محمدرضا محبوب فر - کارشناس حوزه سلامت
براساس جدیدترین آمار مبتلایان و فوتی های کرونا در جهان، شمار مبتلایان به کرونا در جهان تاکنون به ۵۰۹ میلیون و ۲۲۳ هزار و ۶۳۳ نفر رسیده، مرگ شش میلیون و ۲۴۲ هزار و ۲۴۳ نفر بر اثر این بیماری تأیید شده و ۴۶۱ میلیون و ۶۷۵ هزار و ۴۷۲ نفر از مبتلایان نیز بهبود یافته اند. مطابق با آمارهای رسمیِ همه گیری کرونا، آمریکا با بیش از ۸۲.۶ میلیون مبتلا و بیش از یک میلیون قربانی همچنان در صدر فهرست کشورهای درگیر با این بیماری قرار دارد و هند نیز با آمار بیش از ۴۳ میلیون مبتلا پس از آمریکا در رتبه دوم جهانی به لحاظ میزان ابتلا قرار گرفته است. همچنین آمار مبتلایان به کووید-۱۹ در برزیل هم از ۳۰.۳ میلیون نفر فراتر رفته و در حال حاضر سومین کشور جهان به لحاظ بالاترین شمار مبتلایان است. برزیل در عین حال با بیش از ۶۶۲ هزار جان باخته پس از ایالات متحده، دومین رکورددار تعداد قربانیان کووید ۱۹ در جهان محسوب می شود و پس از آن هند با بیش از ۵۲۲ هزار قربانی، سومین کشور به لحاظ ثبت بالاترین آمار مرگ و میر کرونایی در این فهرست جهانی است. در اروپا نیز فرانسه با ثبت بیش از ۲۸.۲ میلیون مبتلا هم اکنون رکورددار ابتلا در قاره سبز و چهارمین کشور با بیشترین آمار بیمار کرونایی در جهان است. همچنین روسیه با گذشتن از آمار ۳۷۴ هزار قربانی، هم اکنون بالاترین رقم مرگ و میر کرونایی را در بین کشورهای این منطقه دارد و در جهان نیز چهارمین کشور با بالاترین نرخ فوتی های این بیماری است. همچنین ایران با مجموع هفت میلیون و ۲۱۵ هزار و ۵۱۲ مورد ابتلا و ۱۴۰ هزار و ۹۵۲ مورد فوت ناشی از بیماری کووید-۱۹ در حال حاضر در رتبه شانزدهم در بین کشورهای دارای بیشترین آمار مبتلایان به کرونا قرار دارد. بر اساس آمار فوق؛ پس از ایالات متحده، هند و برزیل، تاکنون در فرانسه، آلمان، انگلیس، روسیه، کره جنوبی، ایتالیا، ترکیه، اسپانیا، ویتنام، آرژانتین، هلند، ژاپن، ایران، کلمبیا، اندونزی، لهستان، مکزیک، استرالیا، اوکراین، مالزی، تایلند، اتریش، رژیم صهیونیستی، بلژیک، جمهوری چک، پرتغال، آفریقای جنوبی، کانادا، فیلیپین، سوئیس، پرو، شیلی و یونان نیز بیش از سه میلیون مبتلا ثبت شده است. روند افزایش آمار ابتلا به بیماری کووید-۱۹ که تاکنون در ۲۲۶ کشور و منطقه در جهان شیوع یافته، ادامه دارد و این بیماری همچنان در دنیا قربانی می گیرد.
