رفتار نرم اروپاییها با افشاگریهایی درباره ربودن منتقدان به چالش کشیده شده است
ایندیپندنت فارسی - در نسخه فارسی افسانه عقرب و قورباغه، لاکپشت جایگزین قورباغه میشود، اما بقیه داستان آشناست. لاکپشت نیش زده میشود، حتی با وجودی که در رودخانه یک سواری خوب به عقرب میدهد؛ به یک دلیل ساده که اقتضای طبیعت عقرب نیشزدن است.
اخلاقیاتی که قورباغه این قصه به خرج داد، مشابه همان کاری است که اروپاییها انجام دادند و چهل سال جمهوری اسلامی را از خطر افتادن در آب حفظ کردند. تهران قدردانی اندکی برای تلاش آنها در راستای حفظ توافق هستهای سال ۲۰۱۵ انجام داد و حالا اتفاقاتی جدید، طبیعت واقعی رژیم ایران را به آنان یادآور میشود.
بلومبرگ در یادداشتی نتیجه اعدام روحالله زم و ربودن چند منتقد دیگر از کشورهای همسایه و قاچاق آنها به ایران را مورد بررسی قرار داده و مینویسد: «رفتار نرم اروپاییها در قبال پرونده وحشتناک حقوق بشر در ایران با افشاگریهایی مبنی بر اینکه رژیم منتقدان خود را از خاک خارجی ربوده و آنها را برای مجازات به تهران بازگردانده، به چالش کشیده شده است. در دو مورد از مهمترین آنها، رفتاری که با منتقدانی که در اروپا زندگی میکردند، انجام شد، اعتماد به این رژیم را بسیار دشوارتر کرد.»
این خبرگزاری آمریکایی در ادامه مینویسد: در هر دو مورد، افرادی که هدف قرار گرفته بودند ابتدا با فریب از قاره اروپا خارج شده و سپس ربوده شدند. اما برای یادآوری اینکه تهران در خاک اروپا هم شیطنت میکند، باید به محاکمه یک دیپلمات ایرانی اشاره کرد که اوایل این ماه در آنتورپ برگزار شد. دادستانها می گویند اسدالله اسدی، که در سفارت ایران در وین کار میکرد، نقشه بمبگذاری در گردهمایی یک گروه مخالف در فرانسه را طراحی کرده بود. او مواد منفجره را به یک زوج ایرانی-بلژیکی در لوکزامبورگ تحویل داد، اما در حالی که در مسیر بازگشت به اتریش بود، در آلمان دستگیر شد.
مطالب بیشتر در سایت ایندیپندنت فارسی
روشی که در موارد اخیر مورد استفاده قرار میگیرد، این است که از جاسوسان و قاچاقچیان به جای دیپلماتها استفاده میشود. روحالله زم، روزنامه نگار ساکن پاریس که افشاگریهایش درباره فساد و رسواییهای جنسی افراد با نفوذ رژیم، او را به تهدیدی برای تهران تبدیل کرده بود، هنگام بازدید از شهر مقدس کربلا در عراق دزدیده و از مرز عبور داده شد. او هفته گذشته به جرم «مفسد فیالارض» بودن به دار آویخته شد؛ اتهامی که رژیم معمولا از آن استفاده میکند، درصورتی که حتی قادر به فراهم کردن شواهد یک جرم واقعی نیست.
حبیب اسیود که در سوئد مستقر بود، به ظاهر توسط یک قاچاقچی مواد مخدر در استانبول دستگیر و به ایران منتقل شده است. مقامات ترکیه ۱۱ نفر را در ارتباط با این آدمربایی بازداشت کرده و انگشت اتهام را به سمت سرویس اطلاعاتی ایران نشانه گرفتهاند که این عملیات را تامین مالی کرده است. اسیود اکنون به اتهام دست داشتن در حمله به رژه نظامی شهر اهواز در زندانی در ایران به سر میبرد.
این رژیم همچنین ممکن است برای ربودن جمشید شارمهد، شهروند ایرانی-آلمانی از دبی در ماه ژوئیه هم گانگسترهایی را بهکار گرفته باشد. تهران ادعا میکند که شارمهد، که ساکن کالیفرنیاست، مامور سازمان سیا بوده و در سال ۲۰۰۸ بمبگذاری مسجدی در شیراز را سازماندهی کرده است.
هدف قرار دادن منتقدان در خارج از کشور، چه به صورت ترور و چه به صورت آدمربایی، نشانگر تهدیدی متفاوت از گروگانگیریهای معمول تهران است که در آنها اغلب اتباع ایرانی-اروپایی هدف قرار میگرفتند. پاسخ اروپا هم تندتر بوده است. گذشته از محکومیتهای معمول پس از اعدام روح الله زم، سفرای آلمان، فرانسه، ایتالیا و اتریش، مجمعی که قرار بود درباره ارتقای روابط تجاری اروپا و ایران برگزار شود، تحریم کردند. توییت دولت فرانسه درباره خروج از این نشست، با هشتگ nobusinessasusual# (هیچ کسب و کاری مثل همیشه نیست) همراه بود. در ایالات متحده، اعدام زم آتش با واکنش هر دو حزب همراه بود. مایک پمپئو، وزیر امور خارجه، آن را «وحشیانه» خواند و محکوم کرد و جیک سالیوان، نامزد رئیسجمهور منتخب، جو بایدن، برای پست مشاور امنیت ملی، آن را «وحشتناک» توصیف کرد.
حسن روحانی، رئیس جمهور ایران خود را کنار کشید، اما آدم رباییها، و به ویژه سرنوشت زم، به جایگاه ایران در میان مردم عادی اروپا آسیب زیادی رساند. با وجود تلاشهای رژیم برای ابراز همدردی با سختیهای تحمیل شده توسط تحریمهای اقتصادی دولت ترامپ، آخرین نظرسنجی مرکز تحقیقات پیو نشان میدهد که دیدگاههای کاملا منفی نسبت به ایران در سراسر کشورهای بزرگ اروپا وجود دارد.
نشانههای دیگری هم وجود دارد که میگوید «کلاه ایران دیگر برای اروپاییها پشم ندارد». هایكو ماس، وزیر امور خارجه آلمان، به تازگی خواستار توافق درباره محدودیتهای برنامه موشكی ایران شد. آلمان، فرانسه و انگلیس هشدار جدی علیه برنامههای تهران برای تقویت برنامه غنیسازی اورانیوم دادهاند.
ممکن است نشانه واضحتری از تفکر اروپاییان درباره رفتار ایران این هفته نمایان شود، زمانی که دیپلماتهای باقیمانده از امضا کنندگان توافق هستهای سال ۲۰۱۵ جلسات ویدئویی برگزار میکنند - با توجه به اینکه نشانههایی از ساخت و ساز یک سایت هستهای زیرزمینی در ایران وجود دارد.
بلومبرگ در پایان مینویسد: برداشت اروپایی از رفتار ایران میتواند مطابق با پیام آن افسانه قدیمی ایرانی باشد: لاک پشت به لطف پوسته نفوذناپذیر خود، از نیش جان سالم به در برد، اما به تجربه عاقلتر شد.