مخالفان و کاسبان روابط خصمانه ایران و آمریکا
روابط خصمانه ایران و آمریکا از پیروزی انقلاب ۱۳۵۷ تا کنون بارها به درگیری نظامی منتهی شده و تا سر حد جنگ پیش رفته است. این وضعیت به غیر از پرستیژ مقابله جویی با آمریکا، هیچ دستاورد دیگری جز زیان برای ایران و ایرانیان نداشته است. اینک هیچ کشوری در جهان به شدت و حدتی که جمهوری اسلامی به تقابل با آمریکا برخاسته، وجود ندارد.
چین و روسیه نه تنها با آمریکا دارای روابط هستند، بلکه به هیچ وجه نمی خواهند که روابط شان با آمریکا تیره شود. منتهی تمامی رهبران آمریکا کشور خود را یک کشور «استثنایی» و «رهبر» جهان به شمار می آورند و پذیرش چند قطبی شدن جهان برای آنها غیر قابل قبول است( جو بایدن بارها وعده داد که با رفتن دونالد ترامپ آمریکا دوباره رهبری جهان را در دست گیرد). چه رسد به این احتمالِ بالا که چین ظرف ۱۰ تا ۱۵ سال آینده به اقتصاد اول جهان تبدیل خواهد شد. درگیری آمریکا با چین و روسیه ناشی از رقیب ناپسندی اقتصادی و نظامی آمریکا است. والا چین و روسیه با همه کشورها دارای رابطه هستند.
کره شمالی هم مشکلی با روابط با آمریکا ندارد. منتهی آمریکا قصد دارد همه مزیت های نسبی اش را گرفته و هیچ چیزی به آن ندهد. ترامپ که خود را یک تاجر برنده در معاملات آزاد به آمریکایی های ساده دل قلمداد کرده بود- نه فردی که چندین بار اعلام ورشکستگی کرده و مالیات در حد یک کارمند عادی هم پرداخت نکرده- گمان می کرد که رهبر جوان کره شمالی که از پسرانش کوچکتر است را هم می تواند فریب دهد. غافل از اینکه او با چند دیدار ترامپ را فریب داد و ترامپ را دست خالی روانه خانه کرد. سارا هاکبی- سخنگوی کاخ سفید در دوران ترامپ- گفت که در هواپیما در وقت بازگشت بحث این بوده که گویی چشم رهبر کره شمالی او را گرفته بوده است. ترامپ به شوخی به او می گوید خُب چه اشکالی داشت به خاطر آمریکا فداکاری می کردی. این هم یکی از آن معامله های خوب ترامپ. بدین ترتیب، رهبر جوان کره شمالی از مذاکره مستقیم با رئیس جمهور آمریکا نه تنها هیچ زیانی نکرد، بلکه راه دیدار با دیگر رهبران کشورهای قدرتمند را گشود.
کوبا هم به دنبال روابط دوستانه با آمریکاست. روابطی که اوباما آغاز کرد و ترامپ مانند برجام آن را به هم زد. ونزوئلا تحت ریاستِ جمهوری مادورو نیز به دنبال روابط خوب با آمریکاست، اما آمریکا برای ونزوئلا حتی رئیس جمهور هم تعیین کرده و دارایی های این کشور را مصادره کرده و می گوید در اختیار رئیس جمهوری که خود انتخاب کرده می گذارد.
درست بر عکس تمامی کشورهای کمونیستی، چپ و متحدین ایران، آیت الله خامنه ای نه تنها نمی گذارد ایران و آمریکا رابطه داشته باشند، بلکه حتی مذاکره با آمریکا را هم برای ایران کاملاً زیان آور قلمداد می کند. خامنه ای و اصول گرایان و فرماندهان سپاه و فقیهان حکومتی مخالف مذاکره با آمریکا هستند، چه رسد به برقراری رابطه دیپلماتیک و دوستانه میان ایران و آمریکا. خامنه ای می گوید تمدن غرب به رهبری آمریکا، دارای «ذات ظلمانی و وحشیگری» و «جاهلیت مدرن» است. خامنه ای در اول فروردین ۱۳۹۸ گفت:
«ببینید! به طور کلّی من این را به شما عرض بکنم؛ این نتیجه‌ی مطالعات فراوان و مشاهده‌ی تجربیّات خودمان و تجربیّات دیگران است: من عرض میکنم سیاست و قدرت در غرب، در دولتهای غربی اعمّ از آمریکا و اروپا، هم ظالم است، هم زورگو است، هم بی‌منطق است، هم زیاده‌خواه است. اینها هیچ منطقی سرشان نمیشود؛ با منطق واقعاً [بیگانه‌اند]. در باطن، سیاستمداران غربی آدمهایی هستند به معنای واقعیِ کلمه وحشی. تعجّب نکنید؛ بله، کت و شلوار میپوشند، کراوات میبندند، ادکلن میزنند، کیف سامسونت دستشان میگیرند، امّا وحشی‌اند؛ عملاً کارهای وحشی‌ها [را میکنند].»
