مژگان غفاری شیروان - ایندیپندنت فارسی، نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز دوشنبه در حالی آغاز شد که تصمیم اخیر ایران مبنی بر خروج از پروتکل الحاقی به معاهده منع گسترش سلاح‌های هستهای و محدود کردن بازرسی‌های آژانس بین‌المللی اتمی در آن کشور، محور گفت‌وگوها خواهد بود. بعضی اعضای این شورا خواستار انتقاد رسمی از ایران شده‌اند و ممکن است شورای حکام قطعنامه‌ای در این زمینه صادر کند. خبرگزاری فرانسه روز دوشنبه، ۱۱ اسفندماه، در گزارشی به این اشاره کرده است که کشورهای غربی در تلاشند تا بدون به خطر انداختن تلاش‌های شکننده فعلی برای احیای توافق هستهای سال ۲۰۱۵، راهی برای محدود کردن ایران پیدا کنند.
اما احتمال صدور قطعنامه علیه ایران در این نشست، با واکنش تند وزیر امور خارجه این کشور، محمد جواد ظریف، روبه‌رو شده است. ظریف در حاشیه نشست روز دوشنبه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی ایران، در این زمینه گفت: «اروپایی‌ها حرکت غلطی را با حمایت از آمریکا در شورای حکام شروع کرده‌اند. فکر می‌کنیم این حرکت باعث به‌هم ریخته شدن شرایط خواهد شد.» او اعلام کرد که سفیر ایران در وین، شرایط کنونی را برای همه اعضای شورای حکام توضیح داده است.
هشدار سناتورها به بایدن؛ اشتباه‌های گذشته را درباره ایران تکرار نکن
ایالات متحده نباید تسلیم فوریت‌های کاذب یا ضرب‌الاجل‌ها (مانند کاهش اخیر تعهدهای هستهای یا انتخابات ایران) شود، بلکه باید رویکردی سنجیده و حساب‌شده درقبال ایران پیش گیرد
درحالی‌که دولت جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا، به‌دنبال راه‌های تعامل دوباره با حکومت جمهوری اسلامی ایران است، سناتورهای جمهوری‌خواه به او هشدار دادند که «اشتباه‌های گذشته را تکرار نکند».
مطالب بیشتر در سایت ایندیپندنت فارسی
پنج سناتور جمهوری‌خواه آمریکایی روز جمعه، هشتم اسفندماه، در نامه‌ای به جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده، رئوس کلی خط مشی جمهوری‌خواهان برای پرداختن مؤثر به چالش مربوط به ایران را مطرح کردند.
در این نامه آمده است: «با وجود توافق اولیه [میان دو حزب] در مورد مقابله با رژیم ایران، دگرگونی‌های اساسی در سیاست دولت‌های جمهوری‌خواه و دموکرات ایالات متحده، انسجام آمریکا برای مقابله با چالش ایران را زیر سؤال برده است. دولت شما فرصتی منحصربه‌فرد برای ایجاد یک رویکرد دوحزبی در اختیار دارد که می‌تواند حافظ منافع ملی ایالات متحده در طولانی‌مدت باشد. ما از شما می‌خواهیم که واقعا به‌دنبال این حمایت دوحزبی کنگره از سیاست ایالات متحده در رابطه با ایران باشید.»
سناتورها نبود اجماع در این موضوع را عامل ادامه برخورد با موضوع سیاست آمریکا درقبال ایران به‌‌شکل نوعی «فوتبال سیاسی» میان احزاب دانسته و افزوده‌اند که در آن صورت، «نمی‌توانیم منافع امنیتی ایالات متحده و متحدان خود را حفظ کنیم».
در این نامه با اشاره به کمپین «فشار حداکثری» دولت پیشین آمریکا درقبال ایران، آمده است که با وجود انتقادها از این کمپین، «نمی‌توان انکار کرد که هزینه‌ای را به ایران تحمیل کرده است که اکنون به دولت شما اهرمی برای دستیابی به معامله‌ای بهتر با آن کشور ارائه می‌دهد».
سناتورهای جمهوری‌خواه در نامه خود از بایدن خواسته‌اند تا در سیاست‌گذاری خود در رابطه با ایران به شش نکته اصلی توجه کند:
۱) ایالات متحده به یک «استراتژی جامع» نیاز دارد که شامل تمام ابزارهای قدرت ملی باشد. سیاست دولت درقبال ایران باید علاوه‌بر مذاکرات هستهای، پایان دادن به فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده آن کشور در منطقه و فراتر از آن را نیز دربربگیرد. برای موفقیت در این زمینه، هرنوع مذاکره با ایران باید با تلاش برای توسعه توافق‌های ابراهیم در منطقه همراه باشد تا با همراهی شرکای هم‌فکرمان، بازدارندگی بیشتری در منطقه برای حکومت ایران ایجاد کنیم.
