سازمان حقوق بشر ایران - صدا و سیمای جمهوری اسلامی و وب‌سایت‌های نزدیک به حکومت در ایران طی روزهای اخیر بخش‌هایی از اعترافات اجباری احمدرضا جلالی، پزشک و محقق ایرانی-سوئدی، را منتشر کرده‌اند.
این رسانه‌ها پیشتر از قول مقام‌های جمهوری اسلامی اعلام کرده بودند که حکم اعدام احمدرضا جلالی تا پایان ماه اردیبهشت یعنی حداکثر تا فردا اجرا خواهد شد.
از آن‌جا که انتشار اعترافات اجباری در روزهای پیش از اجرای حکم اعدام چندین متهم طی سال‌های اخیر مسبوق به سابقه است، خطر اعدام بیش از هر زمان دیگر دکتر جلالی را تهدید می‌کند.
سازمان حقوق بشر ایران بار دیگر از جامعه جهانی می‌خواهد تا با واکنش بموقع مانع از اعدام احمدرضا جلالی شوند. محمود امیری‌مقدم، مدیر سازمان حقوق بشر ایران، در این باره گفت: «این یک آزمونی بزرگ برای کشورهای اروپایی است که نشان دهند برای نجات جان شهروندان خود جدی هستند. دولت‌های اروپایی باید برای مسئولان جمهوری اسلامی روشن کنند که اعدام احمدرضا جلالی، به مثابه اعدام یک گروگان تلقی می‌شود و عواقب بسیار جدی در پی خواهد داشت». او افزود: «پیشتر هم گفتیم که قطع روابط دیپلماتیک و تجاری، و پیگرد قانونی آمران و عاملان قتل این گروگان اقداماتی هستند که دولت‌های اروپایی در صورت اعدام احمدرضا جلالی می‌توانند و باید انجام دهند؛ این نکته باید قبل از اجرای این جنایت به رهبران جمهوری اسلامی اعلام شود».
اظهارات مقام‌های جمهوری اسلامی حاکی از آن است که تهدید به اجرای حکم اعدام جلالی واکنشی به محاکمه یک مقام ایرانی به نام حمید نوری در سوئد به اتهام جنایت جنگی است. این امر نشان می‌دهد که جمهوری اسلامی از مجازات اعدام به عنوان ابزار باج‌گیری و فشار بر کشورهای خارجی استفاده می‌کند. کاظم غریب‌آبادی، معاون امور بین‌الملل قوه قضاییه روز ۱۲ اردیبهشت تهدید کرده بود که احکام افراد مرتبط با سوئد در قوه قضائیه ایران اجرا خواهد شد.
احمدرضا جلالی کیست؟
احمدرضا جلالی، از سال ۱۳۸۸ ساکن سوئد بود، و در این کشور مدرک اقامت دائم داشت. او پزشک و پژوهشگری بود که در حوزه مدیریت بحران تحقیق و فعالیت می‌کرد و در دانشگاه کارولیسنکا، نزدیک استکهلم به کار مشغول بود. او سابقه تدریس در دانشگاه‌های ایتالیا و بلژیک را نیز دارد.
احمدرضا جلالی که بنا به دعوت رسمی دانشگاه تهران به ایران سفر کرده بود، در اردیبهشت ۱۳۹۵ بازداشت شد. اتهامی که مقامات در ابتدا به وی وارد کردند «همکاری با دول متخاصم» عنوان شده بود.
جلالی سپس طی یک دادرسی ناعادلانه که حتی طبق قوانین جمهوری اسلامی نیز غیر قانونی تلقی می‌شود، بدون دسترسی به وکیل در مراحل بازجویی و تنها بر مبنای اعترافات اخذشده زیر شکنجه که بخشی از سناریوی نهادهای امنیتی بود، در دادگاه انقلاب تهران به اتهام «فساد فی الارض از طریق جاسوسی برای اسرائیل» به اعدام محکوم شد و این حکم در دیوان عالی کشور به تایید رسید.
