بی بی سی فارسی - دریابان علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، به صدور معافیت های تحریمی برخی از پروژه های برنامه اتمی این کشور از سوی آمریکا واکنش نشان داده است.
آقای شمخانی در توییتی نوشته است: "انتفاع اقتصادی واقعی، موثر و قابل راستی‌آزمایی ایران، شرط لازم برای شکل‌گیری توافق است. نمایش رفع تحریم اقدامی سازنده تلقی نمی‌شود".
ساعاتی پیش از این اظهار نظر، حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران، در واکنشی متفاوت به تمدید مجوز معافیت از تحریم در ارتباط با فعالیت‌های هسته‌ای ایران از سوی آمریکا گفته بود که "لغو برخی از تحریم‌ها به معنای واقعی خود می‌تواند ترجمان حسن نیت‌شان باشد".
آقای امیرعبداللهیان گفته بود "ما تضمین را در همه سطوح سیاسی، حقوقی و اقتصادی مطالبه کردیم. در بخش هایی از آن توافقاتی حاصل شده، اما هنوز هیات مذاکره کننده ایران با جدیت اخذ تضمین ملموس از طرف‌های غربی برای پایبندی آنها بر تعهداتی که بر مبنای توافق وین حاصل شود را دنبال خواهند کرد".
مذاکره کنندگان ایران به درخواست آیت‌الله علی خامنه ای، رهبر این کشور، خواهان گرفتن تضمین‌هایی از آمریکا هستند تا در صورت بازگشت به توافق هسته‌ای برجام دیگر از آن خارج نشود.
دولت جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده، گفته در صورت بازگشت به این توافق و پایبندی ایران به توافق وفادار خواهد ماند اما نمی‌تواند درباره دولت‌های بعد از خود، تضمیمی ارائه کند.
"حق ایران قابل محدود شدن نیست"
دریابان شمخانی، پیش از نشان دادن واکنش منفی به اقدام اخیر آمریکا در صدور معافیت از تحریم برای برخی از برنامه های اتمی ایران در توییتر خود نوشته بود "حق ایران برای ادامه تحقیق و توسعه و حفظ توانمندی‌ها و دستاوردهای صلح‌آمیز هسته‌ای در کنار تامین امنیت آن در برابر شرارت‌های حمایت شده با هیچ توافقی قابل محدود شدن نیست".
آقای شمخانی پیشتر از احتمال مذاکره مستقیم با آمریکا گفته بود اما پس از آن که روزنامه کیهان از وی انتقاد کرد از مواضع خود عقب نشست.
مذاکرات احیای برجام از بهار سال جاری آغاز شده و به خواسته آقای خامنه ای به صورت غیرمستقیم میان ایران و آمریکا انجام می‌شود.
با شروع کار دولت ابراهیم رئیسی پنج ماه در آن وقفه افتاد. مذاکرات از آذر ماه دوباره از سرگرفته شد و در حال حاضر هیات ها برای مشورت در پایتخت های خود به سر می برند.
واکنش محتاطانه ایران به صدور برخی از معافیت های تحریمی از سوی آمریکا
در تازه ترین تحویل در این باره، آمریکا برخی از مجوز معافیت از تحریم را در ارتباط با فعالیت‌های هسته‌ای ایران تمدید کرده است. وزارت خارجه آمریکا گفته این مجوز برای ادامه گفت‌وگوهای مهم در چارچوب مذاکرات وین لازم بوده است.
حسین امیرعبداللهیان یک روز پس از این اقدام ایالات متحده گفته "ما به طرف آمریکایی که از طریق واسطه‌هایی این روزها پیام‌هایی را منتقل می‌کند به صراحت گفتیم باید حسن نیت خودشان را در عمل نشان بدهند."
وی قرار است فرداد در یک جلسه غیرعلنی در مجلس شورای اسلامی حاضر شود و به سئوالات نمایندگان درباره مذاکرات وین پاسخ دهد.
به نظر می رسد اشاره اقای امیرعبداللهیان از "واسطه هایی که پیام منتقل می کنند" کشور قطر باشد.
هفته گذشته وزیر خارجه قطر پیش از سفر به آمریکا دیداری کوتاه از ایران داشت. وی پس از دیدار با مقام های آمریکایی در واشنگتن اعلام کرد که قطر برای نزدیک کردن دیدگاه های ایران و آمریکا تلاش می کند.
در حالی که حسین امیرعبداللهیان از به دست آمدن "برخی از توافقات" خبر داده و دریابان شمخانی هم واکنشی سرد به اقدام اخیر آمریکا نشان داده، سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت خارجه ایران پیش از این گفته بود "در حوزه رفع تحریم‌ها همچنان موضوعات مهم و قابل توجه باقی مانده که توافق را تا امروز ممکن نکرده است".
توافق هسته ای برجام پیش از ۶ سال پیش در جریان ماه ها مذاکره میان پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد و آلمان با ایران با هدف پایان دادن به نگرانی ها از برنامه هسته‌ای ایران به دست آمد.
دونالد ترامپ، رئیس جمهور وقت آمریکا مدت کوتاهی پس از به قدرت رسیدن تصمیم گرفت از برجام خارج شود و با این اقدام تمامی تحریم های اتمی رفع شده را دوباره به اجرا گذاشت.
جو بایدن، رئیس جمهور کنونی آمریکا بارها آمادگی خود را برای بازگرداندن آمریکا به توافق هسته ای با تهران اعلام کرده است اما با وجود گذشت یک سال از ریاست جمهوری وی، هنوز این توافق احیا نشده است.
برخی از رسانه به نقل از منابع غربی گزارش داده اند که مذاکرات وارد مراحل پایانی خود شده و احتمال دارد پس از بازگشت هیات ها به وین، آخرین دور مذاکرات آغاز شود چرا که طرف قصد دارند مذاکرات را تا پایان ماه میلادی آینده نهایی کنند.
تاریخی برای از سرگیری مذاکرات به طور رسمی اعلام نشده اما بر اساس گزارش های غیررسمی احتمال دارد که مذاکرات این هفته دوباره در وین آغاز شود.
فتوای حرام بودن سلاح هسته‌ای تغییر می‌کند
