بی بی سی - تیم ملی ایران حدود دو ماه دیگر باید در دور برگشت مرحله دوم مقدماتی جام جهانی ۲۰۲۲ قطر بازی کند. موقعیت عجیبی در آستانه این رقابت‌ها ایجاد شده است؛ از یک سو تیم ملی کنونی، یکی از بهترین و مستعدترین نسل‌های فوتبال ملی ایران در چند دهه اخیر است و از سوی دیگر، به رغم داشتن چنین نسل مستعدی صعود به دور نهایی مقدماتی جام جهانی دشوار شده است.
در حالی که تیم ملی ایران در بعضی پست‌ها گزینه کاملا مطمئنی در اختیار ندارد، در یک پست موقعیت بی‌نظیری پیش آمده است. دراگان اسکوچیچ چندین گزینه مطرح و شایسته برای دروازه‌بانی در اختیار دارد، بازیکنانی که هرکدام از آنها می‌توانند راحت تبدیل به دروازه‌بان اول تیم شوند.
تیم ملی فوتبال ایران قبلا رقابت دو دروازه‌بان تقریبا هم‌سطح را تجربه کرده است اما در اختیار داشتن پنج دروازه‌بان درجه یک برای نخستین بار است که در تیم ملی فوتبال ایران رخ می‌دهد.
از حجازی تا حقیقی
تیم ملی ایران در جام جهانی ۱۹۷۸ ناصر حجازی را در چارچوب دروازه داشت. او یکی از بهترین‌های قاره آسیا در آن دوران بود؛ بازیکنی که بعدها در انتخاب‌های مختلف نیز در میان برترین دروازه‌بانان قرن آسیا قرار می‌گرفت.
در جام جهانی ۱۹۹۸ هرچند احمدرضا عابدزاده گزینه اول کادرفنی بود اما مصدومیت کهنه زانوی عابدزاده باعث شد، نیما نکیسا در بازی نخست مقابل یوگسلاوی سابق قرار بگیرد.
درواقع در جام جهانی فرانسه هواداران تیم ملی تا شروع بازی‌های ایران نگران این پست و مصدومیت عابدزاده بودند.
در جام جهانی ۲۰۰۶ ابراهیم میرزاپور دروازه‌بان اول تیم ملی بود؛ بازیکنی که از مقدماتی جام جهانی ۲۰۰۲ به سرمربیگری میروسلاو بلاژویچ، به ترکیب اصلی تیم ملی راه یافته بود و تجربه حضور در جام ملت‌های ۲۰۰۴ آسیا را هم داشت اما با همه این‌ها، نگرانی درباره توان مقاومت دروازه‌بان ایران مقابل تیم‌های مکزیک و پرتغال کم نبود.
در جام جهانی ۲۰۱۴ نگرانی از شرایط دروازه‌بانی تیم ملی به اوج رسید؛ کارلوس کی‌روش حاضر نشد مهدی رحمتی را به تیم ملی برگرداند و حتی تا چند روز مانده به شروع مسابقات جام جهانی در برزیل، نمی‌شد با اطمینان گفت که از میان رحمان احمدی، دانیال داوری و علیرضا حقیقی که در فهرست نهایی تیم ملی برای جام جهانی قرار گرفته بودند، کدام یک در بازی اول با نیجریه در ترکیب اصلی قرار خواهند گرفت.
احمدی در بازی تاریخی ایران مقابل کره‌جنوبی که منجر به صعود ایران به جام جهانی شده بود، نمایشی به یادماندنی داشت و چندین بار دروازه ایران را نجات داد.
با این حال سرمربی پرتغالی تصمیم گرفت حقیقی را در جام جهانی در ترکیب اصلی قرار دهد. در جریان بازی‌های ۲۰۱۴ نیز نگرانی رسانه‌ها و هواداران تیم ملی از چارچوب دروازه ایران بشدت بالا بود اما حقیقی درمجموع عملکرد مناسبی داشت.
در جام جهانی ۲۰۱۸ در مقایسه با حضور ایران در سه دوره پیشین، ثبات بیشتری در چارچوب دروازه تیم ملی احساس می‌شد. علیرضا بیرانوند که چند فصل خوب را با پرسپولیس سپری کرده بود، در ترکیب تیم ملی هم باثبات بود و روشن بود که او مرد شماره یک ایران در بازی‌های حساس مقابل مراکش، اسپانیا و پرتغال خواهد بود. بیرانوند یکی از بهترین‌های ایران در این دوره بود و اوج کارش هم مهار ضربه پنالتی کریستیانو رونالدو بود.
این پنج نفر
این بار اما تیم ملی در شرایطی قرار گرفته که قبلا ندیده بودیم: این که همزمان ۵ دروازه‌بان نخبه و آماده درحال رقابت برای رسیدن به دروازه تیم ملی هستند، اتفاقی بی‌سابقه در تاریخ فوتبال ایران.