اعتراف تحت فشار و شکنجه
احمدرضا جلالی در تاریخ ۵ اردیبهشت ماه ۱۳۹۵ در حال رانندگی به سمت کرج به دست ماموران وزارت اطلاعات دستگیر شد و سه ماه را در بازداشتگاه این وزارتخانه به سر برد.
در این مدت، او تحت فشار و شکنجه جسمی و روحی برای اعتراف علیه خود قرار داشت. دکتر جلالی وادار به اعتراف دروغین علیه خود در برابر دوربین تلویزیون شد و این اعتراف‌ها مبنای صدور حکم قرار رفت.
مادر احمدرضا جلالی پیشتر به سازمان حقوق بشر ایران گفت: «احمدرضا را تهدید کرده بودند که اگر با ما همکاری نکنی فرزندانت را در سوئد خواهیم کشت. آن‌ها وی را برای مدت طولانی در سلول انفرادی پر از سوسک و مورچه نگهداشته بودند. در تمام مدت بازجویی در بند ۲۰۹ از چشم بند استفاده می‌کردند و توهین‌های زشت و شرم آوری به وی می‌کردند.»
پیشتر سازمان حقوق بشر ایران طی بیانیه‌ای، با تأکید بر غیرانسانی بودن مجازات مرگ، صدور حکم اعدام برای دکتر جلالی را محصول توهم توطئه مقام‌های امنیتی ایران در زمینه اتهام جاسوسی دوتابعیتی‌ها، فشار و شکنجه برای اخذ اعتراف اجباری و نقض دادرسی عادلانه دانسته بود.
سابقه پخش اعتراف اجباری پیش از اجرای حکم اعدام
بنا بر گزارش سالانه اعدام سازمان حقوق بشر ایران، زمانی که یک متهم مجرم شناخته شود، اعتراف‌های اجباری‌اش با هدف پروپاگاندا یا ابزاری برای توجیه حکم اعدام به کار گرفته می‌شوند. در چندین مورد، اعتراف‌های اجباری چند ساعت تا چند روز پیش از اجرای حکم اعدام پخش شده است.
در مورد نوید افکاری همین روش اجرا شد. اعتراف‌های اجباری نوید روز ۵ سپتامبر ۲۰۲۰ پخش شد و روز ۱۲ سپتامبر ۲۰۲۰ او را اعدام کردند. اعتراف‌های اجباری حیدر قربانی، زندانی سیاسی کرد، بارها از زمان دستگیری‌اش در سال ۲۰۱۶ پخش شده بود اما بار آخر، روز ۱۸ دسامبر سال ۲۰۲۱ یعنی یک شب پیش از اجرای حکم اعدامش در زندان سنندج، پخش شدند.
بنا بر الگوی رفتاری جمهوری اسلامی در این باره، خطر اعدام بیش از هر زمان دیگر دکتر جلالی را تهدید می‌کند.
استفاده از مجازات مرگ برای اهداف سیاسی
تهدید به اعدام احمدرضا جلالی به تلافی محاکمه یک مقام جمهوری اسلامی در سوئد، نشان می‌دهد که حکومت ایران از مجازات اعدام به عنوان ابزاری سیاسی برای دستیابی به اهداف خود استفاده می‌کند. سازمان حقوق بشر ایران هشدار می‌دهد که در صورت فقدان واکنش بموقع جامعه جهانی، جان احمدرضا جلالی در خطر جدی قرار دارد.
گفتنی است بنا بر گزارش سالانه سازمان حقوق بشر ایران، در سال ۲۰۲۱ دست‌کم ۱۳ نفر به اتهام‌های امنیتی نظیر افساد فی الارض، محاربه و بغی، اعدام شدند.
نرگس منصوری هنگام فرار از کشور دستگیر شد
