وقتی دو طرف مرتب با هم هستند و به هم فضای دیگری نمی‌دهند، یک طرف متاسفانه ممکن است دچار خفگی شود و فاصله بگیرد. این فاصله می‌تواند باعث کسالت و حس افسردگی شود و همین می‌تواند یکی از عوامل وارد رابطه‌ای موازی شدن باشد.

اختلال‌های شخصیتی یکی دیگر از عوامل خیانت است. وقتی فردی خودشیفته است و بعد از مدتی درخشش را در نگاه دیگری نبیند، می‌تواند باعث بدعهدی شود. یا افرادی که شخصیت مرزی دارند؛ در یک لحظه عاشق هستند و دل‌شان می‌رود و در لحظه‌ای دیگر دل‌شان می‌شکند و متنفر می‌شوند. این افراد هم ممکن است برای انتقام‌گیری، خیانت کنند.

تجربه «تروما» نیز می‌تواند باعث خارج شدن از رابطه متعهد باشد؛ مثلا اضطراب از دست دادن می‌تواند افراد را نسبت به ایجاد وابستگی، به هراس بیاندازد.
گاهی افراد توانایی تمام کردن یک رابطه را ندارند و با بدعهدی، به خودشان می‌قبولانند که رابطه‌شان تمام شده است و راه برگشت را بر خود می‌بندند.

آیا عدم نشان دادن ضعف‌ها و ارایه تصویری بدون نقص از خود هم زندگی دوگانه در پیش دارد؟

- به نظر من این مساله، ترس از پذیرفته نشدن است. بستر خانوادگی مهم است که اگر در آن نشان‌ دادن ضعف پذیرفته شده نباشد، در روابط دیگر هم تکرار می‌شود. چون خودتان را مجاز نمی‌دانید خودتان باشید. چون می‌ترسید پذیرفته نشوید یا طرد شوید.

اگر بخواهیم به آسیب‌ها بپردازیم، سه طرف داریم؛ یعنی دو نفر که در رابطه متعهد هستند و یک نفر سوم که وارد این رابطه شده است. بدعهدی چه آسیب‌هایی برای هرکدام از این سه نفر به همراه دارد؟

- آن رابطه‌ای که کشف شده، چه مدل رابطه است؟ آیا فقط پیام‌های طنازانه است یا دو سال ایمیل عاشقانه؟ یا نفر سوم، شخصی از نزدیکان، مثل خانواده یا دوستان است؟ هر کدام از این سوال‌ها می‌توانند میزان و نوع آسیب را بیان کنند. شما وقتی با یک نفر وارد رابطه می‌شوید، یعنی به آن شخص توجه ویژه‌ای شده است. قطع شدن رابطه، چه با نفر سوم و چه با شخصی که در رابطه متعهد بوده‌ایم، مدتی سوگواری به همراه دارد. از کسی که بدعهدی کرده و به رابطه بازگشته است، صحبت کنیم. او حتما دوره‌ای زمان برای سوگواری لازم دارد. ممکن است مدتی در فکر یا غمگین باشد. خب طبیعی است. از سوی دیگر، طرف مقابل هم ممکن است مدتی زمان برای بازسازی لازم داشته باشد. درست است که شما از رابطه دوم منصرف شده‌ و به رابطه متعهد بازگشته‌اید اما اعتماد به نفس و عزت نفس طرف مقابل‌تان آسیب خورده است. بعد از بدعهدی، اعتماد در رابطه آسیب خورده است. برای بازسازی، زمان لازم است. از سوی دیگر، نفر سومی هم در میان است. وقتی طرفی که بدعهدی کرده، به رابطه اصلی برمی‌گردد، ممکن است توسط نفر سوم مورد تهدید قرار گیرد که آبروریزی یا حتی اقدام به خودکشی می‌کند. متاسفانه در بسیاری موارد این تهدیدهای مبنی بر افشاگری اتفاق می‌افتند.

در بسیاری مواقع، طرف رابطه که به او بدعهدی شده است، نفر سوم را مقصر می‌داند و می‌خواهد از او انتقام بگیرد. شخص ثالث هیچ مسوولیتی در قبال زندگی دیگری ندارد. مسوولیت نفر سوم نیست که حواسش به زندگی دو طرف یک رابطه باشد. ما به جای این‌ که شریک زندگی‌ خود را مقصر بدانیم و خطاکار و از او بخواهیم آن‌چه شکسته را ترمیم کند و قبول کند اشتباه کرده است، توجیه می‌کنیم طرف مقابل ما این‌کاره نبوده و یک نفر سوم مقصر تمام و کمال بدعهدی طرف مقابل ما است.

