وقتی وندی شرمن، احساساتی ترین عضو گروه مذاکره کننده، که گفته می‌شود در جریان مذاکرات گریه کرده بود و بیش از همه از برجام دفاع می‌کرد، بگوید که همه چیز تغییر کرده و دیگر سال ۲۰۱۶ نیست و ورود به برجام مشکل خواهد بود، تو خود حدیث مفصل بخوان ازین مجمل. بایدن و مشاورانش همیشه ضمن انتقاد از خروج ترامپ از برجام می‌گفتند که به برجام برمی گردند ولی گفته‌های‌شان، اما و اگرهای ریزی داشت که کمتر دیده شد. هیچ کدام آن‌ها از برداشتن تحریم‌ها پس از ورود به برجام سخن نگفتند و تقریباً همه آن‌ها اعلام کردند که ورود به برجام نقطه شروعی برای مذاکرات بعدی است که باید درباره موشک‌های بالستیک و دخالتهای ویرانگر جمهوری اسلامی در منطقه باشد. بسیاری از دموکرات‌ها معتقدند که فشار حداکثری ترامپ فرصتی طلایی در اختیار بایدن گذاشته است و او می‌تواند از این اهرم برای امتیازگیری بیشتر از ایران استفاده کند.
از نظر اسرائیلی‌ها ترامپ رئیس جمهوری است که بیش از بقیه روسای جمهور امریکا از اسرائیل پشتیبانی و حمایت کرده است و برای همین از محبوبیت بالایی در اسرائیل برخوردار است، با همه اینها بایدن هم در حمایت از اسرائیل دست کمی از ترامپ ندارد، در زندگی چهل‌ساله سیاسی خود همیشه از اسرائیل دفاع کرده است، به نحو اغراق آمیزی مقامات پیشین اسرائیل مانند بن گوریون و گلدا مایر را ستایش کرده از دوستی سی ساله خود با نتانیاهو می‌گوید. سه تن از نزدیکترین مشاورانش که در کابینه آینده‌اش صاحب مقام خواهند بود، یهودی هستند. تونی بلینکدن که احتمالاً وزیر خارجه و یا مشاور امنیت ملی خواهد شد، یهودیست و ناپدری‌اش که او را بزرگ کرده است نجات یافته هالوکاست بود. بن رودز و جک سالیوان که از مشاوران بسیار نزدیکش هستند نیز یهودیند.
روزنامه یدیعوت احارانوت چند روز پیش از قول یک مقام نظامی اسرائیلی ملاقاتی غیر رسمی را افشا کرد که بین تیم سیاست خارجی بایدن و مقامات نظامی اسرائیلی درباره مذاکرات آتی با ایران انجام شده وقرار بر این شده است که خواسته‌های اسرائیل در توافق احتمالی لحاظ گردد. بنابر منابع این روزنامه مذاکرات آتی در دو مرحله انجام می‌گیرد، در مرحله اول که پس از ورود بایدن به کاخ سفید و قبل از انتخابات ریاست جمهوری ایران آغاز خواهد شد، هدف رسیدن به تفاهمی است که در آن توسعه موشک‌های بالستیکی و فعالیت‌های اتمی و دخالتهای منطقه‌ای جمهوری اسلامی به حالت تعلیق درآید. اگر جمهوری اسلامی با این تعلیق‌ها موافقت کند و توافقنامه را امضا کند، یا به عبارتی دیگر تمام شرایطی که همیشه در برابر آن مقاومت کرده بپذیرد، تحریم‌هایی که ترامپ در سال ۲۰۱۸ اعمال کرده است برداشته خواهد شد. ولی بقیه تحریم‌ها باقی خواهند ماند. در مرحله دوم و پس از انتخابات رئیس جمهوری در ایران گفتگوها ادامه پیدا می‌کند تا نقاط ضعف برجام را برطرف کرده و به عبارتی برجام ۲ که شامل همه موارد مورد اختلاف می‌شود به امضا برسد. این مرحله ممکن است مدت‌های طولانی طول بکشد تا به نتیجه برسد و در مدت مذاکرات تا حصول نتیجه نهایی، تعلیق‌ها و تحریم‌ها کماکان باقی خواهند ماند. آنچه در این گزارش آمده است با آنچه بایدن و اطرافیانش به گونه‌ای مبهم و درپس اما و اگرها، به آن اشاره کرده‌اند، می‌خواند. برآورد آمریکایی‌ها این است که تا انتخابات رئیس جمهوری ایران اتفاق خاصی نخواهد افتاد بنابراین تحریم‌های کمر شکن کماکان ادامه خواهد داشت. پذیرش تعلیق‌ها برای آیت‌الله خامنه‌ای به مثابه نوشیدن جام زهر است و در برابر آن مقاومت خواهد کرد، ضمن آن که اگر در دوران باقی مانده ریاست جمهوری ترامپ، تحریم‌ها با فعالیت‌های تروریستی گره بخورد، باز کردن این گره برای بایدن کار ساده‌ای نخواهد بود. ظاهراً لابی‌های شناخته شده ایران دوباره به تکاپو افتاده‌اند، ولی این بار راه درازی را در پیش رو دارند.

ابو مالش
آبان ۱۳۹۹