جو بایدن در ۱۶ آذر در نامه ای به کنگره درباره وضعیت حضور نظامیان آمریکا در سراسر جهان، در مورد حضور نظامیان آمریکایی در عربستان سعودی گفت: «نیروهای مسلح ایالات متحده در پادشاهی عربستان سعودی مستقر شده‌اند تا از نیروها و منافع ایالات متحده در منطقه در برابر اقدامات خصمانه ایران و گروه های مورد حمایت این کشور محافظت کنند. این نیروها با هماهنگی دولت پادشاهی عربستان سعودی، قابلیت‌های دفاع هوایی و موشکی را فراهم کرده و از عملیات جنگنده‌های ایالات متحده پشتیبانی می‌کنند. تعداد کل نیروهای ایالات متحده در پادشاهی عربستان سعودی تقریباً ۲۱۲۰ نفر است.»

رخداد مهم بعدی اطلاعیه وزارت دادگستری آمریکا در ۱۶ آذر بود که می گفت محموله های تسلیحاتی (۱۷۱ موشک زمین به هوا و ۸ موشک ضد تانک) و نفتی (یک میلیون و ۱۰۰ هزار بشکه نفت) ایران را مصادره کردیم. نفت ایران را ۲۶ میلیون دلار فروختیم و پولش به صندوق حمایت از قربانیان تروریسم آمریکا واریز کردیم.

در همان روز دولت آمریکا چند فرد و نهاد نظامی و امنیتی ایران را به دلیل نقض حقوق بشر تحریم کرد.

جنگنده های اسرائیل نیز در ۱۶ آذر حمله هوایی کم سابقه ای به بندر لاذقیه سوریه صورت دادند. وب سایت اسرائیلی والانیوز به نقل از «مقامات ارشد امنیتی» اسرائیل [فرمانده هان ارشد در ستاد ارتش یا بلندپایگان دفتر وزارت دفاع یا شخص وزیر] نوشت که در این حمله «۷۵ درصد از جنگ افزار ارسالی ایران به سوریه منهدم شده است. با این حمله بازدارندگی کاملی علیه تهران و حکومت بشار اسد ایجاد شده است.»

موقعیت داخلی دولت بایدن

انتخابات سوم نوامبر ۲۰۲۲ کنگره آمریکا مدتهاست که آغاز شده است. جمهوری خواهان، دونالد ترامپ، رسانه های دست راستی (فاکس نیوز، وال استریت جورنال، نیویورک پست، و....) حملات بی امان خود را به جو بایدن معطوف ساخته اند که فرد بسیار ضعیفی است. ترامپ و برخی سناتورها خروج آمریکا از أفغانستان را بزرگترین شکست تاریخ سیاست خارجی آمریکا قلمداد کرده و می کنند.

چین، روسیه، اوکراین و ایران از دیگر موضوعات سیاست خارجی هستند که بهانه کافی برای حمله به بایدن و کل دموکراتها را فراهم کرده است.

در مورد اوکراین مدتهاست که آنان ادعا می کنند که پوتین بیش از ۱۵۰ هزار نظامی در مرز اوکراین برای حمله به این کشور و اشغال آن آماده کرده است.آنان می گویند که بایدن ضعیف است و هیچ اقدامی در برابر پوتین انجام نداده و نمی دهد.

والتر راسل مید در وال استریت جورنال ۶ دسامبر ۲۰۲۱ نوشت که پوتین از تحقیر کردن روسای جمهور آمریکا لذت می برد. عقب نشینی آمریکا از اوکراین تا به دست پوتین بیفتد، نه تنها موجب تحقیر بیشتر آمریکا خواهد شد ، بلکه چین و ایران هم به آمریکا به مثابه یک بازنده خواهند نگریست.

مایکل گودوین در نیویورک پست ۷ دسامبر نوشت که جو بایدنِ ضعیف، حریف روسیه، چین یا ایران نمی شود: «عقب‌نشینی پر هرج‌ومرج بایدن در تابستان [از افغانستان] نشان دهنده این است که او قصد دارد دوستان و متحدان آمریکا را تنها بگذارد. شبح آن فاجعه بر تمامی چالش‌های سیاست خارجی آویزان است و سران روسیه، چین و ایران مطمئناً آن را در تفکرات خود در نظر می‌گیرند. افغانستان ممکن است تبدیل به یک پیش‌بینی غم‌انگیز از آنچه در انتظار اوکراین، تایوان و عراق است، باشد....ایران، اگرچه ضعیف‌تر از روسیه و چین است، اما به همان اندازه در بی‌اعتنایی کردن به بایدن جسورتر است. برای از سرگیری توافق هسته‌ای که ترامپ آن را رها کرد، با مذاکره کنندگان [آمریکا] ملاقات نمی‌کند و بایدن را مجبور می‌سازد تا در دادن امتیازات پیش‌دستی کند.»

