آرمان ملي - نازنين فرازي

برجام در دوره ترامپ آنقدر زخم کاري خورد که از نفس افتاد و ايران به‌تنهايي پيکر آن را بر دوش کشيد تا به امروز رسيد. حالا اما که مي‌شود روح تازه‌اي به برجام دميد تا زنده شود، مشکل اين است که گام اول را ايران بردارد يا آمريکا. آمريکايي که بدعهدي کرد و از برجام خارج شد در مقابل ايران که به گفته رئيس‌جمهورش جز صلح و مذاکره نمي‌خواهد، مي‌گويد که راه ديپلماسي باز است اما دست از بازي «اول تو، بعد من» برنمي‌دارد. دکتر روحاني ديروز با اشاره به اينکه با بازگشت ذره‌ذره و دو طرف به برجام هم مشکلي نداريم، دست طرف مقابل را در برداشتن قدم‌هاي گام‌به‌گام هم باز گذاشت اما ظاهرا مشکل برداشتن گام اول است که چه کسي پيشقدم شود. با محمدتقي فاضل ميبدي در اين‌باره به گفت‌وگو نشستيم. استاد و پژوهشگري که با درد مردم غريبه نيست و تکدي‌گري دختران سر چهارراه‌ها را موجب عزت نمي‌داند و از آن به‌عنوان دردي همگاني نام برد. فاضل‌ميبدي با بيان اينکه مشکلات اقتصادي زماني حل مي‌شود که مسائل سياسي حل شده باشد، بر ضرورت حل هرچه زودتر موضوع برجام تاکيد کرد و از اينکه اين موضوع هرچه به تاخير بيفتد به زيان کشور خواهد بود و ناراحتي مردم را در پي دارد، ابزار نگراني کرد. حاصل گفت‌وگوي «آرمان ملي» با محمدتقي فاضل ميبدي را در ادامه مي‌خوانيد.

ايــران و آمريکا هر کدام ديگري را موظف به بازگشت تعهدات برجامي مي‌داند، ضمن اينکه دکتر روحاني ايران را کشوري خواهان صلح مي‌داند.

در نهج‌البلاغه از علي(ع) جمله‌اي خطاب به مالک اشتر داريم که خيلي قابل‌توجه است. اميرمومنان مي‌گويد اگر دشمن تو، تو را دعوت به صلح کرد اين دعوت را بپذير که به نفع ملت و کشورت خواهد بود. آنچه باعث رنج و درد مردم در هر کشوري مي‌شود، جنگ‌هاي سردي است که معمولا بين دولت‌ها به‌وجود مي‌آيد. در سال‌هايي که با آمريکا رابطه خصمانه‌اي داشتيم، ملت‌هاي ايران و آمريکا مي‌توانستند روابط خوبي با همديگر داشته باشند به دليل اينکه هزاران تحصيلکرده ايراني در آمريکا هستند و اکنون هم جوانان نخبه ايراني براي تحصيلات عالي در آمريکا بايد با مشقت فراوان به دنبال اخذ ويزا در کشورهاي همسايه باشند. از طرفي براي آمريکايي‌هايي که خواهان بازديد از آثار و تمدن ايراني هستند نيز کاري سخت و پرهزينه خواهد بود. ايران کشور جذابي از نظر توريستي است ولي متاسفانه نتوانستيم توريست‌هاي کشورهاي غربي به‌ويژه آمريکا را جذب کنيم تا مظاهر تمدن ما را ببينند و از درآمد صنعت توريسم هم محروم مانديم. بر اين باورم بهتر است دولتمردان ما و آمريکا با حسن‌نيت پشت يک ميز به‌منظور مذاکره‌اي جدي براي حل مشکلات، بنشينند. تحريم‌هايي که آمريکا بر ايران وارد کرد، بسيار شکننده بود و تورم بزرگي را پديد آورد که به‌ويژه در سال‌هاي اخير شاهد اين مساله بوديم بعد از آنکه ترامپ نقض عهد کرد و برجام را زير پا گذاشت و برخلاف تعهدات بين‌المللي از برجام خارج شد. اکنون که رئيس‌جمهور جديد آمريکا در کاخ سفيد مستقر شده دولتمردان او بايد حسن‌نيت داشته و از موضع بالا و عزتمندانه با ايران مذاکره کنند و مساله تحريم‌ها را حل نمايند. اگر واقعا سياسيون و دولتمردان ما احساس کردند که آمريکا در کار خود صداقت دارد و اگر هم گام اول را ما برداريم و او هم گام دوم را صادقانه برخواهد داشت، بالاخره بايد اقدام کرد. حال اينکه از حالا بدبين باشيم که اينها ممکن است صادقانه جلو نيامده و گام برندارند، اين موضوع به فهم و هوش و ذکاوت سياستمداران ايران برمي‌گردد که پيشنهاد آمريکا را چقدر صادقانه ارزيابي کنند. به نظر مي‌رسد دولت فعلي آمريکا با دولت قبلي فرق دارد و آن حالت خصمانه ترامپ و تيمش که نسبت به ملت ايران داشت، در دولت فعلي به احتمال قوي نيست يــا خيــلي کمتر است.

