایی چون رفع تحریمهای اقتصادی مشکل آفرین برای معیشت و سلامت مردم، بازگشت به برجام، تغییر در سیاستهای منطقهای و کاربست تنش زدایی با دولت آمریکا در شکلی واقعی تاکید داریم.
امیدواریم آغاز به کار دولت جو بایدن نقطه عطفی در کاهش بی ثباتیها در دنیا و تقویت رویکردهای چندجانبهگرا و مشارکتی در مدیریت مسائل جهانی شود.
هیئتهای ـ سیاسی اجرائی:
اتحاد جمهوریخواهان ایران
حزب چپ ایران (فدائیان خلق)
همبستگی جمهوری خواهان ایران
۲۱ آبان ۱۳۹۹ - ۱۱ نوامبر ۲۰۲۰
نگار مرتضوی: بازگشت به برجام سریع اتفاق میافتد