اما مخالفان رابطه دیپلماتیک و دوستانه ایران و آمریکا منحصر به خامنه ای و مریدانش نمی شوند. دولت ها و گروه های بسیاری از روابط خصمانه ایران و آمریکا سود می برند که باید به تک تک آنها پرداخته شود.
۱-مخالفان رابطه ایران و آمریکا
اول- اسرائیل: اسرائیل همیشه نیازمند دشمنی بوده تا با توسل به آن از کمک بلاعوض سالی ۴ میلیارد دلاری و پیشرفته ترین تسلیحات نظامی دولت آمریکا بهرمند شود. مطابق قانون مصوب کنگره، دولت آمریکا موظف است تا برتری نظامی استراتژیک اسرائیل بر کل کشورهای خاورمیانه را تأمین سازد. همه کمپانی های خصوصی آمریکا نیز میلیاردها دلار سالانه به اسرائیل کمک مالی می کنند. سنای آمریکا در قطعنامه ای با ۹۹ رأی از دولت آمریکا خواست که در صورت وقوع جنگ میان اسرائیل با ایران، در حمایت از اسرائیل وارد جنگ شود. اگر اسرائیل در صلح باشد، معلوم نیست با توجه به آپارتایدی که علیه فلسطینیان اعمال می کند بتواند این کمک ها را دریافت کند. روابط خصمانه ایران و آمریکا کاملاً در راستای منافع راست افراطی اسرائیل است. اگر ایران و آمریکا دارای روابط دوستانه باشند، معلوم نیست که اسرائیل بتواند به خرابکاری و ترور در ایران ادامه دهد. جولیان بارنز، رونن برگمن و دیوید سانگر در نیویورک تایمز ۱۰ دسامبر ۲۰۲۱ خبر دادند که «مقام های اسرائیلی نگرانی فزاینده ای دارند که ایالات متحده، سرانجام با تهران به توافق می رسد و سپس درصدد سد کردن راه سازمان های اطلاعاتی اسرائیل و جلوگیری از اقدامات خرابکارانه در ایران می شود. رهبران اسرائیلی می گویند که خواهان تضمینی از دولت بایدن هستند که واشنگتن، حتی اگر توافق هسته ای را هم زنده کرد، درصدد جلوگیری از کارزار خرابکاری اسرائیل علیه ایران نشود.» این خبر موید تحلیل حاضر است که حتی بازگشت به برجام ممکن است مانع ادامه بمب گذاری ها و ترورهای اسرائیل در ایران شود، چه رسد به برقراری روابط دیپلماتیک و دوستانه ایران و آمریکا.
دوم- کشورهای حوزه خلیج فارس: پیروزی انقلاب اسلامی، شعار صدور انقلاب، شعارهای علیه حکام رژیم های سلطنتی فاسد منطقه، بهار عرب، نفوذ ایران شیعی در کشورهای عرب لبنان و عراق و سوریه و یمن، رقابت ایران و عربستان برای رهبری مسلمانان، قیام مردم بحرین با اکثریت شیعی، و....برخی علل و دلایل دشمنی کشورهای حوزه خلیج فارس با ایران هستند. این دشمنی تا آنجا پیش رفت که همه آنها جای ایران و اسرائیل را عوض کرده و روابط غیر علنی شان با اسرائیل را به روابط رسمی دیپلماتیک و دوستانه علنی تبدیل کردند. این کشورها نه تنها خواهان تداوم روابط خصمانه ایران و آمریکا هستند، بلکه بارها و بارها از آمریکا خواسته اند تا حمله نظامی به ایران را آغاز کند و «سر افعی را قطع کند». نه تنها اسناد ویکیلیکس، بلکه خاطرات روسای جمهوری آمریکا- از جمله جرج بوش- و سخنان جان کری موید این مدعاست. کری گفت که رهبران همه کشورهای عرب منطقه و رهبران اسرائیل از دولت اوباما درخواست کردند تا به ایران حمله کند.
