آخرین وضعیت بیماری کرونا در ایران دلالت از آن دارد که ویروس کووید- ۱۹ با سرعتی کم سابقه در حال پیشروی است. نمودارهای پیشروی پاندمی کرونا نشان میدهد پیشروی کرونا در ۳ معیار اصلی از جمله میزان سرایت پذیری، تعداد مبتلایان و تعداد جان باختگان از بهمن ماه سال گذشته بی سابقه بوده است. انتقال کرونای دلتا در عرض چند ثانیه اتفاق میافتد. سویه دلتای کرونا همه استانهای کشور را درگیر کرده است و این در حالی است که در کشورهای همسایه تا ۶۰ درصد واکسیناسیون انجام شده است اما در کشور ایران کمتر از ۵ درصد واکسیناسیون انجام شده است.
اکنون در شرایطی که ایران زمان طلایی و فرصت موثر واکسیناسیون جمعیت خودش را از دست داده است، ویروس کرونا دلتا کشور را تصرف کرده است و تعداد مراجعات سرپایی کرونا مثبت در کشور تا بیش از ۵۰ درصد افزایش داشته است. همچنین این روزها شاهد افزایش ۱۷-۶۰ درصدی در موارد مثبت بستری به علت کرونا و افزایش ۳ برابری در تعداد بیماران فوت شده نسبت به هفتههای گذشته و حتی پیکهای اول تا چهارم بیماری بودیم. استان های سیستان و بلوچستان، یزد و بوشهر به ترتیب دارای بیشترین میزان موارد مرگ و میر ناشی از بیماری ناشی از ویروس کرونا هستند. موارد بیماری و بستری ناشی از کرونا در خوزستان و اصفهان هم رو به افزایش است. میزان مبتلایان در تهران نیز رو به افزایش است به طوریکه روند رو به رشد کرونا بخشهای مراقبتهای ویژه و آی سی یوها در پایتخت را تکمیل کرده و بیمارستانها با کمبود تخت مواجه هستند.
با توصیف وضعیت موجود کرونا در ایران، هیچ آثاری از مصوبات و دستورالعمل های ستاد ملی کرونا در شهرها مشاهده نمیشود. طبق هشدارهای مکرر متخصصین عفونی و بهداشتی، نوع دلتا به مراتب خطرناک تر از ویروس های قبلی است و علاوه بر گروههای پرخطر قبلی، اطفال و کودکان و نوجوانان و جوانان را بیشتر مبتلا میکند. اما مقررات و محدودیتها و ممنوعیتهای وضعیت قرمز در تهران و دیگر شهرهای کشور اجرا نمیشود و اصناف و مردم و شرکتها و کارگاهها و صنایع و کارخانجات بخش خصوصی و ادارات و نهادهای دولتی کمتر نسبت به رعایت پروتکلهای بهداشتی اهتمام جدی نشان میدهند؛ گویا کشور از وضعیت «قرمز» خارج شده است؟! به باور کارشناسان حوزه سلامت، افزایش میزان مرگ و میر ناشی از کرونا طی این هفته و روزهای آینده آغاز خواهد شد چراکه تمامی محدودیتها و ممنوعیتها فقط در حد حرف و شعار و ابلاغیه و بخشنامه روی کاغذ ماندهاند و ارادهای نیز برای اجرای آنها در راستای قطع زنجیره انتقال ویروس در کشور وجود ندارد.
درحال حاضر ویروس دلتا در سیستان و بلوچستان قالب شده است و بیمارستانهای این استان تخت خالی ندارند و همه شهرهای این استان به قدری درگیر مشکلات موجود شدهاند که متاسفانه آمار جانباختگان کرونا در استان به صورت کامل و واقعی اعلام نمیشود و آمار به مرور و با ملاحظاتی منتشر میگردد. به نظر میرسد دولت و وزارت بهداشت در تلاش هستند تا در پیک جدید میزان مرگ و میرها در سطح کشور از پیکهای قبلی کرونا بیشتر نشود تا ترک فعل و عملکرد غیرقابل دفاع آنها در مدیریت و کنترل کرونا با وجود چرخش ویروس دلتا در کل کشور بیشتر از این برملا نشود. در این شرایط سعید نمکی، وزیر بهداشت هم به خودش اجازه میدهد تا اعلام کند که درباره سیستان و بلوچستان اغراق شده است و تخت خالی در استان و شهرستانهای آن وجود دارد.
