رادیو فردا - سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس روز چهارشنبه ۲۶ مرداد گفت که در صورت بسته شدن «موضوعات پادمانی» از سوی آژانس و موافقت واشینگتن با «موضوعات مختلف باقیمانده» در مذاکرات، توافق نهایی «خیلی سریع» حاصل خواهد شد.
ابوالفضل عمویی در جمع خبرنگاران افزود: «موضوع اصلی کار این است که ما هنوز موضوعات باقیمانده برای مذاکرات داریم» که تهران آنها را در پاسخ خود ارائه کرده و هماکنون، منتظر پاسخ طرف مقابل است. او با این حال از بیان جزئیات در مورد این موضوعات خودداری کرد.
پیشتر هم ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی، روز ۲۴ مرداد دستیابی به توافق را مشروط به رعایت «خطوط قرمز» ایران دانسته و گفته بود که پیشرفتهای «نسبی» در مذاکرات اخیر «به صورت کامل تامینکننده مطالبات قانونی ایران نیست».
آقای عمویی در تشریح جلسه غیرعلنی مجلس شورای اسلامی درباره گفتوگوها برای احیای برجام تصریح کرد که هیات مذاکرهکننده جمهوری اسلامی «اصرار دارد که برای پایداری یک توافق لازم است موضوعات پادمانی بسته شود».
این سخنگو با تکرار اظهارات پیشین مقامهای جمهوری اسلامی افزود که «تهران بیشترین همکاری را با آژانس برای نظارتها داشته» و دستیابی به توافق نهایی در گرو «اراده سیاسی» شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی است.
ايران دوشنبه شب به متن نهايی پيشنهاد اتحاديه اروپا پاسخ کتبی داد، هر چند اين پاسخ به صورت علنی منتشر نشده است.
آقای عمویی در عین حال از «تضمین و راستیآزمایی» به عنوان «دو موضوع جدید» در مذاکرات نام برد که با تکیه بر رفع تحریمها به عنوان مطالبهای کلیدی و به شکل مکتوب در متن پیشنویس تهران قید شده است.
او همچنین گفت که واشینگتن با موضوع ارائه «تضمین» در مورد «انتفاع اقتصادی» تهران از جمله رفع موانع تجارت خارجی و لغو محدودیتهای فروش نفت ایران، «موافقت کرده است».
سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس همچنین یادآور شد که در متن پیشنویس تهران، «بازه زمانی برای راستیآزمایی رفع تحریمها در نظر گرفته شده است».
او یکی از نقصهای توافق قبلی را موضوع «راستیآزمایی» تعهدات طرف مقابل برای رفع تحریمها دانست و مدعی شد که «هیات مذاکرهکننده آمریکایی اینبار با خواسته جمهوری اسلامی موافقت کرده است» تا «هم بازه زمانی برای راستیآزمایی رفع تحریمها در نظر گرفته شود و هم اقدامات مختلفی دنبال شود تا ایران بتواند راستیآزمایی کند که تحریمها به صورت مستمر برداشته میشوند».
جلسه غیرعلنی سه ساعته مجلس روز چهارشنبه با حضور برخی از مقامهای ارشد جمهوری اسلامی از جمله حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه، علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی، علی باقری کنی، مذاکرهکننده ارشد ایران، و مقامهای سازمان انرژی اتمی برگزار شد.
شبکه تلویزیونی سیانان روز ۲۵ مرداد از قول يک منبع ديپلماتيک در منطقه گزارش داده بود که ايران در جديدترين واکنش خود به متن نهايی توافق احيای برجام، خواستار تضمينهايی شده است که در صورت خروج رئیسجمهوری بعدی آمريکا از اين توافق، غرامت دريافت خواهد کرد.
دولت جو بایدن تاکنون در مورد پاسخ تهران به متن پیشنهادی اتحادیه اروپا اظهار نظر نکرده است اما سخنگوی وزارت خارجه آمریکا روز ۲۴ مرداد گفت که «اگر ایران میخواهد تحریمها لغو شوند باید رفتار خود را که باعث وضع این تحریمها شد تغییر دهد».
در همین حال، نایب رئیس کمیسیون امنیت مجلس نیز از اتمام مذاکرات خبر داده و گفته که «تصمیم سیاسی ایران گرفته شده است» و «نوبت طرف مقابل بهویژه آمریکا» است که تصمیم سیاسی خود را بگیرد.
عباس مقتدای خوراسگانی با اشاره به اهمیت تامین منافع اقتصادی ایران گفت که «اگر اروپاییها در اینباره اقدامی انجام ندهند، خیلی زود فصل سرما فرا خواهد رسید و شاید طرف اروپایی بیشتر متضرر شود».
همزمان با این اظهارات، رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس، نیز گفته است که به هیات مذاکرهکننده ایران «اختیار تام داده شده و نیازی نیست که توافق آنها با طرف مقابل به تصویب مجلس شورای اسلامی برسد».
اتحادیه اروپا نقش میانجی و هماهنگکننده را در مذاکرات احیای برجام ایفا کرده است.
متن پیشنهادی اتحادیه اروپا برای احیای برجام در آخرین دور از مذاکرات وین به هیئتهای مذاکرهکننده ارائه شده بود و این هیئتها روز ۱۷ مرداد به پایتختهای خود بازگشتند تا درباره این متن با رهبران کشورهای خود مشورت کنند.
اشاره مبهم مقامهای جمهوری اسلامی به «موضوعات باقیمانده» و «خطوط قرمز» ایران در شرایطی مطرح میشود که مقامهای اتحادیه اروپا پیشاپیش اعلام کردهاند که متن تدوینشده در مذاکرات اخیر وین «نهايی» است و طرفهای حاضر میبایست درباره آن تصمیم بگیرند.