انسان‌های مقدس اجازه دارند دزد قهار، دروغگوی بالفطره و متجاوز جنسی به کودکان باشند،

نتیجه منطقی این ادعا این است:

۴-انسان‌های مقدس اجازه دارند دزد قهار، دروغگوی بالفطره و متجاوز جنسی به کودکان باشند،

۵-پسندیده است که همه‌ی انسان‌ها مانند انسان‌های مقدس رفتار کنند

۶-بنابراین، همه‌ی‌ انسان‌ها اجازه دارند دزد قهار، دروغگوی بالفطره و متجاوز جنسی به کودکان باشند.

با این همه پاسخ می‌شنویم که ما نباید این کارها را بکنیم. چگونه کسی به این نتیجه می‌رسد. طبعا اگر (۴) را قبول داریم برای انکار (۶)، تنها راه انکار مقدمه‌ی (۵) است. یعنی ما نباید مانند انسان‌های مقدس رفتار کنیم. اما مگر فرد مقدس الگوی ما نیست؟! از نظر مفهومی ما خداوند را موجودی خیر می‌دانیم (چه وجود داشته باشد چه نداشته باشد). فرد مقدس هم یعنی کسی که به خدای خیر شبیه است. فرد مقدس الگوی ماست به این دلیل که شبیه خداست و خدا خیر است و لذا فرد مقدس هم مظهر خیریت است. ممکن است کسی بگوید که ما بصورت پسینی فهمیده‌ایم که افراد مقدس دزد و دروغ‌گو و متجاوز هستند و لذا شایسته نیستند که الگوی ما باشند. در جواب باید گفت که ما بصورت پیشینی می‌دانیم که افراد مقدس از حیث خیر بودن شبیه به خدای خیر هستند (چه خدا وجود داشته باشد چه نداشته باشد). در واقع این بخشی از مفهوم تقدس است که فرد مقدس شبیه خدای خیر است. تعریف ما از مفهوم خدا و تقدس مبتنی بر مشاهده رفتار مادر ترزا نیست. اگر بصورت پسینی بدانیم که مادر ترزا الگوی ما نمی‌تواند باشد، باید در مقدس بودن او تشکیک کنیم، نه اینکه بگوییم افراد مقدس شبیه خدا خیر نیستند. رفتار مادر ترزا، مفهوم مقدس بودن را عوض نمی‌کند، بلکه او را از صفت مقدس بودن تهی می‌کند.

تا حدی که من می فهمم، مادامی که ما تصور خود را از خیریت خدا حفظ می‌کنیم، این مدعا را باید معکوس کرد. یعنی پسندیده است که ما مثل انسان‌های مقدس رفتار کنیم و اینگونه بسوی خیریت برویم. انسان های عادی دروغ می گویند، دزدی می کنند، برخی هم به کودکان به زور یا فریب تجاوز می کنند. اما فرد مقدس قرار است دقیقا از این نظر با انسان‌های عادی فرق داشته باشد که از این کارها نمی‌کند. شگفتی روزگار این است که اکنون ادعا می‌شود فرق انسان مقدس با بقیه انسان‌ها این است که هرچند همه‌ی انسان‌ها نباید این کارها را بکنند، برای فرد مقدس مجاز است دزدی کند،‌ دروغ بگوید و تجاوز کند.

انسان مقدس مظهر فضائل اخلاقی است. اگر نباشد، مقدس نیست. او نباید رفتارهایی انجام دهد که افراد عادی و خلافکار و رذل انجام می دهند. این تفسیر حیرت‌انگیز است که فرد مقدس اجازه دارد کارهای غیر اخلاقی انجام دهد و در عین حال الگوی همگان است. اما مردم نباید دزدی کنند، زورگویی کنند، فریب کاری کنند، به زور افکار خود را به دیگران تحمیل کنند. سه گزاره زیر با هم ناسازگارند، پس باید یکی را کنار گذاشت:

الف- انسان‌های مقدس اجازه دارند دزد قهار، دروغگوی بالفطره و متجاوز جنسی به کودکان باشند،

ب- انسان‌های عادی اجازه ندارند دزدی کنند، دروغ بگویند و تجاوز کنند،

ج- انسان‌های مقدس از نظر اخلاقی الگوی انسان‌های عادی هستند.

(ناسازگاری میان این سه گزاره دارای این فرم است: الف مجاز است کار "ک" را بکند. ب مجاز نیست کار "ک" را بکند. ب باید از نظر اخلاقی مانند الف رفتار کند)

حیرت‌انگیز است که کسی ناسازگاری این سه گزاره را نبیند و هم‌زمان به هر سه باور داشته باشد. واضح است که از میان سه‌ گزاره‌ی بالا گزاره‌ی‌ الف غلط است و باید انکار شود. حتی اگر ادعا شود که انسان مقدس خود خالق اخلاق است و اوست که تعیین می کند چه کاری خوب و بد است، با توجه به درستی گزاره ج، یا باید الف را انکار کرد یا ب را. کسی که انسان مقدس را خالق اخلاق می‌داند یا باید بپذیرد که انسان‌های عادی هم می‌توانند دزدی کنند، دروغ بگویند و تجاوز کنند یا باید بپذیرد که انسان‌های مقدس هم نمی‌توانند دزدی کنند، دروغ بگویند و تجاوز کنند.

حدس من این است که کسانی که مادر ترزا را دروغ‌گو، دزد و متجاوز اعلام می‌کنند، حاضر نیستند بپذیرند این کار‌ها برای انسان‌های عادی مجاز است. بنابرین، نتیجه منطقی پروژه‌ی معرفی کردن مادر ترزا به عنوان دزد، دروغ‌گو و متجاوز این است که مادر ترزا برازنده این نیست که توسط هیچ کس قدیس خوانده شود. او مقدس نیست و هیچ‌گاه هم مقدس نبوده است. اگر مادر ترزا دزد، دروغ‌گو و متجاوز باشد نه تنها مقدس نیست بلکه رذل و فاسد است. چنین انسانی هیچ حظی از قداست نبرده و شایسته نیست که مورد احترام و ستایش هیچ کس- بخصوص روشنفکران- قرار گیرد.

اکبر گنجی