نمکی ادعا میکند نسبت به این استان اغراق شده است، در صورتی که مسئولین قضایی این استان اعلام کردهاند سردخانه و غسالخانههای این استان پر از جانباختگان کرونایی است و این استان در دفن اموات کرونایی مردم با مشکل مواجه شده است. چند روز گذشته جهانپور و وهاب زاده و نمکی به این استان سفر کردهاند و در یکی از هتلهای زاهدان اقامت گزیدهاند، اما وقتی عکس هایی از آنها منتشر شد دیده شده است که جهانپور و همراهان او از ماسک استفاده نمیکنند. مردمی هم که در محل این صحنه را در دوربینهای خود شکار و ضبط کردهاند میگویند مگر این افراد از واکسنهای معتبر استفاده کردند که مردم را مسخره خود میکنند که ماسک بزنند اما خود ماسک نمیزنند. همینطور در بازدیدهایی که توسط تیم اعزامی وزارت بهداشت و درمان به سیستان و بلوچستان صورت گرفته است استاندار و رییس دانشگاه علوم پزشکی سیستان و بلوچستان گوی سبقت را در چاپلوسی و تطهیر وضعیت موجود استان از همدیگر ربودهاند و به ظاهر وانمود کردهاند که این استان وضعیت سیاهی ندارد و همه چیز در امن و امان است. در صورتی که شواهد چیز دیگری میگوید و میتوان اعتراف کرد با حضور چنین افرادی در پستهای سازمانی بهداشت و درمان سیستان و بلوچستان، بیماری کرونا میتواند نسل کشی بلوچها را به دنبال داشته باشد. حتی مسئولان قضایی و نمایندگان مجلس در استان میگویند که تیم اعزامی وزارت بهداشت و درمان و شخص نمکی در زاهدان و استان سیستان و بلوچستان مدعی هستند تخت خالی وجود دارد که این دروغ محض است. براساس شنیدهها و مدارک دریافتی موجود نمایندگان مجلس در این استان و دادستان سیستان و بلوچستان از گوینده این سخنان به دلیل چنین اظهارات کذبی شکایت و اعلام جرم کردهاند.
ویروس کرونا دلتا همچنان در سیستان و بلوچستان جولان میدهد و این استان با کمبود اکسیژن، پزشک و واکسن مواجه شده است. مردم شهرهای این استان اکثریت محروم و مستضعف و فقیر هستند و به دلیل اینکه هزینه درمان برایشان غیرممکن است در خانه میمانند و حاضر نیستند به بیمارستان بروند. از طرفی به دلیل اینکه در این منطقه یا بیمارستان به تعداد کافی وجود ندارد یا بسیاری از بیمارستانها فاقد تجهزات کافی برای بیماران کرونایی هستند مردم سرگردان شدهاند و نمیدانند چه کاری باید انجام دهند.
وظیفه نمکی در کنترل و مدیریت کرونا، نمک ریختن بر روی زخم مردم است. شهروندان بلوچ نسبت به دروغگویی سعید نمکی درباره وضعیت بیمارستانهای سیستان و بلوچستان معترض هستند. به طور مثال، روز گذشته مردم در چابهار به نمکی اجازه فریب و نمایش در افتتاح بیمارستان تمام نشده و نیمه کاره را به دلیل اتاقهای خالی از تجهیزات و نیروی انسانی ندادند. مرگ شهروندان در اثر کمبود دستگاه اکسیژن در بیمارستانهای زاهدان به یک اتفاق طبیعی بدل شده است و احدی از مسئولان بهداشت و درمان در استان و کشور نیز پاسخگوی وضعیت موجود نیستند. کمبود تخت، پرستار، نیروی انسانی و امکانات پزشکی در ۶ شهرستان چابهار، نیکشهر، قصرقند، کُنارک، زرآباد و دشتیاری بیداد میکند و چهار شهرستان قصرقند، زرآباد، دشتیاری و کنارک اصلا بیمارستان ندارند. مردم این شهرها در فقر مضاعف به سر میبرند و مردم ترجیح میدهند که عزیزانشان در منازل یا در کنار معابر، خیابانها جان دهند تا اینکه به بیمارستانها رجوع کنند و متحمل هزینه شوند. وزیر بهداشت به جای شنیدن حرفهای چاپلوسان و متملقان واقعیتها را ببیند و صحبتهای کارشناسان را زیر سوال نبرد. در حال حاضر در سیستان و بلوچستان یک جنایت در حال وقوع است که باید به آن رسیدگی کرد.
ویروس کرونا در زاهدان و دیگر شهرهای سیستان و بلوچستان شیوع مرگباری پیدا کرده است و هر روز مردم شاهد افزایش بی سابقه مرگ و میر در این استان هستند. ترکیب انفجاری و دومینویی فقر و محرومیت و تغییرات آب و هوایی و بی آبی و تاخیر در انجام واکیسناسیون عمومی و ناکارآمدی و بی تدبیری مسئولان فعلی در دولت سبب شروع پیک جدید کرونا و گسترش سویه دلتا از استان سیستان و بلوچستان به استان هایی چون: خراسان رضوی، بوشهر، هرمزگان، یزد و خوزستان و سپس به سراسر کشور شده است. از طرفی، داروهایی که توسط خیرین و گروههای جهادی برای سیستان و بلوچستان ارسال میشود متاسفانه به دست مردم نمیرسد و سر از بازار سیاه درمی آورد چرا که ناظری برای توزیع این اقلام در منطقه وجود ندارد.