بیرانوند، رشید مظاهری و پیام نیازمند سه دروازه‌بانی بودند که به اردوی کنونی تیم ملی برای بازی دوستانه مقابل سوریه (سه‌شنبه ۱۰ فروردین) دعوت شدند اما پس از مثبت شدن آزمایش کرونای مظاهری، نام او از فهرست خط خورد و حامد لک در اردوی تیم ملی جانشین مظاهری شد.
نفر پنجم در این رقابت ویژه، امیر عابدزاده است؛ دروازه‌بانی که در این اردو حضور ندارد اما در بازی دوستانه مقابل بوسنی نمایش خوبی داشت و همه را متقاعد کرد که می‌تواند در راه صعود به جام جهانی ۲۰۲۲ یکی از بازیکنان موثر تیم ملی باشد. در ادامه عملکرد این پنج دروازه‌بان آماده فوتبال ایران در فصل جاری را بررسی می‌کنیم.
علیرضا بیرانوند؛ واکنش‌های درخشان مقابل ژاوی و رونالدو
دروازه‌بانی که در تیم نفت تهران تبدیل به یک پدیده ویژه شد و در پرسپولیس یکی از ستون‌های اصلی تیم برانکو ایوانکوویچ بود، در چند سال اخیر در ترکیب تیم ملی نیز درمجموع عملکرد قابل قبولی داشته است.
بیرانوند که حالا در آنتورپ بلژیک بازی می‌کند، در فصل جاری لیگ بلژیک ۱۰ بازی برای این تیم انجام داده و ۱۱ گل خورده است.
هرچند او به طور متوسط در هر بازی بیش از یک گل خورده اما ۴ "کلین‌شیت" در همین ۱۰ بازی داشته و البته یکی از بازی‌های خوبش را هم مقابل تاتنهام در لیگ اروپا انجام داد و پس از آن بازی، چند سایت معتبر تحلیل فوتبال، او را در تیم منتخب هفته لیگ اروپا قرار دادند.
بیرانوند با ۱۹۴ سانتی‌متر قد، هم در واکنش به شوت‌های راه دور مهارت مناسبی دارد و هم در واکنش به ارسال‌های بلند از کناره‌ها خوب عمل می‌کند. او در ارسال پاس بلند، چه با پا چه با دست قدرت و دید خوبی دارد و درمجموع در زمره دروازه‌بانان تکنیکی قرار می‌گیرد.
بیرانوند چند سال است در ترکیب اصلی تیم ملی قرار دارد و همین تجربه ملی، بخت او برای ادامه حضور در چارچوب دروازه تیم ملی را افزایش می‌دهد.
او در سال‌های اخیر مقابل بازیکنان بزرگی مثل ژاوی، کریس رونالدو و گرث بیل بازی کرده و در اغلب این نبردهای بزرگ هم موفق بوده است.
امیر عابدزاده؛ هنر بازیسازی
این دروازه‌بان ۲۸ ساله از کودکی همراه پدرش در تمرین پرسپولیس شرکت می‌کرد و از همان موقع، احمدرضا عابدزاده در اوج فوتبال حرفه‌ای خود، پسرش را به تمرین بسیار سنگین عادت داده بود.
امیر عابدزاده هم تجربه حضور در فوتبال آمریکا را دارد و هم در تیم جوانان چند باشگاه انگلیسی ازجمله برنتفورد و تاتنهام بازی کرده است.
او در ایران هم در پرسپولیس و راه‌آهن بازی کرده بود. حالا عابدزاده در ماریتیمو پرتغال تبدیل به دروازه‌بان اول تیم شده و بخصوص در دو فصل اخیر نمایش‌های خوبی داشته است.
عابدزاده در ۲۰ بازی فصل جاری ماریتیمو در ترکیب اصلی بوده و ۲۹ گل خورده و ۵ بار دروازه خود را بسته نگه داشته است.
یکی از ویژگی‌های اصلی بازی این دروازه‌بان ۱۸۶ سانتی‌متری، توان او در بازی با پا و مشارکت در بازیسازی تیمش است. در بازی دوستانه تیم ملی مقابل بوسنی، عابدزاده نشان داد که چقدر خوب می‌تواند با پاس‌های دقیق، در بازیسازی تیم شرکت کند.
عابدزاده یکی از سه دروازه‌بان تیم ملی در جام جهانی ۲۰۱۸ بود و حالا یکی از بازیکنان باتجربه در اردوی تیم ملی به حساب می‌آید.
حامد لک؛ باثبات و کم‌اشتباه
وقتی بیرانوند پرسپولیس را به مقصد آنتورپ ترک کرد، کمتر کسی فکر می‌کرد یک دروازه‌بان دیگر از لیگ برتر ایران بتواند بسرعت جای خالی او را پر کند اما حامد لک که حدود ۱۰ فصل در تیم‌های مختلف لیگ ایران بازی کرده بود، بخوبی این کار را انجام داد و در بازی‌های لیگ قهرمانان آسیا، خیلی زود تبدیل شد به یکی از مهمترین بازیکنان پرسپولیس در راه صعود به فینال لیگ قهرمانان فوتبال آسیا.