سوم- ترکیه و جمهوری آذربایجان: ترکیه رقیب منطقه ای ایران است. اردوغان «ترکیه اردوغانی شده» را مدل مسلمانان جهان به شمار می آورد. سودای «نئو عثمانی گری» دارد و آن را با پان ترکیسم هم آمیخته است. به بهانه امنیت، ۳۰ کیلومتر در طول ۸۰ کیلومتر به داخل سوریه رفته و منطقه ای به این وسعت را اشغال کرده است. این ها به غیر از حضور نظامی در حلب و حمایت از گروه های تروریستی آن استان و ممانعت از حاکمیت دولت سوریه بر آن مناطق است. اردوغان ارتش این کشور را به عراق نیز گسیل داشته و مناطق زیادی را اشغال کرده و همه روزه به بمباران مناطق کُردنشین این کشور مشغول است. در لیبی نیز چند هزار نفر از تروریست ها را به آن کشور اعزام کرد تا در تعیین دولت آینده به سود ترکیه اوضاع را رقم زند. این امر به نزاع شدید فرانسه و ترکیه منجر شد. در جنگ جمهوری آذربایجان و ارمنستان نیز به طور علنی با حمایت کامل نظامی موجب پیروزی های آذربایجان شد. در سوریه به هدف خود دست نیافت و ایران و روسیه را مقصر به شمار می آورد. در نزاع های لفظی اخیر ایران و آذربایجان نیز پای پان ترکیسم را به میان کشید و ایران را تهدید کرد که تعداد زیادی تُرک و مناطق تُرک نشین دارید. در نقشه هایی که در ترکیه و آذربایجان منتشر می کنند، مناطق ترک نشین ایران را هم جزو آن به شمار می آورند. جمهوری آذربایجان هم به مرکز حضور قدرتمند اسرائیل تبدیل شده است. جمهوری آذربایجان به دنبال تغییر مرزهای ارمنستان به سود خود و ترکیه و به زیان ایران است. جمهوری آذربایجان نیز با حمایت ترکیه و اسرائیل ایران را تهدید می کند. ترکیه و آذربایجان هم از روابط خصمانه ایران و آمریکا سود برده و ایران را در این صورت دستکم برای مبادلات اقتصادی نیازمند خود می بینند.
چهارم- چین و روسیه: «منافع ملی» اساس روابط بین الملل است. منافع ملی واقعاً به معنای منافع مردم یک کشور نیست، بلکه منافع دولت ها، منافع ملی قلمداد می شود. اکثریت مردم آمریکا مخالف جنگ بوده و هستند، اما دولت های مختلف این کشور- به قول جیمی کارتر- پس از جنگ جهانی دوم دائماً در حال جنگ و حمله نظامی به کشورهای مختلف بوده اند. جیمی کارتر در مصاحبه دیگری گفت که تمامی جنگ هایی( از جمله جنگ ویتنام، جنگ عراق، و...) که آمریکا به راه انداخته، غیر ضروری بوده است. جنگ هایی که بعدها نادرست بودن آنها روشن شده و منابع مالی و انسانی مردم آمریکا را هدر داده اند.
روسیه و چین هم به دنبال منافع ملی کشورشان- در واقع منافع دولت هایشان- بوده و هستند. منافع پوتین و الیگارشی روسیه لزوماً با منافع مردم روسیه یکسان نیست. چین و روسیه در پرونده هسته ای به تمامی قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران رأی مثبت دادند. آن تحریم ها وقتی برداشته شد که ایران و آمریکا به توافق برجام دست یافتند. وقتی ترامپ از برجام خارج شد و تحریم ها را باز گرداند، چین و روسیه هم به تحریم ها عمل کردند. اینک که چین نفت بیشتری از ایران می خرد، به دلیل شُل گرفتن دولت بایدن برای بازگشت به برجام است. اگر توافقی حاصل نشود، آمریکا تحریم ها را افزایش خواهد داد و چین و روسیه هم کاری نمی توانند انجام دهند. چین و روسیه که اینک گرفتار تحریم ها و تقابل های آمریکا هستند، قطعاً به سودشان است که ایران در جبهه آنان باشد. اما این دو دولت از برگ برنده ایران در مذاکرات به سود منافع خود استفاده خواهند کرد. تفاهم نامه بلند مدت استراتژیک ایران و چین، و ایران و روسیه بدون بازگشت به برجام عملی نخواهد شد. تنها شانسی که ایران تاکنون آورده، نزاع شدید آمریکا با چین (خصوصاً بر سر تایوان) و روسیه (خصوصاً بر سر اوکراین) است که کمی فشارها را بر ایران کاهش داده است.