روزهای گذشته درپی سفر وزیر بهداشت و درمان و همراهان او از جمله کیانوش جهانپور به زاهدان، خبرهایی مبنی بر نظافت و مرتب سازی و ترخیص فوری بیماران مبتلا به کرونا در بیمارستانهای چندین شهر سیستان و بلوچستان برای عادی نشان دادن وضعیت استان منتشر شد. اما مرگ چند بیمار کرونایی بلافاصله پس از ترخیص از بیمارستانی در سراوان فاجعه آفرید و دست این افراد را رو کرد و مردم متوجه عمق فاجعه در استان شدند، بطوریکه سعید نمکی سرانجام زبان به اعتراف گشود و او که پیش از این منکر کمبود امکانات و فضای بیمارستانی در سیستان و بلوچستان شده بود، گفت: «بیمارستانی که من اینجا دیدم در تهران ندیدم». وزیر بهداشت و درمان در عین حال گفت که «با وجود امکانات و بودجه موجود نباید بیماران زیر پنکه بخوابند، از هیچ بیمار کرونایی در منطقه سراوان نباید پول اخذ شود». او همچنین وعده داد با مسئولان به دلیل کوتاهی در رسیدگی به وضعیت بیماران کرونا برخورد خواهد کرد. اما سخنان و وعدههای نمکی در صورتی است که گزارشها حکایت از آن دارد با وجود اینکه وزیر بهداشت اعلام کرده که هزینه درمان بیماران کرونایی رایگان است، مسئولین بیمارستانهای بلوچستان همچنان در حال دریافت مبالغ هنگفت از بیماران هستند.
بنابراین تنها پناه مردم کشور و سیستان و بلوچستان امروز رییس جمهور منتخب و شخص رئیس قوه قضائیه است. ابراهیم رئیسی، رییس جمهور جدید تا دیر نشده به فریاد مردم محروم سیستان و بلوچستان برسد و وزارت بهداشت و درمان و ساختار سلامت کشور را از دسترس نیروهای چاپلوس و متملق دور کند. مردم دیگر از دروغگویی و فریب و اظهارات متناقض خسته شدهاند و به وزارت بهداشت و درمان بی اعتماد شدهاند و پروتکلها هم توسط مردم عادی و هم توسط اصناف و ادارات و نهادهای دولتی و غیردولتی به درستی رعایت نمیشود. به طور مثال هفته گذشته حسن روحانی، رییس جمهور اعلام کرد کشور درگیر کرونای دلتا است، اما علیرضا رئیسی، معاون وزیر بهداشت و سخنگوی ستاد کرونا اعلام میکند چرخش کرونا دلتا در کشور صحت ندارد و کسی از ویروس دلتا جان نباخته است و وجود ویروس در کشور اثبات نشده است. این در صورتی است که افزایش بار مبتلایان و جان باختگان در پیک پنجم بیماری کرونا حکایت از چرخش دو ویروس بتا و به طور ویژه دلتا در کشور است.
در حال حاضر دولت بعدی هرچه سریع تر باید به داد مردم سیستان و بلوچستان و مردم بلوچ کشور برسد چرا که شواهد نشان میدهد ریه بیماران کرونایی این استان ۸۰ درصد درگیر است و جان مردم به دستان یکسری افراد چاپلوس افتاده است. با توجه به اینکه دولت روحانی فرصت طلایی واکسیناسیون را از دست داده است دولت جدید از امروز فکری به حال مردم کند و وزارت بهداشت و درمان و ستاد ملی کرونا را زودتر از شروع به کار دولت جدید در دست گیرد.
در پایان تاکید میگردد که با وجود ادبیات سعید نمکی، وزیر بهداشت در جلسه ستاد استانی مقابله با کرونای سیستان و بلوچستان و درگیری لفظی و فحاشی او به فداحسین مالکی، نماینده زاهدان و پیش تر فحاشی کیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و دارو به منتقدین روند موجود واکسیناسیون در ایران، تمامی رسانههای کشور میباید در اعتراض به وضعیت موجود و تا اصلاح رویه فعلی وزارت بهداشت و درمان و تغییرات ساختاری در ستاد ملی کرونا از درج اخبار ارسالی ممانعت به عمل آورند و بیشتر از این مردم را با انتشار اخبار متناقض سردرگم نکنند.
محمدرضا محبوب فر
کارشناس حوزه سلامت و بحرانهای محیطی