جمهوری خواهان ادعا می کنند که ضعف بایدن موجب شده تا روسیه به دنبال گرفتن اوکراین و چین به دنبال فتح تایوان باشد. در میانمار/برمه نیز چین اوضاع را به سود خود رقم زد. همچنین کره شمالی با حمایت چین و روسیه در برابر آمریکا ایستاده و زرادخانه هسته ای و موشکی خود را رشد می دهد. مسأله ونزوئلا و کوبا هم بهانه دیگر جمهوری خواهان است. از سوی دیگر بایدن که همیشه خود را یک صهیونیست خوانده است و همچنین کملا هریس با دفاع تمام عیار همیشگی اش از اسرائیل، متهم می شوند که نه تنها به اندازه کافی از اسرائیل دفاع نمی کنند، بلکه حزبشان را چپ های ضد اسرائیلی در چنگ گرفته اند.

بایدن نه تنها به شدت از سوی آنان تحت فشار است تا در برابر روسیه و چین قاطعانه بایستد، بلکه بازگشت به برجام نیز از سوی ترامپیست ها شکست بزرگ به تصویر کشیده شده است. این فضا بایدن را مجبور می سازد تا در برابر ایران نه تنها کوتاه نیاید، بلکه بر اقدامات تهاجمی اش بیفزاید.

علاوه بر این فضاسازی در مورد سیاست خارجی، تورم بالای آمریکا و تعداد بالای مرگ و میر ناشی از کرونا نیز موجب شده است تا اکثر نظرسنجی ها کاهش محبوبیت مداوم جو بایدن را گزارش کنند. در ۶۰ روز ۸ اکتبر تا ۷ دسامبر در مجموع ۷۸ هزار و ۹۱۸ نفر در آمریکا در اثر کرونا جان باختند. با میانگین روزانه ۱۳۱۵ مرگ کرونایی. بدین ترتیب تا پایان این روز شمار کل قربانیان آمریکا به ۷۹۱ هزار و ۶۱۳ نفر افزایش یافت. از قضا دولت بایدن همه کوشش خود را مصروف واکسیناسیون عمومی کرده است ولی جمهوری خواهان با اجباری کردن واکسن و ماسک مخالفت کرده و می کنند و دست راستی ها واکسن نمی زنند.

نظرسنجی وال استریت جورنال - منتشر شده در ۷ دسامبر- که در روزهای ۱۶ تا ۲۲ نوامبر انجام شد نشان می دهد که ۵۷ درصد از آمریکایی‌ها با ریاست جمهوری بایدن مخالف بوده و عملکرد او را تایید نمی‌کنند. وی فقط از حمایت ۴۱ درصد بهره‌مند است. ۶۳ درصد آمریکایی ها معتقدند که این کشور در مسیر اشتباهی حرکت می‌کند و فقط ۲۷ درصد معتقدند که آمریکا در مسیر درستی قرار دارد. ۴۶ درصد از شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی می‌گویند که وضعیت اقتصادی این کشور در سال ۲۰۲۲ بدتر خواهد شد و فقط ۳۰ درصد از مردم آمریکا به بهبود آن امیدوار هستند.

در این شرایط بایدن اگر هم می خواست- که نمی خواهد- نمی توانست امتیازی بیش از برجام به ایران بدهد. دولت بایدن که تقریباً اروپا را با خود هم موضع کرده، به دنبال جلب نظر روسیه و چین علیه ایران است. پس مذاکرات دو ساعته بایدن و پوتین در ۱۶ آذر، روسیه اعلام کرد که «پوتین خاطر نشان کرده است که مواضع مسکو و واشنگتن (در این زمینه) چندان تفاوتی با یکدیگر ندارد.»