لک ۱۹۴ سانتی‌متری، در همان سال‌های ابتدایی حضور کارلوس کی‌روش در تیم ملی، به اردوهای این تیم دعوت می‌شد و درحالی که در صبای قم بازی می‌کرد، به عنوان یک دروازه‌بان آینده‌دار چند بار در بازی‌های تیم ملی در چارچوب دروازه قرار گرفت.
لک بعدها در تراکتور، سایپا، فولاد، نساجی و ماشین‌سازی هم بازی کرد و حالا در ۳۰ سالگی به نظر می‌رسد به اوج بلوغ حرفه‌ای خود رسیده است.
او در فصل جاری ۱۷ بازی برای پرسپولیس انجام داده، ۹ گل خورده و در ۱۰ بازی دروازه خود را بسته نگه داشته است. لک به عنوان یکی از کم‌اشتباه‌ترین دروازه‌بانان فوتبال ایران در یک سال اخیر، حالا در رقابت با چهار دروازه‌بان بزرگ دیگر ایران، هدفش صعود به جام جهانی و قرار گرفتن نامش در میان سه دروازه‌بان تیم ملی در فهرست نهایی برای جام جهانی ۲۰۲۲ است.
پیام نیازمند؛ ستاره تیم صدرنشین
یک دروازه‌بان جوان و بلندقامت حدود چهار سال در ترکیب پیکان قرار می‌گرفت که از همان چند بازی اولش مشخص بود خیلی زود به تیمی بزرگ‌تر خواهد رفت.
پیام نیازمند ۱۹۳ سانتی‌متر قد و ۲۶ سال دارد. هفت بار پیراهن تیم فوتبال زیر ۲۳ سال ایران را به تن کرده و حالا سومین فصل حضور خود در سپاهان را سپری می‌کند که فعلا در صدر جدول لیگ ایران قرار دارد.
نیازمند در دوره سرمربیگری کی‌روش در تیم ملی نیز بارها به اردوی تیم ملی دعوت شد و حالا اسکوچیچ هم به او اعتماد دارد، چون در بازی دوستانه مقابل ازبکستان او را در ترکیب اصلی قرار داد.
نیازمند در فصل جاری ۱۸ بازی برای سپاهان انجام داده، ۱۹ گل دریافت کرده و در ۷ بازی دروازه تیمش را بسته نگه داشته است. واکنش سریع و موثر در ارسال از کناره‌ها و شروع مناسب بازی با پا، از ویژگی‌های برجسته بازی نیازمند است.
در جمع ۵ دروازه‌بانی که برای سه جایگاه نهایی در فهرست تیم ملی رقابت می‌کنند، نیازمند جوان‌ترین بازیکن است اما اگر نمایش‌های نسبتا موفق او در ترکیب سپاهان ادامه پیدا کند، شانس مناسبی هم برای ادامه حضور در تیم ملی خواهد داشت.
رشید مظاهری؛ به دنبال دومین حضور در جام جهانی
او هم مثل لک تبدیل به یک دروازه‌بان خوب در لیگ برتر ایران شده بود اما انتقال به استقلال در ابتدای فصل جاری به رشید مظاهری کمک کرد که بیش از گذشته در مرکز توجه قرار بگیرد.
دروازه‌بان ۱۹۲ سانتی‌متری استقلال در اغلب بازی‌هایی که در فصل جاری انجام داده، کم‌اشتباه و مطمئن ظاهر شده و در اردوی کنونی تیم ملی هم جلوتر از لک، نامش در فهرست اسکوچیچ قرار گرفت اما به دلیل مثبت شدن آزمایش کرونا، فعلا در اردو حضور ندارد.
مظاهری ۳۱ ساله در استقلال اهواز و فولاد خوزستان بازی می‌کرد و بعد در ذوب‌آهن تبدیل به یک پدیده ویژه در فوتبال ایران شد. مظاهری در ذوب‌آهن چند فصل یکی از دروازه‌بانان باثبات لیگ بود و بعد به تراکتور پیوست و حالا در استقلال با حسین حسینی رقابت می‌کند.
مظاهری در فصل جاری ۱۴ بازی برای استقلال انجام داده، ۸ گل خورده و در ۸ بازی هم دروازه تیمش را بسته نگه داشته است. او هم در شوت‌های راه دور واکنش‌های موثری دارد هم در موقعیت‌های تک به تک با بازیکن حریف در داخل محوطه جریمه، واکنش‌های جالبی نشان می‌دهد.
مظاهری در تیم‌های ملی جوانان و امید ایران عضویت داشته، در جام جهانی ۲۰۱۸ یکی از سه دروازه‌بان ایران در فهرست نهایی کی‌روش بود و حالا در اوج دوران فوتبال حرفه‌ای خود، برای ادامه حضور در اردوهای تیم ملی بخت مناسبی دارد.
روایت مطهری از توهین پوتین به خامنه‌ای