با این حال؛ در جهان، تعداد موارد کرونا طی یک هفته قبل به یک چهارم کاهش یافته و تعداد موارد مرگ ناشی از کرونا به پایین ترین سطح طی بیش از دو سال اخیر رسیده است. مقامات منطقه ای سازمان جهانی بهداشت(WHO) چون نتایج مطالعات جدید نشان می دهد از آغاز پاندمی کرونا، کووید-۱۹ سومین عامل اصلی مرگ در دنیا پس از بیماری های قلبی و سرطان بوده است، همچنان توصیه می کنند که مردم به استفاده از ماسک و حفظ فاصله گذاری در اماکن عمومی برای کاهش انتقال ویروس کرونا حتی در صورتی که مقامات محلی نیز استفاده اجباری از ماسک و ضرورت فاصله گذاری را لغو کنند، ادامه دهند. کووید-۱۹ می تواند برخی از کودکان را به شدت بیمار کند. نتیجه مطالعه جدید CDC آمریکا نشان داده در بین کودکان ۵ تا ۱۱ سال بستری شده ناشی از کرونا در طول ماه های نخست شیوع اُمیکرون، ۳ کودک از هر ۱۰ کودک، هیچ بیماری زمینه ای نداشتند و ۲ کودک از هر ۱۰ کودک در ICU بستری شدند. در مطالعه دیگری اثبات شده است که آلودگی هوا خطر ابتلای جوانان به کرونا را افزایش می دهد. متخصصان موسسه کارولینسکا دریافته اند که قرار گرفتن در معرض برخی آلاینده های مرتبط با ترافیک و ذرات گردوغبار موجود در هوا، خطر ابتلا به کووید را تا ۷ درصد افزایش می دهد.
در ایران هم پس از اینکه در جمعه 26 فروردین اعلام به رشد افزایشی بیماری کرونا در کشور شد و 55 شهر به وضعیت قرمز درآمده بودند، تصویری از برگزاری بسیار خلوت شصت و ششمین جلسه کمیته علمی کشوری کرونا در هفته گذشته و درست چند روز پس از اعلام 55 شهر قرمز منتشر شد که محافل نزدیک به وزارت بهداشت و درمان و ستاد ملی کرونا به عنوان نشانه ای از فروکش قابل توجه موج کرونا در ایران تلقی کردند. سرانجام جمعه 2 فروردین و درست یک هفته پس از رنگ بندی کرونایی که 55 شهر را قرمز نشان می داد، وزارت بهداشت و درمان از کاهش چشمگیر شهرهای با وضعیت قرمز در کشور خبر داد. مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی این نهاد دولتی اعلام کرد: «براساس آخرین به روزرسانی ها، تعداد شهرهای با وضعیت قرمز در کشور از ۵۵ به ۲ شهر کاهش و تعداد شهرهای با وضعیت نارنجی از ۸۴ به ۴۸ شهر کاهش یافته است. همچنین تعداد شهرهای با وضعیت زرد از ۲۷۴ به ۳۲۳ شهر و تعداد شهرهای با وضعیت آبی از ۳۵ به ۷۵ شهر افزایش یافت». وزارت بهداشت و درمان در حالی از کاهش موارد مرگ و میر کرونایی در ۲۳ استان کشور خبر داده که درست هفته گذشته از افزایش موارد مرگ و میر کرونایی در 26 استان کشور خبر داده بود. هر چند در پیک های قبلی بیماری بین دو تا سه هفته به طول می انجامید که وضعیت شهرهای قرمز تغییر جهت دهد، اعلام شده است «تعداد موارد مرگ گزارش داده کرونا به زیر ۲۰ نفر رسیده و هرمزگان ۱۶ روز است بدون فوت ناشی از کرونا روزگار را سپری می کند و بررسی هفتگی وضعیت موجود کرونا در کشور در هفته چهارم فروردین ماه ۱۴۰۱ مصادف با هفته ۱۱۳ همه گیری، نشان می دهد که چهار استان ایلام، سمنان، کهگیلویه و بویراحمد و بوشهر، هفته اخیر را بدون مرگ کرونایی سپری کرده اند.»
