رادیو فردا - شبکه تلویزیونی سیانان به نقل از مشاور امنیت ملی آمریکا و همچنین بر اساس تصاویر ماهوارهای که اختصاصا به دست این شبکه خبری رسیده، گزارش داد اعضای یک هیئت از روسیه طی یک ماه گذشته، دستکم دو بار از پایگاه هوایی کاشان بازدید کردند تا پهپادهای دارای قابلیت حمل سلاح را بررسی کنند.
سیانان روز شنبه، ۲۵ تیر، به نقل از مقامهای آمریکایی اعلام کرد در جریان این بازدیدها، مقامهای ایران دو پهپاد شاهد-۱۹۱ و شاهد-۱۲۹ را به هیئت روسی نشان دادند که هر دو، قابلیت حمل موشکهای هدایتشونده دقیق را دارند.
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید، به سیانان گفت: «ما اطلاعاتی داریم که نشان میدهد دولت ایران در حال آمادهسازی ارائه چند صد پهپاد از جمله پهپادهای با قابلیت حمل سلاح به روسیه است.»
او همچنین با اشاره به تصاویر ماهوارهای که در ژوئن، ماه گذشته میلادی، گرفته شده و پهپادهای مورد بازدید هیئت روسی را نشان میدهد، گفت: «این نشاندهنده علاقه مستمر روسیه به دستیابی پهپادهای ایرانی با قابلیت حمله است.»
آقای سالیوان کمتر از یک هفته پیش نیز رسما خبر داده بود که روسیه از ایران خواسته «صدها هواپیمای بدون سرنشین» تحویل این کشور دهد تا از آنها در تهاجم نظامی خود علیه اوکراین استفاده کند.
پس از آن که اتحادیه اروپا درباره این درخواست روسیه ابراز نگرانی کرد، حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران، روز جمعه، ۲۴ تیرماه، در تماس تلفنی با همتای اوکراینی خود، ضمن تکذیب ارسال پهپاد ایرانی به روسیه برای بهکارگیری در جنگ علیه اوکراین گفت این اظهارات جیک سالیوان «در راستای اهداف و اغراض سیاسی خاص» صورت گرفته است.
آقای امیرعبداللهیان یک روز پیشتر هم تاکید کرده بود که ایران در تهاجم روسیه به خاک اوکراین جانب کسی ار نمیگیرد و در این جنگ مشارکتی ندارد.
با این حال، مشاور امنیت ملی آمریکا در اظهاراتش به سیانان به طور جزئیتر شرح داده است که بر اساس اطلاعات این کشور، سفر ماه ژوئن هیئت روسی به ایران، اولین بازدید روسها از پایگاه کاشان برای چنین منظوری بوده است.
همچنین به گفته مقامهای آمریکایی، یک هیئت روسی در روز پنجم ماه ژوئیه برای بازدید مشابهی دوباره به پایگاه هوایی کاشان رفت.
پیشتر بنی گانتز، وزیر دفاع اسرائیل، نیز از پایگاه هوایی کاشان به عنوان «نقطه کلیدی در صدور تروریسم هوایی ایران به منطقه» نام برده و اضافه کرده بود که جمهوری اسلامی از این پایگاه برای آموزش «نحوه استفاده و هدایت پهپادها» به گروههای نیابتی خود استفاده میکند.
انتشار خبر سفرهای هیئت روسی به ایران برای دریافت پهپادهای جنگی در حالی منتشر شده که جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا، به خاورمیانه سفر کرده و موضوع فعالیتهای تحریکآمیز جمهوری اسلامی در منطقه یکی از موضوعات مورد بحث در این سفر بوده است.
جمهوری اسلامی متهم به بیثبات کردن منطقه از طریق ارسال تسلیحات و بهویژه پهپادهای ساخت ایران به شبهنظامیان مورد حمایت خود در برخی کشورهای منطقه است.
در حالی که قرار است ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، سه روز دیگر به تهران سفر کند، یک مقام آمریکایی به سیانان گفت که همکاری فزاینده ایران و روسیه نشان میدهد که چرا آمریکا باید حضور خود در خاورمیانه را حفظ کند.
هرچند به گفته دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، قرار نیست پوتین در جریان سفر خود به تهران درباره خرید پهپاد با مقامهای ایران گفتوگو کند، مقامهای جمهوری اسلامی پیشتر همکاریها میان دو کشور در زمینه پهپادها را تایید کردهاند.
ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، روز ۲۱ تير گفت که سابقه همکاریهای میان ایران و روسیه «در حوزه برخی فناوریهای نوین» به پیش از آغاز جنگ در اوکراین برمیگردد.
عبدالکریم بنی طرفی، مدیرعامل سازمان صنایع هوایی نیروهای مسلح در مرداد ۱۳۹۶ از آغاز یک «کار مشترک با روسها» خبر داده بود که شامل همکاری در طراحی برخی از پهپادهایی با هدف صادرات به روسیه بود.
این اولین بار نیست که جمهوری اسلامی به همکاری با روسیه در تهاجم این کشور به اوکراین متهم میشود.
در فروردین ماه، روزنامه گاردین به نقل از «افرادی از شبهنظامیان مورد حمایت ایران در عراق و منابع اطلاعاتی محلی» گزارش داد که روسیه بخشی از مهمات و تجهیزات نظامی مورد نیاز خود در جنگ اوکراین را از طریق «عراق و شبکههای قاچاق سلاح ایران» دریافت میکند.
قبل از آن، روزنامه فایننشال تایمز از قول مقامات آمریکایی گزارش داد که روسیه از چین درخواست تجهیزات نظامی و کمک برای حمله به اوکراین کرده است.