آمریکا به دنبال رهایی از خاورمیانه و رفتن به سراغ چین است. روسیه سال ها طول کشید تا به ایران موشک های دفاعی "اس-۳۰۰" - آن هم با مجوز شورای امنیت سازمان ملل- فروخت. اما به دشمنان و رقبای ایران (ترکیه عضو سازمان ناتو) به سرعت "اس-۴۰۰" فروخته و حتی سخن از احتمال تولید مشترک سیستم اس--۵۰۰ توسط روسیه و ترکیه است. ایران تقریباً فاقد نیروی هوایی است و با اینکه مطابق برجام تحریم تسلیحاتی شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران پس از ۱۳ سال در ۲۷ مهر ۱۳۹۹ پایان یافت، اما روسیه و چین هیچ هواپیمای جنگنده ای (به عنوان مثال: سوخو- ۳۵) به ایران نفروخته اند. برای این که دولت آمریکا اعلام کرده که هر کشوری با ایران معامله تسلیحاتی داشته باشد، مجازات خواهد شد.
پنجم- مخالفان آمریکایی: لابی های قدرتمند و کمپانی های اسلحه سازی از وجود جمهوری اسلامی بسیار سود برده و می برند. کمپانی های اسلحه سازی به بهانه وجود و خطر جمهوری اسلامی صدها میلیارد دلار سلاح در ۴۳ سال گذشته فروخته اند. آنان نیز به خوبی آگاهند که اگر میان ایران و آمریکا رابطه دوستانه برقرار شود، اهریمن سازی از ایران تا حدود زیادی پایان خواهد یافت.
ششم- مخالفان ایرانی خارج کشور: بسیاری از مخالفان جمهوری اسلامی (سازمان مجاهدین خلق، سلطنت طلبان، چپ های ضد امپریالیستی ، مدعیان لیبرالیسم طرفدار سرنگونی از طریق تحریم و حمله نظامی، و....) مخالف برقراری رابطه ایران و آمریکا هستند. به غیر از چپ های ضد امپریالیستی که به دلیل «سرشت امپریالیسم به روایت لنین» مخالف روابط دو کشورند، دیگر گروه ها گمان می کنند که اگر بین دو کشور روابط دوستانه برقرار شود، جمهوری اسلامی به بقای خود ادامه خواهد داد. آنها نه تنها مخالف روابط دو کشورند، بلکه خواهان افزایش تحریم ها و حمله نظامی آمریکا به ایران هستند. بسیاری از آنها این مطالبات را صدها بار به صدها زبان بیان و توجیه کرده اند. آنها به شواهد و قرائن مبطل کاری ندارند. رژیم شاه در ایران و رژیم حسنی مبارک در مصر از متحدان آمریکا بودند و با انقلاب مردمی بر افتادند. رابطه دوستانه با آمریکا لزوماً به بقای یک نظام سیاسی نمی انجامد. ادعای دیگر برخی از این گروه ها و افراد این است که اگر ایران به سلاح هسته ای دست یابد، دیگر بقای جمهوری اسلامی تضمین شده است. این هم ادعای کاملاً باطلی است. اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی حدود نیمی از ۱۶ هزار سلاح هسته ای جهان را در اختیار داشت، با این همه آن رژیم به راحتی فروپاشید. آمریکایی ها و اسرائیلی ها بارها تأکید کرده اند که به دنبال اجرای مدل شوروی در ایران هستند. تحریم های کمرشکن و هزینه بسیار بالای رقابت تسلیحاتی با آمریکا و جهان غرب از علل اصلی فروپاشی رژیم کمونیستی و تجزیه شوروی بود.