با استناد به آمار اخیر وزارت بهداشت و درمان، روند کاهشی بیماری کرونا در کشور و کاهش بسیار شدید شهرهای قرمز از ۵۵ به ۲ شهرستان، غیرمنتظره است و با سرعت غیرقابل باوری اتفاق افتاده است و حتی با اعلامیه های سازمان بهداشت جهانی که روند تدریجی افت بیماری را نشان می دهد، مغایر است. پس از اطلاعیه مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت بهداشت و درمان، ستاد ملی مقابله با کرونا در شنبه ای که گذشت، تشکیل جلسه نداد و ترجیح داد در برابر سقوط آمارها سکوت کند. براساس آمار این وزارتخانه، در هفته چهارم فروردین ماه، روند موارد بستری، فوتی و سرپایی با تست مثبت کرونا در کل کشور، نزولی شده و موارد بستری روزانه ناشی از کرونا به زیر ۲۰۰ نفر رسیده است. البته رنگ بندی های منتشرشده براساس وضعیت بستری ناشی از کرونا و نه وضعیت حقیقی بیماری و روند افزایشی مراجعین سرپایی است. آمار اعلامی به نظر می رسد گمراه کننده است و وزارت بهداشت و درمان باید به پرسش های متعددی که در اذهان عمومی است پاسخ دهد. پیک ششم کرونا نشان می دهد که در ابتدای اوج بیماری، علائم اُمیکرون وجود داشت ولی پاسخ تست ها به دلیل فقدان کیت های تشخیصی و توان علمی و تخصصی آزمایشگاهی، منفی اعلام می شد، و وقتی ایران به کیت های تشخیصی اُمیکرون دسترسی پیدا کرد، نمونه های آزمایش شده سپس مثبت شدند. وضعیت فعلی کشور بسیار شبیه به پیک قبلی است، و با اینکه علائم زیرسویه اُمیکرون مانند BA2 می گوید زیرسویه ای که 90 درصد موارد ابتلا در جهان را تشکیل می دهد اکنون در ایران در حال چرخش است و حتی مواردی از علائم ابتلا به جهش ترکیبی اُمیکرون یعنی XE در جنوب کشور دیده شده است، چون توان علمی و آزمایشگاهی وجود ندارد و دسترسی به کیت های تشخیصی جهش های جدید وجود ندارد، نمی توان قضاوت کرد و اعلام نمود «در ایران تاکنون موردی از ابتلا به سویه XE نداشتیم و ممکن است در ایران باشد اما گزارشی فعلا نبوده است.» آنچه مسلم است؛ در حال حاضر تعداد مراجعه کننده های سرپایی با علایم سرماخوردگی به طور معنی دار افزایش یافته اما آزمایش ها به دلایلی که اشاره شد منفی می شوند.
در حالی آمار مبتلایان جدید در ایران به عدد 600 نفر در روز رسیده است که عادی انگاری ها خطرناک است و باید مراقب موج جدید بیماری و پیک هفتم کرونا بود. روندهای کنونی بیماری باید با احتیاط تفسیر شوند و نمی توان به ناگاه توصیه های سازمان بهداشت جهانی در زمینه عمل به دستورالعمل های بهداشتی را تغییر داد. گزارش ها در ایران حاکی از کاهش تعداد کلی تست های انجام شده و عدم انجام آزمایش های تشخیصی سویه های جدید و در گردش در کشور است، که نتیجه آن، کاهش تعداد موارد شناسایی شده کرونا بوده است. درست است که آمار کلی بیماری در جهان، کاهشی است و محدودیت های کرونایی کمتر شده اند، باید از روش های فعلی مثل استمرار بازگشایی ناگهانی مراکز آموزشی و لغو پروتکل های اصلی و اساسی که برای سلامت و جان مردم خطرآفرین هستند، فاصله گرفت. شرایط کرونایی کشور بسیار شکننده است؛ برگزاری مراسم شهادت امیر المؤمنين(ع) و تجمعات احیای شب قدر بدون رعایت دستورات WHO در کشور در حال برگزاری است. براساس آخرین اخبار و آمارهای دریافتی، در حال حاضر ترافیک سنگینی در محورهای مواصلاتی کشور وجود دارد و به نظر می رسد مردم از این چند روز تعطیل هم برای سفر استفاده کرده اند. چنانچه موج جدید بیماری پس از بازگشایی مدارس و دانشگاه ها و تجمعات مناسبتی و سفرهای اخیر در کشور به وقوع بپیوندد، در آن صورت، پاسخگویی به مردم دشوار خواهد بود و چالش ایجاد شده برای اثبات ناکارآمدی مجموعه حاکمیتی که در مورد سلامت جامعه تصمیم می گیرد، کافی خواهد بود.
سیسمونی، مهران رفیعی
دشمنان ایران، کورش عرفانی