البته مسوولیت فردی هم وجود دارد که نفر سوم پرنسیپی را شکسته و وارد رابطه‌ای شده است که طرفین آن متعهد بوده‌اند.

- من می‌گویم نفر سوم اصلا ممکن است پرنسیپی نداشته باشد. کسی که در رابطه قرار دارد، مسوول حفظ تعهد خود است. اصلا نفر سوم را کسی در نظر می‌گیریم که عاشق شده، فکر کرده طرف مقابل مجرد است یا حتی مشکل روحی دارد. اما طرف ما در بدعهدی، او نیست. کسی که در رابطه قرار دارد، مسوول رابطه خودش است؛ یعنی قبل از این‌ که نفر سوم را مقصر بدانیم که تعهدی به ما نداشته است، باید کسی را در ابتدا مسوول بدانیم که نسبت به ما تعهد داشته‌ است. حالا شخص ثالث ممکن است دوست صمیمی شما باشد که هفته‌ای دو شب هم با شریک عاطفی جنسی شما رابطه دارد. این‌‌جور مواقع تروما پیچیده می‌شود؛ یعنی هم همسر را از دست داده است و هم رفیق خود را و شدت آسیب گاهی غیرقابل جبران است. شخص سوم نیز به عنوان یک انسان، مسوول است؛ یعنی کسی نباید وارد رابطه با فردی شود که در رابطه‌ای دیگر قرار دارد به این امید که روزی می‌رسد که جایگزین نفر دیگر می‌شود. به نظر من این کار اخلاقی نیست. اما خیلی از افرادی که شخص ثالث هستند و مراجعه می‌کنند، می‌گویند اگر می‌دانستیم که طرف متاهل بوده است، وارد رابطه نمی‌شدیم. بسیار اتفاق می‌افتد که افراد به دروغ خودشان را مجرد معرفی می‌کنند.

چه مواقعی می‌شود رابطه را ترمیم کرد؟

- وقتی یک نفر به خودش می‌آید و از خود می‌پرسد که چه می‌کند، احساس پشیمانی می‌‌کند. اولین اقدام، پذیرفتن اشتباه و درخواست بخشش است. به خاطر سال‌ها تجربه، احساسم این است که وقتی این اتفاق می‌افتد، دو نفر برای‌شان سخت است که تنهایی رابطه را بازسازی کنند. باید نزد نفر سوم بی‌طرف بروند تا متوجه شوند که چرا این اتفاق افتاده است. ممکن است یک طرف در فقر عاطفی یا خفگی بوده یا یک نفر احساس می‌کند مورد آزار قرار داشته است و یا حس خستگی در رابطه می‌کند و طرف مقابلش را غیربالغ می‌داند. به واقع، ادامه رابطه در چنین شرایطی سخت است و هیچ‌وقت رابطه مثل قبل نمی‌شود. اگر رابطه مثل قبل شود، باز هم این بحران تکرار می‌شود. رابطه باید مثل بعد شود و نه مثل قبل. کشف آسیب‌ها و کاستی‌های رابطه باعث می‌شود که آن‌ موارد رفع شوند تا رابطه تغییر کند و بتوانیم شانسی به رابطه بدهیم.

بازسازی رابطه را توضیح دادید؛ نفری که طرد شده و انتخاب نشده است، بازسازی فردی او به چه شکل است؟

- بسیار سخت است و زمان‌بر. کسی که در رابطه متعهد و طولانی‌تر بوده است، ترمیم طولانی‌تر و سخت‌تری پیش رو دارد تا نفر سومی که مدتی آمده و انتخاب نشده است.

کسی که در رابطه متعهد بوده است، تمام عزت‌ نفس‌ او زیر سوال می‌رود و خودش را مدام مقایسه می‌کند و اعتماد کردن دوباره برایش سخت می‌شود. افراد معمولا می‌توانند از این ماجرا عبور کنند اما زمانش متفاوت است. آن‌هایی که خودشیفتگی دارند، بسیار سخت‌تر است برایشان که انتخاب نشدن را بپذیرند. به اعتماد به نفس، عزت نفس و تجربه زیسته هرکسی هم برمی‌گردد که این دوران بازسازی فردی را چه‌طور و در چه مدت زمانی بگذراند.