شهین سردارعلی، وکیل فارسی‌دان پاکستانی

«شهین سردارعلی»، حقوقدان پاکستانی دومین عضو هیات حقیقت‌یاب تاسیس شده توسط سازمان ملل برای ایران است. او پیش از این ریییس کمیسیون ملی وضعیت زنان پاکستان بوده است. خانم سردارعلی به غیر از زبان اردو، پنجابی وانگلیسی، با زبان‌های فارسی و عربی هم آشناست که با توجه به ماموریت مهمی که درباره ایران دارد، یک امتیاز مهم برای او محسوب می شود.

شهین سردارعلی در بریتانیا حقوق خوانده و پس از بازگشت به کشورش در دانشگاه‌های پاکستان حقوق تدریس کرده و در زمان انتصاب در هیات حقیقت‌یاب مربوط به ایران، در بریتانیا تدریس می‌کرد.

تخصص‌های حقوقی شهین سردارعلی در زمینه حقوق بشر، حقوق زنان و کودکان، قوانین شرعی و فقه اسلامی است که این دانش با توجه وضعیتی که در ایران در نقض حقوق زنان، کودکان و حقوق بشر در ابعاد گسترده جاری است، احتمالا به ارزیابی دقیق‌تر هیات حقیقت‌یاب کمک شایانی خواهد کرد.

علاوه بر این، او به عنوان مشاور برای شورای بریتانیا و بانک جهانی خدمت کرده و یکی از اعضای کارگروه شورای بریتانیا در مورد جنسیت و توسعه است. خانم سردارعلی قبلا عضو و نایب رئیس دفتر کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد در مورد بازداشت خودسرانه بود.

پدیده‌ای بسیار رایج در جمهوری اسلامی که نظام حاکم برای سرکوب اعتراضات و فعالان حقوق بشر از آن استفاده می‌کند. دخترانش «زارا» و «گل‌سنگ» و نام پسرش «اسفندیار» است. او کتابی با عنوان «جنسیت و حقوق بشر در اسلام و حقوق بین‌الملل: برابر مقابل خدا، نابرابر در برابر انسان» است که ۲۳ سال پیش تالیف کرده است.

ویویانا کرستیچویچ، حقوقدان آرژانتینی

«ویویانا کرستیچویچ»، وکیل آرژانتینی، سومین عضو هیات حقیقت‌یاب بین‌المللی درباره ایران است. او مدرک حقوق خود را از دانشگاه «بوئنوس آیرس» در پایتخت آرژانتین گرفته و دارای مدرک کارشناسی ارشد در مطالعات آمریکای لاتین از دانشگاه استنفورد، و مدرک کارشناسی ارشد در رشته حقوق از دانشگاه هاروارد است.

ویویانا کرستیچویچ فعالیت‌های وکالت و دادخواهی متعددی را در قاره آمریکا توسعه داده است. به ویژه، او بیش از دویست پرونده را در کمیسیون بین آمریکایی و دادگاه آمریکایی حقوق بشر در مورد موضوعات کلیدی برای حمایت از حقوق بشر و تقویت حاکمیت قانون طرح کرد.

تخصص و فعالیت کرستیچویچ به گسترش دستور کار قوانین بین‌المللی حقوق بشر کمک کرده است. از سال ۲۰۱۵، او به طور فعال در مدیریت «کمپین اکوال» در مورد برابری در مجامع بین‌المللی شرکت می کند.

خانم کرستیچویچ اکنون مدیر اجرایی مرکز عدالت و حقوق بین‌الملل در ایالات متحده و همچنین از اعضای کمیته تهیه پیش‌نویس پروتکل بین‌المللی بررسی تهدیدات علیه مدافعان حقوق بشر است که کار خود را در اوج دوره شیوع کرونا شروع کرد.

***

هیات حقیقت‌یاب بین‌المللی درباره ایران به زودی با انتخاب اعضای دیگر خود به شکل مستقل، کار تحقیق و ثبت موارد نقض حقوق بشر در ایران را از روز ۲۵ شهریور (۱۶ سپتامبر) را آغاز می‌کند و اولین گزارش شفاهی خود را تا اوایل تابستان پیش‌رو یعنی تابستان ۱۴۰۱ به شورای حقوق بشر ارائه خواهد کرد. سپس گزارش مکتوب و جامع این هیات در اواخر همین سال یا اوایل سال ۱۴۰۳ به شورای حقوق بشر تحویل می شود.

نتیجه ماموریت هیات حقیقت‌یاب به قربانیان و خانواده‌های آن‌ها برای پیشبرد عدالت کیفری امید می‌دهد و در نهایت شواهد جمع‌آوری شده توسط گزارشگران، در تحقیقات مورد پشتیبانی سازمان ملل برای پیگیری عدالت کیفری در کشورهای مختلف، تحت عنوان «صلاحیت جهانی» هم استفاده می‌شود.

جمع‌آوری ادله اثبات جرم و ارتکاب جنایت در نقض حقوق‌بشر، از جمله نقض حق حیات، زمینه‌سازی مهمی در تشکیل محاکم قضایی فراملی در خارج از ایران است. امکان تعقیب قضایی مقام‌های سیاسی، نظامی، امنیتی، قضایی و فرماندهان و عوامل اجرای سرکوب‌های خونین و ناقضان فاحش حقوق‌بشر در ایران، مانند «حمید نوری» در پرونده اعدام‌ها و قتل‌های تابستان ۶۷ فراهم می‌شود.

قطعنامه تاسیس کننده هیات حقیقت‌یاب در ماده هفتم خود به صراحت می‌گوید که «گردآوری، تجمیع، تجزیه و تحلیل شواهد مربوط به چنین تخلفاتی و حفظ شواهد، از جمله با توجه به همکاری در روند قانونی آینده که در حال حاضر صلاحیت رسیدگی دارند یا در آینده صلاحیت خواهند داشت.»