۲) آمریکا نباید به توافق هستهای سال ۲۰۱۵ بازگردد. این توافق خصوصا در بندهای «غروب برجام» مربوط به پایان محدودیت‌های تسلیحاتی، موشکی و هستهای ایران، ایرادهایی دارد. هر توافقی در آینده باید بازه زمانی طولانی‌تری برای آن‌ها در نظر بگیرد و تضمین کند که ایران از این ابزارها برای تهدید همسایگان خود استفاده نخواهد کرد.
۳) دامنه هر توافقی که در آینده با ایران انجام شود، باید مجموعه وسیعی از رفتارهای ایران، ازجمله تروریسم منطقه‌ای، موشک‌های بالیستیک و بازداشت شهروندان ایالات متحده را دربرگیرد و باید به‌طور «هم‌زمان» به همه این مسائل بپردازد. نمی‌توان به ایران درمورد احترام به تعهدهایش اعتماد کرد و از این لحاظ، برنامه دولت برای رسیدگی به موشک‌های بالیستیک و تروریسم منطقه‌ای در توافق‌های بعدی، ممکن است به تکرار خطای برجام بینجامد. اگر ایالات متحده در قبال بازگشت ایران به تعهدهای هستهای خود، گشایش مالی برای آن کشور ایجاد کند، بسیار نامحتمل است که برای آوردن ایران بر سر میز توافق‌های بعدی، اهرم کافی در اختیار داشته باشد.
۴) ایالات متحده نباید تسلیم فوریت‌های کاذب یا ضرب‌الاجل‌ها (مانند کاهش اخیر تعهدهای هستهای یا انتخابات ایران) شود، بلکه باید رویکردی سنجیده و حساب‌شده درقبال ایران پیش گیرد.
۵) دولت بایدن باید در رایزنی‌های «گسترده» و «رسمی» با «کنگره، اسرائیل و شرکای ما در خلیج فارس» شرکت کند. همراهی کنگره تضمین‌کننده حیات توافق آینده در دولت‌های بعدی خواهد بود و همچنین در جبهه منطقه‌ای، باید نگرانی‌های واقعی کسانی که زیر سایه تهدید ایران زندگی می‌کنند، در نظر گرفته شود.
۶) ایالات متحده آمریکا «تحت هیچ شرایطی» نباید با «هیچ‌گونه گشایش مالی» برای رژیم جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان پیش‌شرط مذاکرات موافقت کند، چه تخفیف تحریم‌ها و چه تلاش برای تسهیل آزادسازی وجوه ایران در سایر کشورها.
در این نامه به بایدن یادآوری شده است که تخفیف تحریم‌ها و پول‌های آزادشده پس از برجام به‌جای آن‌که صرف ترمیم اقتصاد آن کشور شود، به افزایش بودجه دفاعی و کمک به نیروهای نیابتی انجامید و به‌جای تقویت رویکرد اعتدالی، فعالیت‌های بدخیم ایران را تقویت کرد و علاوه‌بر آن، «رژیم به سرکوب وحشیانه مردم ایران ادامه داده است».
در ادامه نامه، سناتورهای جمهوری‌خواه واکنش‌های اخیر ایران ازجمله حمله راکتی به پایگاه آمریکا در اربیل و اعلام پایان دادن به اجرای پروتکل الحاقی را اقدام‌هایی برای سنجش بردباری دولت بایدن دانسته‌اند.
امضاکنندگان این نامه عبارت‌اند از: جیم ریش، عضو ارشد کمیته روابط خارجی سنا؛ جیم اینهاف، عضو ارشد کمیته نیروهای مسلح سنا؛ مارکو روبیو، عضو ارشد کمیته اطلاعات سنا؛ پت تومی، عضو ارشد کمیته بانکداری؛ راب پورتمن، عضور ارشد کمیته امنیت داخلی و امور حکومتی.
روز پنج‌شنبه، هفتم اسفندماه نیز سناتور تام کاتن و بیش از ۴۰ نماینده جمهوری‌خواه دیگر در مخالفت با هرگونه اقدام درراستای لغو تحریم‌های ایران، قطعنامه‌ای را به کنگره آمریکا ارائه داده بودند.
احمدی نژاد در مسیر بنی صدر