۲-رابطه دوستانه با آمریکا: دموکراسی ساز یا رافع موانع
محل نزاع یا ادعا باید دقیقاً روشن شود. ادعا این نیست که برقراری روابط دوستانه میان ایران و «آمریکای نماد نئولیبرالیسم» دموکراسی ساز و عدالت آور است یا به قدرتمند شدن ایران منتهی می شود. ده ها نظام دیکتاتوری فاسد از متحدان آمریکا بوده و هستند. از ژنرال سیسی در مصر تا رژیم آل سعود در عربستان و کشورهای عرب حوزه خلیج فارس برخی شواهد این مدعا هستند. دیکتاتوری های غیر قدرتمندی نیز وجود دارند که از متحدان آمریکا هستند.
ادعا این است که برقراری روابط دوستانه میان ایران و آمریکا شرط لازم رفع موانع توسعه ایران زمین است. تحریم های فلج کننده آمریکا مانع سرمایه گذاری خارجی، ورود تکنولوژی مدرن، نوسازی و توسعه حمل و نقل هوایی و دریایی و زمینی و ریلی، و....هستند. فقط ناوگان هوایی ایران به ۵۰۰ هواپیمای نو مسافربری نیاز دارد که تحریم ها مانع تحقق این امر کاملاً ضروری هستند. تحریم ها اقتصاد را گرفتار بلایای رشد منفی اقتصادی مداوم، تورم افسار گسیخته، بیکاری بالا، فقر و فلاکت، فساد، و...کرده اند. تحریم ها عملاً ایران را به کشور «نفت در برابر غذا» تبدیل کرده اند. باید نفت را به کشورهایی چون پاکستان و هند، سریلانکا، کره جنوبی، روسیه، چین و....تحویل دهیم و در برابرش برنج و گندم و مواد غذایی پاکستانی و هندی و چای سریلانکایی دریافت کنیم. حتی در برخی رسانه های داخل کشور سخن از نفت در برابر پشم رفته است. ایران نمی تواند پول صادرات نفت را دریافت کرده و صرف زیرساخت ها و توسعه کشور کند.
لغو کلیه تحریم ها به معنای برداشتن موانع و سدهای توسعه است. برای تشبیه به ذهن، مانند آزادی منفی است. آزادی منفی به معنای رفع موانع آزادی گفتار و رفتار است. آزادی منفی به تعبیر آیزایا برلین، توانایی انتخاب میان شقوق مختلفِ ارزش های تلفیق ناپذیر و قیاس ناپذیر بدون مزاحمت و اجبار دیگران (به خصوص دولت به مثابه رژیم سیاسی) است. اما رفع موانع به تنهایی فرد را آزاد نمی سازد. وقتی موانع نبود، فرد باید بکوشد تا خود را بیافریند. فرد باید از نبودن موانع استفاده بهینه کرده و خود را چون اثری هنری خلق کند.
روابط خصمانه ایران و آمریکا موانع و سدهای بسیاری برای توسعه ایران آفریده اند. اما رفع موانع آمریکا هم لزوماً به توسعه منتهی نمی شود. رفع موانع فقط و فقط شرط لازم است، نه شرط کافی توسعه.
یک کشور برای توسعه و دموکراسی تثبیت شده، نیازمند جامعه مدنی قدرتمند و دولت قوی و کارآمد است. ایران فاقد هر دوی اینهاست. دولت به شدت غیر کارآمد و فاسد است. عدم رابطه دوستانه با آمریکا و تشدید تحریم ها فقط و فقط به تشدید ناکارآمدی و فساد و سرکوب بیشتر منتهی می شود.
رفع تحریم های فلج کننده و رفع احتمال جنگ و درگیری، فضای مستأصل جامعه را تغییر خواهد داد. این تأثیر روانی بسیار مهم است. برای مردمی که با مرگ دست و پنجه نرم می کنند، دموکراسی و حقوق بشر و آزادی و عدالت به مثابه رفع کلیه اشکال تبعیض های قومی و مذهبی و جنسیتی و طبقاتی به کالاهای بسیار لوکس تبدیل می شود. با رفع تحریم ها، مردم رفته رفته از این معضل نجات پیدا کرده و می توانند پروسه دموکراسی سازی را به طور جدی دنبال کنند. دفاع از برقراری روابط دیپلماتیک و دوستانه میان ایران و آمریکا، شرط لازم توسعه خواهی و دموکراسی خواهی است.
منبع: رادیو زمانه ، ۲۹ آذر ۱۴۰۰
شایعات درباره «مرد» بودن همسر مکرون!