متاسفانه طي چند سالي که با آمريکا مشکل داشتيم و با کشورهاي ديگر منطقه، روابطي هم را که با کشورهاي عرب و همسايه داشتيم هم از دست داديم. روابط تجاري که بين ما و امارات و عراق بوده، ممکن است اگر مساله رابطه ايران و آمريکا حل نشود، کشورهاي باقي‌مانده در منطقه که با ما ارتباط دارند هم ارتباطشان با ما بسيار محدود شود. آمريکا قطعا روي عراق فشار خواهد آورد و اين کشور را در تنگنا قرار خواهد داد.

ادامه وضع فعلي تا کجا امکان‌پذير است؟ انتخابات 1400 را هم در پيش داريم درحالي‌که برخلاف دوره‌هاي قبل به نظر مي‌رسد چندان اولويت جامعه نباشد.

به نظر مي‌رسد وضع فعلي قابل ادامه دادن نيست و اينکه با چه سياستي را بلد نيستم ولي هرچه زودتر بايد از اين وضع خلاص شد و آنچه را به صلاح کشور و ملت است، انجام داد. در کوچه و بازار بخش زيادي مردم ناراحتند و اگر همين وضع ادامه يابد و اقتصاد اينطور ملتهب و تورم اينگونه رو به افزايش باشد به نظر نمي‌رسد که انتخابات پرشوري در حد انتظار در پيش داشته باشيم. در جامعه ما عزت مردم در گروي اقتصاد، معيشت و نان در سفره‌شان است. اگر اقتصاد، معيشت و سفره مردم خوب شود، عزت حفظ خواهد شد. اينکه بگوييم فقط عزت، موقعي که افراد از خريد دو کيلو پرتقال هم عاجزند. وقتي ده‌ها دختر جوان در خيابان گدايي مي‌کنند و شاهد دختران جواني هستيم که بايد زندگي باشرافتي داشته باشند، چادر به کمر بسته و در خيابان تکدي‌گري مي‌کنند و گل و دستمال کاغذي مي‌فروشند، عزت مدنظر ديده نمي‌شود. اگر در يک جامعه 5ميليوني 50 نفر هم اينطور منش خود را در خيابان بگذارند، عزت همه زير پا رفته چون بني‌آدم اعضاي يک پيکرند. لذا دولتمردان بايد هرچه زودتر فکري کنند تا يک زندگي عزتمندانه و شايسته‌تر به مردم برگردد. ارزش پول ملي افزايش يابد و حفظ شود، پاسپورت ما در دنيا به جايگاه اوليه خود برگردد و اين سيستم فساد اداري که عمدتا به خاطر تحريم‌ها به‌وجود آمده از بين برود تا يک کشور عزتمندانه‌تري داشته باشيم و همان شعار استقلال، آزادي در جامعه بيشتر تقويت شود و اگر خواسته باشيم اين روش را ادامه دهيم که اول تو و بعد من، خيلي مطلوب و صلاح نيست.