این در حالی است که شماری از چهره‌های سرشناس حزب جمهوریخواه از جمله میچ مک کانل، رهبر اکثریت جمهوریخواه در مجلس سنا با اعتراض به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری در جلسه روز چهارشنبه آینده کنگره مخالف هستند. میچ مک کانل پس از رای گیری در کالج الکترال که با پیروزی جو بایدن با ۳۰۶ رای در برابر ۲۳۲ رای برای دونالد ترامپ همراه بود به نامزد دموکرات‌ها به عوان رئیس جمهوری منتخب آمریکا تبریک گفت؛ تصمیمی که در آن زمان اعتراض دونالد ترامپ را که همچنان از پذیرش شکست خودداری می‌کند، برانگیخت.

سخنگوی جو بایدن درباره جلسه روز چهارشنبه کنگره گفته است که این جلسه «تشریفاتی» خواهد بود و جو بایدن در هر صورت روز ۲۰ ژانویه (اول بهمن) به عنوان چهل و ششمین رئیس جمهوری آمریکا سوگند یاد خواهد کرد.

تاکنون هیچ کدام از اعتراض‌هایی که در جریان جلسه کنگره برای تائید نتیجه انتخابات ریاست جمهوری تشکیل شده مانع از تائید پیروزی نامزد برنده در کالج الکترال نشده است. با این حال انتخابات ریاست جمهوری این دوره در آمریکا با خودداری دونالد ترامپ از پذیرش شکست شباهتی با دوره‌های گذشته ندارد. در این گزارش تلاش شده است جنبه‌های مختلف جلسه روز ششم ژانویه کنگره ایالات متحده بررسی شود.

چرا جلسه کنگره تشکیل می‌شود؟

کنگره آمریکا هر دو سال یک بار دوره‌ای جدید را آغاز می‌کند. دوره جدید کنگره طی روزهای آینده آغاز می‌شود. رای دهندگان در جریان رای‌گیری روز سه نوامبر علاوه بر رئیس جمهوری، کل اعضای مجلس نمایندگان و یک سوم اعضای مجلس سنا را نیز انتخاب کردند.

هر چند اکثریت دموکرات‌ها در مجلس نمایندگان مسجل شده است اما تکلیف حزب اکثریت در مجلس سنا در جریان انتخابات دور دوم مجلس سنا در ایالت جورجیا مشخص خواهد شد. دموکرات‌ها در صورت پیروزی در هر دو رقابتی که در جورجیا در جریان است به حزب اکثریت در مجلس سنا تبدیل خواهند شد.

تائید رسمی نتیجه انتخابات ریاست جمهوری هر چهار سال یک بار یکی از اولین اقدامات کنگره پس از آغاز به کارش است. اعضای مجلس نمایندگان و مجلس سنا گردهم می‌آیند تا آرای الکترال برای انتخاب رئیس جمهوری را شمارش کنند. مقررات این جلسه در سال ۱۸۸۷ میلادی و پس از انتخابات بحث برانگیز ریاست جمهوری در سال ۱۸۷۶ وضع شد. بنا به مصوبه سال ۱۸۸۷ کنگره مرجع رسیدگی به اعتراض‌هایی خواهد بود که نسبت به نتیجه رای گیری در کالج الکترال مطرح می‌شود.

پس از طرح اعتراض احتمالی اعضای جمهوریخواه کنگره به نتیجه انتخابات چه خواهد شد؟

هر گاه یکی از اعضای مجلس نمایندگان به همراه یکی از سناتورها در جلسه کنگره به نتیجه آرای الکترال در یکی از ایالت‌ها اعتراض کنند آن اعتراض باید مورد بررسی قرار گیرد. هر دو مجلس به طور جداگانه اعتراض مطرح شده را حدود دو ساعت به بحث می‌گذارند و سپس برای قبول یا رد آن رای گیری می‌کنند.

به این ترتیب اگر یکی از اعضای مجلس نمایندگان به تنهایی به نتیجه انتخابات در یکی از ایالت‌ها اعتراض کند آن اعتراض قابل رسیدگی نخواهد بود. تعداد زیادی از اعضای جمهوریخواه مجلس نمایندگان و شماری از سناتورهای جمهوریخواه اعلام کرده‌اند که به نتیجه رای گیری در ایالت‌هایی که دونالد ترامپ مدعی «تقلب» در آنها شده است اعتراض خواهند کرد. در دهه‌های اخیر اعتراض رسمی به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری تنها در سال‌های ۱۹۶۹ و ۲۰۰۵ صورت گرفت. هر دو بار نیز کنگره اعتراض‌ها را وارد ندانست.