موقعیت ایران

سیاستی که آیت الله خامنه ای برای ایران انتخاب کرده، سیاستِ «نه مذاکره با آمریکا، نه جنگ» است. خامنه ای در ۲۲ مرداد ۱۳۹۷ گفت: «به‌طور خلاصه در دو کلمه به ملّت ایران بگویم: جنگ نخواهد شد و مذاکره نخواهیم کرد؛ این حالا خلاصه‌ِی حرف بود که بدانید، همه‌ی ملّت ایران بدانند؛ امّا اینها استدلال پشت سرش هست، صِرف ادّعا نیست، صِرف گفتن و آرزو کردن و شعار دادن نیست، استدلال هست.»

آیت الله خامنه ای در ۲۴ اردیبهشت ۱۳۹۸ همین مواضع را در دیدار با مسئولان نظام تکرار کرد و گفت: « مذاکره‌ی ما و آمریکا سَم است، و با این دولت کنونی [ترامپ]، یک سَمّ مضاعف است...جنگی بنا نیست انجام بگیرد و به توفیق الهی انجام هم نخواهد گرفت. نه ما دنبال جنگیم، آنها هم به صرفه‌شان نیست که دنبال جنگ باشند و میدانند که به صرفه‌شان نیست. ما هم که خب اهل ابتدا به کارِ نظامی نیستیم ــ هیچ وقت نبودیم، الان هم نیستیم ــ این برخورد، برخورد اراده‌ها است؛ این رویارویی، رویارویی اراده‌ها است؛ و اراده‌ی ما از آنها قوی‌تر است.»

تملق گویان رهبری می گویند که پیش بینی ولی شان درست از کار درآمد. غافل از این که هزینه این سیاستِ برای ایران و ایرانیان چه بوده است؟ هیچ کس خدا نیست که خبر قطعی و وعده حتمی دهد که در صورت عدم احیای برجام جنگی به وقوع نخواهد پیوست.

آیت الله خامنه ای، حکومت یکدست اصول گرایان، و مذاکره کنندگان جدید بر این باورند که حسن روحانی و ظریف ساده لوحانه و خوش باورانه امتیازهای بسیاری دادند و در برابر چیزی نگرفتند(حتی برخی از آنها از برجام متعفن و خیانت ظریف و روحانی سخن گفته اند). اما اینک ایران در موقعیت قوی تری نسبت به دوران اوباما قرار دارد و می تواند به امتیازاتی بیش از برجام دست یابد.

دولت بایدن نمی تواند امتیازی فراتر از برجام به ایران بدهد و اعلام کرده که در حال آماده شدن برای جهانِ فاقد برجام است. در طرح های فاقد توافق هسته ای، همه گزینه ها روی میز قرار دارد. در گام اول تحریم های آمریکا- این بار با همراهی کامل اروپا- افزایش خواهد یافت.

فرض کنیم جنگی رخ ندهد و فقط تحریم ها افزایش یابد. هر چه زمان می گذرد، ایران از نظر همه شاخص های اقتصادی (رشد اقتصادی، تورم، بیکاری، فقر، فلاکت، شکاف طبقاتی، فساد، و....) ضعیف تر و ضعیف تر خواهد شد. خروج نابخردانه و عهدشکنانه ترامپ از برجام و تحریم های پس از آن عامل اصلی سقوط اقتصادی چند سال اخیر بوده است. گذشت زمان وضعیت را بسیار بدتر خواهد کرد. در دوران خروج آمریکا از برجام، دلار به بالای ۳۱ هزار تومان افزایش یافت.

اما این بار تحریم ها شامل صادرات غیر نفتی نیز خواهد شد. هنوز که چنین اتفاقی نیفتاده، قیمت کلیه خودروها را ۱۸ درصد یک روزه افزایش دادند. این بار تحریم های سنگینی علیه خریداران نفت ایران وضع خواهد شد. توقیف و مصادره نفتکش هایی که نفت ایران را حمل می کنند گسترش خواهد یافت. افزایش تورم و بیکاری تعداد بیشتری از مردم را به فقر و فلاکت پرتاب خواهد کرد.

در چنین سیاقی اسرائیل هم فرصت و فضای مناسبی برای خرابکاری در ایران(انواع انفجارها و ترورها و....) پیدا خواهد کرد. اقدامات خرابکارانه و تروریستی اسرائیل در ایران، و اقدامات آمریکا در مصادره نفت و نفتکش های ایرانی در دریاها، اگر با واکنش متقابل نظامی ایران مواجه شود، آن وقت سیاست «نه جنگ» خامنه ای هم دود می شود به هوا می رود. اینک نوبت تصمیم گیری بر اساس «منافع ملی» ایران است. منبع: رادیو زمانه ، ۱۸ آذر ۱۴۰۰