با توجه به اکثریت دموکرات‌ها در مجلس نمایندگان احتمال موافقت این نهاد با یکی از اعتراض‌های مطرح شده در عمل وجود ندارد. در مجلس سنا نیز معترضان باید بتوانند موافقت کل سناتورهای جمهوریخواه را جلب کنند. این در حالی است که شماری از سناتورهای جمهورخواه از جمله میج مک کانل، رهبر اکثریت جمهوریخواه، سوزان کالینز، سناتور ایالت مین و میت رامنی، سناتور ایالت یوتا پیروزی جو بایدن را تبریک گفته‌اند. در نتیجه رای موافق آنها به معترضان بعید به نظر می‌رسد. با این حال معترضان حتی در صورت رای موافق مجلس سنا به اعتراض مطرح شده نیز باز به رای مجلس نمایندگان نیاز خواهند داشت.

به این ترتیب معترضان بختی برای جلوگیری از تائید پیروزی جو بایدن نخواهند داشت.

چرا معترضان با وجود آگاهی از عدم امکان جلوگیری از تائید پیروزی بایدن تصمیم به طرح اعتراض گرفته‌اند؟

اعتراض نمادین به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در جلسه کنگره مسبوق به سابقه است. اعتراض دموکرات‌ها در سال ۲۰۰۵ به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری که در جریان آن جان کری از جورج بوش پسر شکست خورده بود نمونه‌ای از اعتراض نمادین به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری است. دموکرات‌ها در آن زمان قصد داشتند تا با طرح اعتراض خود درباره مشکلاتی که برای شرکت واجدان شرایط در رای گیری وجود دارد، اطلاع رسانی کنند.

خودداری دونالد ترامپ از پذیرش شکست در انتخابات ریاست جمهوری و این واقعیت که او در انتخابات سوم نوامبر از همه نامزدهای جمهوریخواه در تاریخ این حزب رای بیشتری کسب کرد باعث شده است تا گروهی از جمهوریخواهان تصمیم به طرح اعتراض در جلسه روز چهارشنبه کنگره بگیرند. بخش زیادی از این تصمیم مبتنی بر یک حساب‌گری سیاسی است زیرا معترضان بر این باور هستند تا با استفاده از پوشش رسانه‌ای جلسه روز چهارشنبه و جلب رضایت دونالد ترامپ خواهند توانست جایگاه خود را در میان افرادی که به دونالد ترامپ رای داده‌اند مستحکم تر کنند.

جاش هالی، سناتور میسوری به عنوان اولین سناتور جمهوریخواهی که تصمیم خود برای طرح اعتراض را اعلام کرد یکی از نامزدهای بالقوه حزب جمهوریخواه برای انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۴ است. نتیجه رای گیری روز چهارشنبه در کنگره درباره اعتراض‌ها به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری بیش از آنکه برای ریاست جمهوری جو بایدن تعیین کننده باشد مشخص کننده خط مشی حزب جمهوریخواه طی چهار سال آینده خود بود.

وزن وفاداران به دونالد ترامپ در حزب جمهورخواه در جریان رای گیری‌های روز چهارشنبه در کنگره مشخص خواهد شد. بسیاری از اعضای جمهوریخواه کنگره طی روزهای آینده باید تصمیم بگیرند که از جناح تندروی حزب حمایت خواهند کرد یا خیر. در صورت عدم حمایت آنها از اعتراض به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری احتمال اینکه در آینده در رقابت مقدماتی حزب جمهورخواه از یکی نامزد مورد حمایت دونالد ترامپ شکست بخورند زیاد خواهد بود.

پیامد ملموس رسیدگی به اعتراض‌ها در کنگره چه خواهد بود؟

مهمترین و ملموس‌ترین پیامد رسیدگی به اعتراض‌های اعضای جمهوریخواه کنگره به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری تاخیر در روند تائید انتخاب جو بایدن به ریاست جمهوری آمریکا خواهد بود.

جلسه کنگره برای تائید نتیجه انتخابات ریاست جمهوری در سال ۲۰۱۳ تنها ۲۳ دقیقه طول کشید. مدت این جلسه چهار سال پیش ۴۱ دقیقه بود. این بار اما انتظار می‌رود که در صورت طرح همه اعتراض‌های جمهوریخواهان، جلسه کنگره و جلسات جداگانه مجلس نمایندگان و مجلس سنا برای رای گیری درباره این اعتراض‌ها بیش از ۱۲ ساعت طول بکشد. به این ترتیب این احتمال وجود دارد که پیروزی جو بایدن به جای روز چهارشنبه در نهایت روز پنجشنبه در جلسه کنگره تائید شود.